Chuyên gia: Sau vụ việc đau lòng ở trường GateWay, cần ban hành quy định về xe bus trường học.

Luật An toàn xe buýt Trường học Paul Lee được Mỹ thông qua năm 2016, sau cái chết thương tâm của một học sinh tự kỷ bị bỏ quên trên xe buýt tại Whittier, California. Cậu học trò này mắc kẹt trên xe buýt trong một ngày nóng bức và tất cả các cửa sổ đều đóng chặt. Vụ việc học sinh lớp 1 tử vong do bị bỏ quên trên ô tô ở Hà Nội cũng tương tự và đã đến lúc chúng ta cần làm điều tương tự như nước Mỹ để tránh những trường hợp đau lòng xảy ra...

Sau vụ việc đau lòng ở trường GateWay, Bộ Giáo dục Đào tạo đã yêu cầu Sở Giáo dục Đào tạo Hà Nội báo cáo tình hình và “tăng cường các giải pháp bảo đảm an ninh, an toàn các trường học trên địa bàn, bảo đảm an toàn về thể chất, tinh thần đối với giáo viên và học sinh”.

Khi xảy ra một vụ nào đó, cơ quan quản lý nhà nước thường ra ngay văn bản yêu cầu hệ thống bên dưới triển khai những việc liên quan. Chỉ đạo kịp thời là cần thiết, song nếu chỉ mang tính “nóng tay bắt lỗ tai”, yêu cầu “tăng cường” - “đẩy mạnh” chung chung thì xét về thực chất không có nhiều ý nghĩa.

Ở bất cứ đâu trên thế giới đầy bất trắc và bất định này, cơ quan quản lý nếu thực sự quan tâm và muốn điều hướng tốt hơn cho cả cộng đồng thì phải bằng quy định cụ thể, thiết thực và khả thi. Nghĩa là phải xây dựng một hành lang pháp lý cho việc đó.

Có nhiều việc cần làm ngay để bảo đảm an ninh, an toàn trường học, trong đó một việc không phải quá khó là ban hành quy định về xe bus trường học.

Những ngày qua nhiều người đặc biệt quan tâm đến câu chuyện này có lẽ một phần vì họ thấy hình ảnh của mình trong đó. Xe bus trường học đã thành hình ảnh quen thuộc, chuyện thường ngày ở các đô thị lớn, phục vụ hàng trăm nghìn, hàng triệu “tương lai của chúng ta” hàng ngày. Nhưng hành lang pháp lý về việc này hầu như chưa có. Mỗi trường một kiểu đưa đón mà phụ huynh thì dù phải đóng tiền hàng tháng, vẫn không thể chắc chắn về chất lượng, sự an toàn của nó; thậm chí không biết chắc là ông tài xế có hút thuốc hay chửi bậy trên xe không; có lạng lách trên đường; con mình khi lên xuống xe sