Cổ phiếu cao su: "Tạm ứng tương lai"

Mặc dù hoạt động kinh doanh còn khó khăn, nhưng nhờ giá cao su thiên nhiên tăng cao, giá cổ phiếu nhóm này thời gian qua có diễn biến tăng “nóng”.

Cung giảm vì thời tiết, cầu tăng nhờ ô tô

Thống kê từ ngày 16/8/2023 đến ngày 20/3/2024, giá cao su thiên nhiên thế giới tăng 35,4%, từ 127 USD/kg, lên 171,9 USD/kg.

Nguyên nhân đầu tiên thúc đẩy giá cao su thiên nhiên là phục hồi của thị trường ô tô tại Trung Quốc khi dữ liệu doanh số bán hàng ô tô tháng 11/2023 tăng 27,4%, lên 2,97 triệu xe; tháng 12/2023 tăng 23,5%, lên 3,15 triệu xe.

Thực tế cho thấy, doanh số bán xe tháng 1/2024 của Trung Quốc (số liệu tháng 2 chưa được công bố) tăng 69%, lên hơn 1 triệu xe và Rystad Energy dự báo, cả năm 2024, doanh số bán có thể tăng 18,5%, lên 17,5 triệu xe.

Theo đơn vị nghiên cứu thị trường Michelin, nhu cầu lốp xe dành cho xe mới tại Trung Quốc tăng 30% so với cùng kỳ trong tháng 12/2023 và tiếp tục xu hướng tăng trong giai đoạn đầu năm 2024.

Trong khi đó, tại Thái Lan, nước sản xuất cao su thiên nhiên hàng đầu thế giới, có những dấu hiệu cho thấy thời tiết khắc nghiệt đã và sẽ diễn ra ở nhiều vùng trồng cao su, dẫn đến dự báo nguồn cung suy giảm đáng kể. Các quốc gia sản xuất cao su thiên nhiên lớn khác trong khu vực như Malaysia, Indonesia cũng đang chứng kiến hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, càng làm trầm trọng hơn về nguồn cung trong thời gian tới.

Các yếu tố bên ngoài như sự gián đoạn trong các tuyến vận chuyển, đặc biệt là ở khu vực Biển Đỏ góp phần kéo giá cao su thiên nhiên tăng.

Bà Đỗ Minh Trang, Giám đốc Phòng Phân tích, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) cho biết, đà tăng của giá cao su tiếp tục được hỗ trợ nhờ các hoạt động sản xuất tại Trung Quốc dần khởi sắc, giúp giảm tồn kho cao su, đặc biệt là sự bùng nổ nhu cầu từ nhóm sản xuất ô tô và các sản phẩm hỗ trợ liên quan. Ngoài ra, trong cơ cấu nhập khẩu cao su toàn cầu, Trung Quốc chiếm hơn 20%, nên việc nước này đẩy mạnh nhập khẩu là động lực tăng giá cao su.

Theo Công ty Chứng khoán Phú Hưng, từ năm 1990 đến nay, xu hướng sử dụng cao su thiên nhiên trên thế giới gia tăng, trong khi sử dụng cao su nhân tạo giảm, gần đến ngưỡng cân bằng. Giai đoạn 2015 - 2022, khoảng 70% tổng lượng cao su thiên nhiên tiêu thụ trên toàn cầu phục vụ ngành ô tô và Trung Quốc là thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới, chiếm trung bình 40% tổng sản lượng.

Năm 2023, sản lượng tiêu thụ cao su thiên nhiên trên toàn cầu ước đạt 15,5 triệu tấn, sản lượng khai thác ước đạt 15,14 triệu tấn. Chênh lệch cung - cầu giai đoạn 2024 - 2025 ước tính từ 600.000 - 800.000 tấn mỗi năm.

Tại Việt Nam, sau một thập kỷ tăng trưởng ổn định, năm 2023 là năm đầu tiên ghi nhận sự sụt giảm sản lượng cao su thiên nhiên (-3,5%), xuống 1,29 triệu tấn. Dự kiến, sản lượng giai đoạn 2024 - 2025 có thể phục hồi với tốc độ tăng trưởng từ 3 - 5%.

Giá cổ phiếu tăng mạnh

Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu cao su là động lực chính giúp giá “vàng trắng” có diễn biến tăng.

