Cơ hội cho Mỹ và ASEAN

Việc Nhà Trắng mời lãnh đạo các nước ASEAN tham dự hội nghị thượng đỉnh đặc biệt với Mỹ vào đầu năm 2020 là một sáng kiến tích cực.

Nhưng cũng cần có những đánh giá xa hơn về sự cam kết của Mỹ đối với vai trò mang tính trung tâm của ASEAN trong khu vực.

Các nước Đông Nam Á có thể nhận định rằng Mỹ và chính quyền hiện tại của nước này chưa ưu tiên trong chính sách đối ngoại với ASEAN. Quan điểm này có thể xuất phát từ việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đã vắng mặt trong hội nghị vừa qua với ASEAN, cũng như chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở chưa thể hiện rõ vai trò trung tâm của ASEAN.

Các thành viên ASEAN có lẽ sẽ tham gia hội nghị đặc biệt với Mỹ ở mức thăm dò, trừ khi Washington đưa ra một cam kết đủ mạnh mẽ. Nếu không thuyết phục để ASEAN thực sự tin vào cam kết từ Washington, Mỹ có thể sẽ mất đi một cơ hội cân bằng lại ảnh hưởng mà Trung Quốc đang tạo ra với khối này. Chỉ khi cân bằng được ảnh hưởng từ Bắc Kinh, Washington mới có thể đảm bảo tính thống nhất của khối ASEAN được duy trì. Làm được như vậy, các nước thành viên trong khối cũng giảm bớt khó khăn trong việc tìm kiếm sự đồng thuận để ứng phó các thách thức đối với những đối tác bên ngoài, điển hình là Trung Quốc.