Chuyện lời lỗ

Đầu năm đến giờ, thị trường cổ phiếu Hoa Kỳ giảm 25%. Vậy mà vẫn có quỹ đầu tư vào cổ phiếu Hoa Kỳ có lời.

Một bạn học trò MBA cũ của mình đang ở New Zealand hôm trước có gọi mình để đăng ký học lớp Digital Marketing bên mình kể, quỹ đầu tư của bạn ấy đang làm ở New Zealand đầu tư vào thị trường Mỹ và đang lời, nhưng mà là lời bằng đồng NZD của New Zealand. Đồng USD đã tăng 23% so với đồng NZD từ đầu năm đến giờ. Quỹ của bạn đó chỉ cần lỗ dưới 23% ở thị trường Hoa Kỳ thì khi đổi ra NZD là đã có lời (cách tính toán đã được đơn giản hoá cho dễ hiểu, mang tính gần đúng). Nên chuyện lời lỗ, còn phải xem hệ quy chiếu là cái gì.

Ví dụ, một cái nhà ở châu Âu lên giá 15% từ đầu năm, nếu tính theo đồng Euro thì lời 15%, nhưng do USD đã tăng 17% so với Euro nên nếu tính theo USD thì căn nhà đó bị lỗ tầm 2%. Đồng Ruble của Nga đã tăng 15% so với đồng USD nên nếu tính theo Ruble thì căn nhà đó lỗ 17% (cách tính toán đã được đơn giản hoá cho dễ hiểu, mang tính gần đúng). Nếu tính thêm lạm phát 10% nữa thì căn nhà đó … các bạn tự tính nhé.

Chuyện này còn nghiêm trọng hơn đối với các công ty hoạt động xuyên quốc gia. Ví dụ bạn có một công ty gia công phần mềm ở VN, trả lương cho nhân viên ở VN nhưng khách hàng của bạn ở Nhật, ký hợp đồng bằng đồng Yen. Từ đầu năm đến giờ, đồng Yen giảm tầm 20% so với VND. Giả sử công ty này lời 15% trên danh nghĩa, biến động tỷ giá này làm cho công ty bị lỗ 5% trên thực tế.

Do đó, những bạn đầu tư hay làm ăn kinh doanh xuyên quốc gia cần phải tính toán tỷ giá cẩn thận. Từ lời chuyển thành lỗ dễ như trở bàn tay. Để quản lý chuyện này, bạn phải hedge dòng tiền của mình bằng các công cụ phái sinh như option và future và chuyện này phải được thực hiện bởi các chuyên gia. Thời gian vừa qua có nhiều bạn hỏi mình chuyện này vì làm ăn xuyên quốc gia trong tình hình tỷ giá biến động mạnh, và đây là câu trả lời của mình cho các bạn ấy. Hôm nay mình viết ra đây để chia sẻ cho những ai quan tâm mà mình chưa có dịp nói chuyện trực tiếp. Bảo trọng!