Có nên giao cho chủ đầu tư quản lý nhà chung cư ?

Đó là vấn đề được đưa ra trao đổi, phân tích và tìm giải pháp tại Hội thảo “Ai sẽ bảo vệ quyền lợi cư dân trong chung cư?” do Báo Thanh Niên tổ chức sáng nay (11.3.2021).

Những hình ảnh cư dân treo băng rôn phản đối ban quản trị ngày càng nhiều, xung đột giữa ban quản trị và cư dân sinh sống tại các chung cư liên tục xảy ra, từ Nam chí Bắc. Để một tòa nhà chung cư vận hành ổn định, cư dân có cuộc sống tốt thì Ban quản trị phải có chuyên môn cơ bản, nhận thức nhận định trong công tác quản lý, vận hành.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Toàn - Phó Tổng biên tập Báo Thanh Niên cho rằng, ban quản trị tòa nhà vốn được cư dân bầu để đại diện cho họ, quản lý điều hành các hoạt động chung của tòa nhà, đảm bảo quyền làm chủ của cư dân. Thế nhưng, trớ trêu thay, khi quy định bắt buộc các tòa nhà phải có Ban quản trị thì xung đột giữa họ với chính cư dân tòa nhà ngày càng tăng.

Đa số những vụ cư dân chung cư “treo băng rôn” phản đối Ban quản trị đều do bất bình từ việc không công khai tài chính, không thực hiện đúng cam kết và không có tính minh bạch trong các hoạt động quản lý thu chi. Cư dân ở chung cư còn tố cáo Ban quản trị tự ý thuê đơn vị quản lý vận hành tòa nhà, tự ý áp đặt phí quản lý vận hành mà không có được sự tán đồng của cư dân trong tòa nhà, hoặc việc Ban quản trị tự ý sử dụng phí bảo trì không có kế hoạch, dự toán chi không được cư dân thông qua… Đỉnh điểm cho những xung đột này là vụ việc xảy ra ở chung cư Phú Hoàng Anh (TP.HCM) mà Báo Thanh Niên mới đăng tải tuần trước.

Ông Nguyễn Ngọc Toàn cho rằng: “Bài báo trên Thanh Niên có dẫn đề "Chuyện thật như đùa" mà đúng là chuyện thật như đùa vì nó liên quan bài báo dưới tiêu đề "Ban quản trị 'giam' nhà cư dân: 'Giam' cả quỹ bảo trì mấy chục tỉ đồng" đăng trên báo Thanh Niên ngày 7.3.2021. Và nó liên quan đến nội dung buổi tọa đàm hôm nay, mà lát nữa chúng ta sẽ thảo luận cụ thể, chi tiết hơn. Theo đơn thư kêu cứu của một số cư dân gửi đến Báo Thanh Niên thì Ban quản trị tòa nhà Phú Hoàng Anh đã yêu cầu Ban quản lý cho xịt keo vào ổ khóa nhà, đồng thời khóa luôn cả hai đầu cầu thang bộ thoát hiểm, thậm chí lột bỏ nút ấn thang máy lên tầng 2 nên người sở hữu hợp pháp không vào nhà của mình được từ nhiều năm nay. Cũng xin lưu ý là, tính pháp lý của các căn hộ này được các cơ quan có thẩm quyền công nhận, chính quyền địa phương cũng đã can thiệp nhưng cũng không xong. Các cư dân này đã phải gửi đơn kêu cứu khắp nơi, trong đó có Báo Thanh Niên”.

Vấn đề là, căn cứ vào đâu mà Ban quản trị lại có quyền giam nhà của người dân? Nhiệm vụ, quyền hạn thực sự của Ban quản trị như thế nào? Thường người dân ở chung cư có tâm lý đấu tranh với chủ đầu tư để đòi hỏi quyền lợi cũng như muốn tự mình bầu ra Ban quản trị để bảo vệ lợi ích chung của cư dân. Thế nhưng, thực tế nhiều trường hợp lại ngược lại, xung đột xảy ra triền miên…

Từ những băn khoăn trên, ông Nguyễn Ngọc Toàn mạnh dạn gợi ý: “Có nên bỏ mô hình hoạt động của Ban quản trị nhà chung cư và để chủ đầu tư tự quản hoặc giao cho đơn vị quản lý tòa nhà chuyên nghiệp hay không? Lý do họ “hiểu” công trình chính mình đầu tư hơn ai hết. Chủ đầu tư là người tạo ra sản phẩm nên nắm rõ những khiếm khuyết cả về công năng đến chất lượng công trình. Chất lượng công trình không những phụ thuộc vào chất lượng khảo sát, thiết kế, thi công mà còn phụ thuộc vào chất lượng bảo trì trong quá trình sử dụng. Chính vì vậy, chủ đầu tư là người phù hợp để làm công tác bảo trì chung cư. Chủ đầu tư cũng là "người có tóc" khi có xung đột xảy ra...”

Hội thảo có những khách mời tham dự Hội thảo và trao đổi có đại diện cơ quan quản lý là Sở Xây dựng, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, các luật sư, doanh nghiệp và đặc biệt cư dân của các tòa nhà… Ông Nguyễn Ngọc Toàn nhấn mạnh: “Chúng ta hãy thẳng thắn, cởi mở đào sâu các vấn đề để có được cái nhìn chính xác nhất. Nếu có thể đi đến thống nhất, Báo Thanh Niên sẽ tiếp tục thông tin, đề xuất đến các cấp có thẩm quyền để tháo gỡ vướng mắc, hạn chế tối đa các xung đột như hiện nay và quan trọng nhất là bảo vệ quyền lợi chính đáng của người sở hữu căn hộ trong các tòa nhà”.