Cơ cấu hội đồng định giá đất: Không nên vừa đá bóng vừa thổi còi

Liên quan đến Hội đồng thẩm định giá đất, các chuyên gia cho rằng, quy định của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa đảm bảo được tính khách quan, độc lập, khoa học, có nguy cơ hình thành nhóm lợi ích khi tiến hành thẩm định bảng giá đất hoặc giá đất cụ thể.

Theo Luật sư Nguyễn Hồng Tuyến, Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hà Nội, quy định trong dự thảo là UBND cấp tỉnh quyết định thành lập Hội đồng thẩm định bảng giá đất, giá đất cụ thể, UBND cấp huyện quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể. Thành viên tham gia Hội đồng thẩm định bảng giá đất, giá đất cụ thể cấp tỉnh và thành viên tham gia Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp huyện đa số là thành viên của UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện.

Luật sự Tuyến cho rằng, quy định như vậy không đảm bảo nguyên tắc độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ, trung thực, khách quan trong định giá đất. Vì vậy để tăng tính dân chủ và độc lập tương đối của Hội đồng thẩm định bảng giá đất, giá đất cụ thể, ông đề nghị Ban soạn thảo rà soát giảm bớt thành viên Hội đồng thẩm định là đại diện các sở, phòng. Bên cạnh đó, bổ sung vào hội đồng thẩm định một số thành viên đại diện tổ chức chính trị - xã hội như Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân.

TS Trần Quang Huy, Trường ĐH Luật Hà Nội cũng cho rằng, thành phần của Hội đồng thẩm định Bảng giá đất trong dự thảo luật có tính cơ cấu rất rõ nét. Người đứng đầu là Chủ tịch UBND cấp tỉnh đồng thời cũng là người trình HĐND cấp tỉnh thông qua và ban hành quyết định về bảng giá đất. Tham gia trong Hội đồng gồm những lãnh đạo của một số sở ngành quan trọng, UBND cấp huyện, Mặt trận tổ quốc tỉnh và tổ chức có chức năng tư vấn giá đất, các chuyên gia về định giá đất.

TS Huy cho rằng, đây là hội đồng có tính hành chính nhiều hơn là hội đồng có tính chuyên gia về xác định giá đất, trong khi hội đồng làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số, các thành viên chịu trách nhiệm về ý kiến của cá nhân mình. Do đó, trong thành phần này các chuyên gia có phương pháp, kiến thức chuyên sâu về định giá đất sẽ là thiểu số, dù có lập luận khoa học, sự đúng đắn trong áp dụng các phương pháp định giá đất thì cũng không có tiếng nói quyết định trong kết quả thẩm định Bảng giá đất. Sự quyết định ở đây phụ thuộc vào chủ tịch UBND cấp tỉnh và đại diện các sở ngành trực thuộc UBND cấp tỉnh. “Chúng tôi kiến nghị xem xét lại thành phần của hội đồng thẩm định bảng giá đất, theo đó nên là một hội đồng có tính chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý, những người làm thực tiễn có độ chuyên sâu cao về định giá đất, làm việc một cách trung thực, khách quan, công tâm, có tính chuyên nghiệp cao. Hội đồng không nên là sự cơ cấu hành chính, vừa đá bóng vừa thổi còi, không khách quan trong việc quyết định một vấn đề cực kỳ quan trọng là xây dựng Bảng giá đất hằng năm”, TS Huy nêu.

Cần quy định rõ trách nhiệm

Theo luật sư Nguyễn Hồng Tuyến, tổ chức tư vấn xác định giá đất có vai trò rất lớn trong xây dựng chính sách pháp luật đất đai như tham gia xây dựng bảng giá đất, tham gia Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể. Việc tham gia của tổ chức này giúp tăng thêm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ, khách quan của kết quả định giá đất. Vì vậy ông cho rằng, khi xác định giá đất cụ thể hay bảng giá đất, sở tài nguyên và môi trường, phòng tài nguyên và môi trường bắt buộc phải thuê đơn vị có chức năng tư vấn xác định giá đất chứ không phải “được thuê” như trong dự thảo luật hiện nay.

Với vai trò như vậy, Luật sư Tuyến cho rằng, dự thảo luật không nên giao cho Chính phủ quy định điều kiện hoạt động của tư vấn xác định giá đất, hành nghề tư vấn xác định giá đất mà nội dung này phải quy định ngay trong luật.