Cơ chế "bán điện cho nhà hàng xóm" chậm triển khai, chuyên gia nói gì?

Chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh nhận xét cơ chế "bán điện cho nhà hàng xóm" quá chậm triển khai, và những đề xuất, sửa đổi các quy định pháp lý hầu như chưa thấy.

Theo ông Hà Đăng Sơn, Bộ Công thương cần sớm hoàn thiện các cơ sở pháp lý liên quan để đẩy nhanh cơ chế bán lẻ điện trực tiếp. Luật chưa cho phép thì nên cần sửa chữa các quy định liên quan để xây dựng mô hình bán lẻ điện quy mô nhỏ này.

Vị chuyên gia này cho rằng đã có chủ trương nhưng cho phép hộ gia đình bán hay không, bán thế nào, cần nói rõ ràng và nhanh hơn. Hiện tại luật Điện lực chưa cho phép, nếu có quy định, trong cộng đồng dân cư có thể áp dụng mua bán được ngay. Liên quan việc lắp ĐMT mái nhà được phát lên lưới và bán cho Tập đoàn Điện lực VN (EVN) trước đây, thường EVN lắp công tơ đấu nối hai chiều. Nay không phát lên lưới, bán cho hàng xóm thì việc đấu nối thế nào, số tiền bán điện cho hàng xóm đó có phải khai, đóng thuế không?

Ngoài ra, hộ gia đình bán điện cho hàng xóm đó có bị yêu cầu giấy phép hoạt động điện lực không?

Theo ông Sơn, để khuyến khích phát triển ĐMT theo hướng tự sản, tự tiêu hay chia sẻ, bán cho hàng xóm trong khi nguồn cung điện đang thiếu, Bộ Công thương phải gấp rút có cơ chế thí điểm bán lẻ điện, hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan. Trong đó, có các quy định tiêu chuẩn liên quan về cháy nổ, an toàn.. Việc bán điện được thực hiện tại chỗ, không dính dáng đến EVN, không đụng lưới điện của EVN và đang có sẵn, lẽ ra nên được triển khai thực hiện sớm

Vị chuyên gia này cũng nhấn mạnh, so với lộ trình thị trường bán lẻ điện được triển khai khá chậm. Năm 2023 phải triển khai thí điểm xong xuôi rồi, đằng này đã nửa năm 2023 vẫn chưa có.

Quy hoạch Điện 8 là định hướng phát triển, không phải là cơ sở pháp lý, nhưng việc xem xét đôn đốc triển khai cơ chế bán lẻ điện cần làm gấp hơn sau khi đã có quy hoạch định hướng rõ ràng. Thí điểm là trong cộng đồng dân cư có thể mua bán điện với nhau.