Có nên đánh thuế bất động sản thứ 2 ngay lúc này?

Mặc dù ủng hộ chính sách thuế với nhà đất thứ hai hoặc bỏ hoang, không sử dụng, song ông Nguyễn Anh Quê, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) lại cho rằng chưa nên áp dụng ngay lúc này.

“Đây là điều tất yếu phải diễn ra theo xu thế của thế giới, hiện nay nhiều nước khác cũng đã thực hiện. Tuy nhiên áp dụng ở thời điểm nào, ở mức độ nào thì chúng ta còn phải xem xét kỹ lưỡng.

Có một bài học rất lớn từ quốc gia nằm ngay sát chúng ta, đó là Trung Quốc. Tác động từ việc siết cho vay BĐS, đánh thuế BĐS thứ 2 đã làm thị trường của họ khủng hoảng, ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế nước này. Kinh tế Trung Quốc giảm tốc, tỷ lệ thất nghiệp của người trẻ vào gần 20%. Hiện nay Trung Quốc đang tìm mọi cách giải cứu thị trường bất động sản nhưng vẫn chưa có nhiều tín hiệu lạc quan.

Họ thất bại do áp dụng quá nhanh, quá gấp, mang tính chất không mềm dẻo, linh hoạt nên gây sốc cho thị trường và ảnh hưởng dây chuyền nặng”, ông Quê nói.

Theo chuyên gia, đây mới chỉ là đề xuất và sẽ còn được các cơ quan cân nhắc rất thận trọng. Giờ mới chỉ là lúc phù hợp để đưa ra bàn luận.

“Tôi nghĩ thời điểm phù hợp để thực hiện việc đánh thuế bất động sản thứ hai là khoảng sau năm 2030, tức sau 1 lần sửa đổi các Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đầu tư nữa. Phải đợi thêm “một nhịp” chính sách, còn nếu làm trong giai đoạn hiện tại thì các quy định sẽ chưa đảm bảo đồng bộ.

Lấy bài học từ năm 2022 chúng ta sử dụng công cụ tài chính để hạn chế sức nóng của thị trường bất động sản nhưng cách làm giật cục, chưa phù hợp khiến thị trường đóng băng, gây ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề và nền kinh tế.

Thực ra chúng ta đã áp dụng đánh thuế với người có nhiều nhà đất bằng cách đánh thuế đất phi nông nghiệp từ mức 0,03 - 0,15%, nhưng do lâu nay áp dụng theo khung giá đất và chưa có dữ liệu về đất đai toàn quốc nên chúng ta chưa cảm nhận được mức thuế này.

Thời gian tới sẽ xây dựng xong dữ liệu đất đai toàn quốc và áp dụng đánh thuế theo bảng giá đất hàng năm thì mức thuế phi nông nghiệp này sẽ không nhỏ. Cần có lộ trình khoảng 6 - 10 năm nữa để tích trữ nguồn lực từ xã hội, ngân khố chính sách quốc gia, lúc đấy mới bắt đầu điều tiết để thực hiện được chính sách về đất đai mang tính chất ổn định lâu dài.

Xây dựng chính sách cẩn trọng và áp dụng từ từ sẽ giúp hạn chế bớt những tác động xấu đến ngành địa ốc nói riêng, nền kinh tế nói chung. Khi thực thi, có thể thực hiện theo lộ trình với mức thuế từ thấp lên cao. Nếu áp dụng một cách đột ngột và quá mạnh mẽ có thể làm “gãy” thị trường, ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng, đến nền kinh tế.

Nếu giờ mà thực thi ngay việc đánh thuế BĐS thứ hai, BĐS bỏ hoang thì có thể dẫn đến việc thi nhau bán tháo, gây rủi ro lớn đến hệ thống ngân hàng, mất thanh khoản, đóng băng thị trường, giảm nguồn thu ngân sách, khủng hoảng nền kinh tế.

Lý do bởi tỷ lệ nợ cho vay BĐS của ngành ngân hàng là rất cao, tỷ trọng đóng góp vào nền kinh tế của BĐS rất lớn (khoảng 13% trực tiếp và gần 30% gián tiếp), BĐS cũng đang đóng nguồn thu khổng lồ cho ngân sách nhà nước", theo đại diện VNREA.