Chuyện kiểm toán ‘làm phép’ trong vụ Tân Hoàng Minh

Tân Hoàng Minh đã "đặt hàng" các công ty kiểm toán, đề nghị kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần, mục đích để doanh nghiệp phát hành trái phiếu trong thời gian nhanh nhất...

Theo quy định, báo cáo kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần, không có nợ quá hạn là một trong các điều kiện bắt buộc trong hồ sơ phát hành, chào bán trái phiếu.

Kết luận điều tra cho rằng, chính vì điều này, bị can Đỗ Hoàng Việt (Phó TGĐ phụ trách tài chính của Tân Hoàng Minh) đã chỉ đạo cấp dưới tìm kiếm, thỏa thuận với các công ty kiểm toán đồng ý đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần đối với các báo cáo tài chính của các công ty dự kiến phát hành trái phiếu, đảm bảo thời gian nhanh nhất.

Thực hiện chỉ đạo trên, cuối tháng 5, đầu tháng 6/2021, ông Phùng Thế Tính, PGĐ Trung tâm tài chính kế toán Công ty Tân Hoàng Minh (sau này là người đồng nhiệm, ông Hoàng Quyết Chiến) đã trao đổi, thống nhất với bà Bùi Thị Ngọc Lân (Giám đốc Công ty kiểm toán Nam Việt, chi nhánh phía Bắc) kiểm toán báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty Ngôi sao Việt và Công ty Soleil.

Ông Tính và Chiến cũng thống nhất với ông Lê Văn Dò (Tổng Giám đốc Công ty CPA Hà Nội) để kiểm toán báo cáo tài chính năm 2020, 2021 của Công ty Cung điện mùa đông.

Phía Tân Hoàng Minh đặt vấn đề với bà Lân và ông Dò về việc đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần, phục vụ mục đích phát hành trái phiếu.

Theo kết luận điều tra, quá trình kiểm toán báo cáo tài chính, các cá nhân tại Công ty kiểm toán Nam Việt, chi nhánh phía Bắc và Công ty CPA Hà Nội đều trao đổi trực tiếp với phía Tân Hoàng Minh; biết rõ các Công ty Cung điện mùa đông, Ngôi sao Việt và Soleil đều thuộc Tân Hoàng Minh; biết rõ mục đích kiểm toán là để phát hành trái phiếu, được “đặt hàng” đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần trái quy định của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, trong thời gian nhanh nhất để đủ điều kiện phát hành trái phiếu.

"Làm phép"

Tại Công ty kiểm toán Nam Việt, chi nhánh phía Bắc, thay vì làm việc với Ban Giám đốc, Ban Quản trị Công ty Ngôi sao Việt và Soleil theo đúng Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, bà Lân trực tiếp ký 2 hợp đồng kiểm toán (mỗi hợp đồng trị giá 121 triệu đồng) với nội dung kiểm toán báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài chính hợp nhất năm 2020 của 2 công ty trên.

Theo lời khai của bà Bùi Thị Ngọc Lân tại CQĐT, quá trình thực hiện kiểm toán, bà Lân và nhóm kiểm toán không hề kiểm tra một số hạng mục quan trọng, chưa thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán, không đối chiếu tài liệu gốc nhưng vẫn ký phát hành báo cáo kiểm toán độc lập với ý kiến dạng chấp nhận toàn phần đối với báo cáo tài chính tại thời điểm 31/12/2020 của Công ty Ngôi sao Việt và Soleil trái với Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.

Xác minh tại Cục thuế Hà Nội cho thấy: Tại báo cáo tài chính nộp thuế trước thời điểm kiểm toán của Công ty Ngôi sao Việt và Soleil lần lượt ghi nhận lỗ hơn 1.003 tỷ và hơn 135 tỷ đồng.

Câu chuyện tương dự diễn ra tại Công ty CPA Hà Nội và chi nhánh Sài Gòn. Thay vì phải làm việc với Ban Giám đốc, Ban Quản trị Công ty Cung điện mùa đông theo đúng quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam, ông Dò đã thỏa thuận, thống nhất với phía Tân Hoàng Minh ký kết hợp đồng để kiểm toán báo cáo tài chính năm 2020 của công ty này với phí dịch vụ là 110 triệu đồng.

Sau đó, ông Dò cùng các đồng nghiệp đã phát hành báo cáo kiểm toán độc lập cho Công ty Cung điện mùa đông để công ty này sử dụng nhằm phát hành 3 gói trái phiếu trái pháp luật.

Năm 2021, ông Dò tiếp tục thỏa thuận với phía Tân Hoàng Minh để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính cho Công ty Cung điện mùa đông với phí dịch vụ là 129,6 triệu đồng.

Tại CQĐT, ông Dò thừa nhận việc được phía Tân Hoàng Minh đề nghị kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần, mục đích để doanh nghiệp phát hành trái phiếu trong thời gian nhanh nhất. Tiếp đó, ông Dò chỉ đạo cấp dưới “cứ yên tâm ký ban hành báo cáo kiểm toán vì Công ty Cung điện mùa đông không phải công ty đại chúng”.

Báo cáo kết quả kiểm tra việc tuân thủ pháp luật về kiểm toán độc lập tại Công ty CPA được thực hiện bởi Đoàn kiểm tra liên ngành (Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho thấy: Ý kiến kiểm toán dạng chấp nhận toàn phần đối với Công ty Cung điện mùa đông (năm 2020 và 2021) là không phù hợp theo yêu cầu của Chuẩn mực kế toán Việt Nam, do kiểm toán viên chưa thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán.

Kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng các Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính.

CQĐT kiến nghị Bộ Tài chính xử lý nghiêm về hành chính đối với các công ty kiểm toán, công ty thẩm định giá, kiểm toán viên và thẩm định viên có sai phạm đã kết luận trong vụ án, đồng thời, cần chủ động, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh hoạt động của các đơn vị kiểm toán, thẩm định giá, kiểm toán viên và thẩm định viên.

CQĐT cũng cho rằng, cần có biện pháp quản lý chứng chỉ hành nghề, đăng ký con dấu pháp nhân, chữ ký kiểm toán viên, thẩm định viên để phòng ngừa các đơn vị, cá nhân này lợi dụng chứng chỉ, chức danh nghề thực hiện hành vi vi phạm pháp luật…