Cơ hội nào cho các hãng hàng không Việt Nam mở đường bay thẳng tới Mỹ?

Mỹ là một thị trường hàng không lớn nhất thế giới. Bản thân Mỹ cũng là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới, do đó muốn phát triển chúng ta đương nhiên phải kết nối với thị trường Mỹ.

Tại tọa đàm “Hàng không Việt Nam: Cơ hội và thách thức” do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức sáng 11/12, tại Hà Nội, một trong những nội dung quan trọng được các đại biểu dành nhiều thời gian thảo luận là cơ hội nào để các hãng hàng không Việt Nam bay thẳng đến Mỹ?

Đánh giá cơ hội và thách thức khi một hãng hàng không muốn bay thẳng tới Mỹ, Giáo sư Nawal Taneja, chuyên gia hàng không (người có 50 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hàng không và là tác giả của 11 cuốn sách nổi tiếng thế giới về hàng không) cho rằng, nếu nền kinh tế được hưởng lợi từ chuyến bay thẳng thì không cần đặt câu hỏi

Chắc chắn một chuyến bay thẳng tới Mỹ thực sự cần thiết. Vấn đề là thực hiện khi nào và bằng cách nào? Có thể thực hiện bay thẳng tới Mỹ nếu có lợi nhuận. Tuy nhiên, cần nhìn lại việc đã có hãng hàng không đã từng có chuyến bay thẳng tới Mỹ nhưng họ lại dừng, tại sao?

“Hơn ai hết, hãng hàng không cần phải tự đánh giá nguồn lực của mình. Nếu sử dụng mạng lưới bay truyền thống thì không có ý nghĩa, cần phải lập kế hoạch mới về cơ chế tính giá. Nếu chỉ phục vụ khách thăm hay giải trí thì không hiệu quả, những người không muốn tốn thời gian transit là những doanh nhân sẵn sàng chấp nhận trả giá cao, song đi kèm với đó là dịch vụ thuận tiện với tần suất ít nhất 3 chuyến/tuần”, Giáo sư Nawal Taneja phân tích.

Giáo sư Nawal Taneja cho rằng, ví dụ như Vietnam Airlines muốn bay thẳng tới Mỹ nhưng lại chưa có thương hiệu ở Mỹ, như vậy phải xây dựng mạng lưới để kết nối đối tác ở Mỹ. Do đó, phải nghĩ tới chuyện xây dựng mạng lưới kết nối với ai, đối tác nào ở Mỹ, chặng nào nối Việt Nam - Mỹ.

Ngoài ra, cần phát triển hình ảnh, marketing nhận diện thương hiệu cho hãng qua mạng xã hội. Trên thực tế, để làm những việc này cần phải được Chính phủ 2 bên cho phép kết nối hỗ trợ, hợp tác liên doanh.

“Không cần đặt vấn đề về năng lực, hiện Vietnam Airlines hoàn toàn có thể thực hiện chuyến bay thẳng. Theo kinh nghiệm của tôi, với máy bay thân rộng hiện nay hoàn toàn có thể bay thẳng trong điều kiện chỉ bay 1 chiều, thời tiết thuận lợi, phi công có kinh nghiệm”, Giáo sư Nawal Taneja nhận xét.

“Tôi đưa ra tư vấn không phải chỉ cho Vietnam Airlines mà còn các hãng hàng không khác, đừng nghĩ tới chuyện bay 1 điểm dừng vì luôn có những cạnh tranh rất lớn. Chúng ta cần phải xử lý bằng cách phân tích dữ liệu phi truyền thống về cơ chế tính giá, tập trung đối tượng phục vụ là thương gia”, Giáo sư Nawal Taneja nói.

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng cho rằng, về thị trường Mỹ, đây là một thị trường hàng không lớn nhất thế giới. Bản thân Mỹ cũng là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới, do đó muốn phát triển chúng ta đương nhiên phải kết nối với thị trường Mỹ.

Ông Đinh Việt Thắng nhận định, để bay đến thị trường Mỹ, có mấy vấn đề sau: Thứ nhất về pháp lý, Chính phủ cũng rất quan tâm vấn đề mở đường bay đến Mỹ, hiện Việt Nam đã đàm phán ký kết hiệp định hàng không tới Mỹ từ năm 2003. Theo hiệp định giữa 2 quốc gia, Mỹ và Việt Nam có quyền mở đường bay đến Mỹ và từ Mỹ đến Việt Nam với tần suất 7 chuyến/tuần.

Vấn đề thứ hai, về năng lực quản lý hàng không, muốn bay đến Mỹ, các quốc gia đều phải được Cục Hàng không liên bang Mỹ đánh giá.

Sau 1 thời gian rất dài, hơn chục năm, Việt Nam đã cố gắng hoàn thiên toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, quy trình, nhân lực, công cụ quản lý để năm ngoái, được Mỹ công nhận là đạt tiêu chuẩn CAT 1 (năng lực giám sát an toàn hàng không mức 1). Đây là điều kiện tiên quyết để bay đến Mỹ.