Việc giá cao su thế giới đi lên đã tạo ra câu chuyện hỗ trợ cho nhóm cổ phiếu này tăng giá. Tính riêng giai đoạn 24/1/2024 - 20/3/2024, cổ phiếu PHR của Công ty cổ phần Cao su Phước Hoà tăng 32,8%, cổ phiếu TRC của Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh tăng 18,1%, cổ phiếu DPR của Công ty cổ phần Cao su Đồng Phú tăng 27,9%, cổ phiếu GVR của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam - CTCP tăng 56,9%, cổ phiếu DRI của Công ty cổ phần Đầu tư Cao su Đắk Lắk tăng 51,4%.

Một số cổ phiếu đang có mức định giá cao, nổi bật là mã GVR, với P/E là 50,75 lần so với trung bình ngành 38,22 lần, còn định giá P/B là 2,64 lần so với trung bình ngành là 2,13 lần.

Thực tế, định giá cao của cổ phiếu GVR không chỉ đến từ câu chuyện kỳ vọng hưởng lợi từ giá cao su tăng, mà doanh nghiệp còn đang có thêm hai câu chuyện hỗ trợ từ việc tái cơ cấu và chuyển đổi đất cao su sang đất khu công nghiệp.

Một là, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam - CTCP đang lên kế hoạch chuyển nhượng vốn đối với đơn vị do Tập đoàn nắm cổ phần chi phối là Công ty cổ phần Thương mại Dịch vụ và Du lịch Cao su và 7 đơn vị không nắm cổ phần chi phối gồm Công ty cổ phần Phát triển Đô thị và Khu công nghiệp Cao su Việt Nam (mã chứng khoán VRG), Công ty cổ phần Du lịch quốc tế Vũng Tàu (mã chứng khoán VIR), Công ty cổ phần EVN Quốc tế (mã chứng khoán EIC), Công ty cổ phần Điện Việt Lào, Công ty cổ phần Tổng công ty Xây dựng và Thủy lợi 4, Công ty cổ phần BOT Quốc lộ 13 An Lộc - Hoa Lư, Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG (mã chứng khoán SIP).

Hai là, Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch thoái vốn tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam - CTCP đến hết năm 2025 và đơn vị này đang có kế hoạch phát triển tới năm 2025 với tổng diện tích đất khu công nghiệp lên tới 23.444 ha (hiện tại là 10.977 ha).

Doanh nghiệp thận trọng lên kế hoạch kinh doanh

Giá cao su tăng sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận, nhưng một số doanh nghiệp thận trọng lên kế hoạch kinh doanh năm 2024.

Chẳng hạn, kế hoạch doanh thu và lợi nhuận sau thuế năm nay của Cao su Phước Hoà lần lượt là 1.455 tỷ đồng và 245,2 tỷ đồng, tương ứng giảm 10,1% và 46,9% so với mức thực hiện năm ngoái. Trong đó, quý I/2024, Công ty đặt kế hoạch lãi trước thuế 12,03 tỷ đồng, giảm 95,8% so với cùng kỳ năm 2023.

Năm ngoái, Cao su Phước Hoà ghi nhận doanh thu 1.619,2 tỷ đồng, hoàn thành 89,1% kế hoạch; lợi nhuận sau thuế 461,6 tỷ đồng, hoàn thành 92,1% kế hoạch.

Trong khi đó, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam - CTCP đặt mục tiêu năm 2024 đạt kết quả kinh doanh tương đương mức thực hiện năm 2023. Cụ thể, mục tiêu năm nay là đạt doanh thu và thu nhập khác 24.999 tỷ đồng, tăng 1,1%; lợi nhuận trước thuế 4.104 tỷ đồng, giảm 0,5%; lợi nhuận sau thuế 3.437 tỷ đồng, tăng 2% so với năm ngoái.

“Phần lớn doanh nghiệp cao su đều có lợi nhuận sau thuế năm 2023 sụt giảm so với năm 2022. Giá cao su được kỳ vọng phục hồi trong năm 2024 do thiếu hụt nguồn cung, qua đó giúp xuất khẩu cao su của Việt Nam tìm lại được sự tăng trưởng, cải thiện kết quả kinh doanh của doanh nghiệp cao su sau thời gian khó khăn. Tuy nhiên, đà tăng giá cổ phiếu từ đầu năm đến hiện tại có phần hơi quá tích cực so với diễn biến kinh doanh của doanh nghiệp trong nước”, bà Đỗ Minh Trang nói.