Cổ phần hoá “làm ảnh hưởng lòng tin” nhà đầu tư: Đại biểu dẫn chứng Cảng Quy nhơn, Sabeco, Vinaconex

Theo đại biểu Nguyễn Trường Giang, để xảy ra nhiều sai phạm trong bán vốn nhà nước, chuyển nhượng vốn nhà nước tại Cảng Quy Nhơn, Bộ Giao thông vận tải chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ.

Liên quan đến vấn đề tái cơ cấu, đổi mới doanh nghiệp, thoái vốn nhà nước, Đại biểu Nguyễn Trường Giang, đoàn Đắk Nông nhận xét, việc này đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, các doanh nghiệp nhà nước được cơ cấu lại đã tập trung hơn và hoạt động hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được còn một số hạn chế, tồn tại như phê duyệt phương án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước ở một số bộ, ngành còn chậm, chưa hoàn thành theo đúng kế hoạch, giữ cổ phần ở nhiều ngành mà nhà nước không cần giữ cổ phần chi phối; việc xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phương án sử dụng đất trước cổ phần hoá còn vi phạm.

Ông Giang cho biết, qua theo dõi số lượng doanh nghiệp cổ phần hoá chậm dần đều qua các năm. Năm 2018 mục tiêu cổ phần hoá 64 doanh nghiệp nhưng chỉ đạt 17% với 12 doanh nghiệp hoàn thành, 34 doanh nghiệp đề nghị chuyển sang 2019, 12 doanh nghiệp đề nghị chuyển sang năm 2020 và 6 doanh nghiệp không báo cáo thời gian hoàn thành

Nguyên nhân được đại biểu Giang chỉ ra là do nhiều doanh nghiệp cổ phần hoá có quy mô lớn, xác định giá trị khó khăn, thời gian thực hiện dài nhất là phương án sử dụng đất sau cổ phần hoá.

Bên cạnh đó, nhiều cấp ngành chưa tích cực triển khai, còn lợi ích nhóm trong vấn đề này. Việc xác định, xử lý trách nhiệm cá nhân chưa kịp thời. Qua theo dõi, cho thấy cổ phần hoá còn thiếu công khai, minh bạch. Vị đại biểu dẫn ra 3 trường hợp cổ phần hoá Cảng Quy Nhơn, Sabeco và Vinaconex.

Cụ thể, trường hợp cổ phần hoá Cảng Quy Nhơn. Theo ông Giang để xảy ra nhiều sai phạm trong bán vốn nhà nước, trong chuyển nhượng vốn nhà nước, Bộ Giao thông vận tải chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ, ban hành 2 văn bản trái phép cho phép Công ty Hợp Thành sở hữu 75,01% cổ phần cảng qua phương thức thoả thuận trực tiếp.

“Sau khi phát hiện ra sai phạm đã thu hồi 75,01% cổ phần bán cho công ty Hợp Thành. Ở vụ việc này vi phạm cơ quan quản lý nhà nước là chính, điều này ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư khi tham gia cổ phần hoá”, ông Giang nói.

Dẫn chứng thứ hai được nêu ra là quá trình cổ phần hoá Sabeco, xác định khoản nợ của doanh nghiệp với nhà nước thì ý kiến cơ quan nhà nước rất khác nhau do đó, sau cổ phần hoá khó khăn cho thu hồi khoản nợ.

Thứ ba, việc cổ phần hoá Vinaconex năm 2018 vừa qua có thể thấy việc cổ phần hoá với công ty này là thành công nhưng sau cổ phần hoá có sự tranh chấp của các nhóm cổ đông. Theo đó, toà án thụ lý ra quyết định thụ lý, áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, sau đó cũng chính Toà án huỷ quyết định thụ lý.

Ông Giang cho rằng, thực trạng việc cổ phần hoá, thoái vốn thời gian qua ảnh hưởng đến lòng tin của nhà đầu tư, tạo sự cạnh tranh không lành mạnh, góp phần làm chậm cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước do đó, nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh lộ trình cổ phần hoá, thoái vốn, xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức cố tình trì hoãn, xử lý nghiêm cả bộ, ngành có sai phạm trong cổ phần hoá, thoái vốn.