“Vấn đề thứ ba là an ninh hàng không, các hãng hàng không muốn bay đến Mỹ phải được cơ quan quản lý an ninh hàng không Mỹ phê chuẩn. Các sân bay xuất phát từ Việt Nam đến Mỹ cũng phải được cơ quan quản lý an ninh hàng không Mỹ phê chuẩn đủ điều kiện về an ninh hàng không. Hiện nay hàng năm, cơ quan quản lý an ninh hàng không Mỹ thường cử các đoàn chuyên gia sang đánh giá. Hiện dù Việt Nam chưa có đường bay thẳng đến Mỹ nhưng có đường bay nối đến Mỹ”, ông Đinh Việt Thắng thông tin.

Vấn đề thứ tư, Cục trưởng Đinh Việt Thắng cho biết đó là năng lực khai thác của hãng hàng không, hãng hàng không muốn bay đến Mỹ phải có tàu bay để đăng ký bay đường dài và bay qua đại dương.

Theo đánh giá của Cục Hàng không Việt Nam, nếu bay thẳng từ Việt Nam đến Mỹ phải đạt tiêu chuẩn bay 2 động cơ vượt đại dương, tối thiểu ETOPS 180 phút (ETOPS là điều luật của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO cho phép máy bay thương mại 2 động cơ được bay kéo dài thêm một khoảng thời gian bay nữa trong trường hợp một động cơ bị hỏng).

Hiện duy nhất Vietnam Airlines đạt tiêu chuẩn này. Còn những hãng hàng không khác như Bamboo Airways có mong muốn muốn đạt tiêu chuẩn 180 phút thì điều kiện đầu tiên phải tích luỹ kinh nghiệm, hoàn thiện kinh nghiệm quản lý 18 tháng nữa mới có thể bay được.

“Vấn đề thứ 5 là thị trường, tuỳ thuộc hãng phải tự cân nhắc, đánh giá, bởi hàng không Mỹ đang là thị trường cạnh tranh tương đối khốc liệt. Ngay ở Việt Nam cũng đang có rất nhiều đường bay nối chuyến tới Mỹ. Do đó, phải cạnh tranh được với các hãng hàng không này khi muốn tham gia bay tới Mỹ và đây là một thách thức rất lớn”, ông Đinh Việt Thắng nhấn mạnh.

Ngoài những vấn đề trên, các hãng hàng không muốn bay đến Mỹ phải thực hiện một loạt thủ tục liên quan, phải có chương trình kế hoạch, lên chương trình hết sức khốc liệt. Về phía Cục Hàng không Việt Nam sẽ tạo mọi điều kiện về thủ tục để các hãng hàng không đủ điều kiện có thể mở đường bay tới Mỹ.

Ông Dương Trí Thành, Tổng giám đốc Vietnam Airlines chia sẻ: Chủ đề này được nêu lên nhiều năm gần đây, đặc biệt từ khi Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) trao chứng chỉ giám sát an toàn hàng không mức 1 (CAT1) cho Cục Hàng không Việt Nam.

Về phía Vietnam Airlines đã lên kế hoạch bay Mỹ từ năm 2008, hãng coi đây là nhiệm vụ chính trị, cầu nối tạo cầu nối giao thương của Hãng hàng không quốc gia. Trong chiến lược phát triển của mình, Vietnam Airlines xác định là hãng hàng không 4 - 5 sao và bay xuyên lục địa. Hiện Vietnam Airlines đã có đường bay đến Anh, Pháp, Đức, chỉ còn thiếu đường bay Mỹ.

“Trong khu vực Đông Nam Á, các nước như: Thái Lan, Malaysia, Phillipines, Singapore, Indonesia đều hướng tới. Hiện chỉ còn Singapore Airlines và Phillippines duy trì được, còn hầu hết dừng lại, chọn hướng bay nối chuyến qua các điểm trung chuyển. Vì hai lý do, chưa có máy bay về kỹ thuật có thể bay không dừng mà vẫn hiệu quả, tức là không bị hạn chế về số ghế và tải hàng hoá”, ông Dương Trí Thành thông tin.

Cũng theo Tổng giám đốc Vietnam Airlines, hãng đã mở văn phòng ở San Francisco từ năm 2001. Bên cạnh đó, với gần 2 triệu Việt kiều, Mỹ là thị trường khổng lồ, mang tính chiến lược. Vietnam Airlines đang làm thủ tục để bay thẳng tới Mỹ. Nhưng ngay cả xong thủ tục, cũng phải cân đối cả nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ kinh tế.

Ông Đinh Việt Phương, Phó Tổng giám đốc Vietjet Air nhận xét, việc Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) cấp chứng chỉ CAT1 cho Cục hàng không Việt Nam là điều kiện đầu tiên để các hãng hàng không Việt Nam có thể bay thẳng tới Mỹ. Ngoài ra, chứng chỉ này đã khẳng định năng lực quản lý của ngành hàng không Việt Nam đã đạt mức cao hơn. Như vậy, ngành hàng không của Việt Nam đã được đánh giá rất tích cực, phát triển nhanh, đảm bảo an toàn, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế.

“Hiện Vietjet đang khai thác đội tàu bay thân hẹp, với đường bay, chặng bay trong tầm 5 - 6 giờ. Thời gian tới, Vietjet Air sẽ tập trung nâng cao số lượng tàu bay. Nói như thế không có nghĩa là Vietjet Air không có tham vọng bay thẳng tới Mỹ, chúng tôi sẽ thực hiện bay thẳng tới Mỹ khi có đủ điều kiện”, ông Đinh Việt Phương chia sẻ./.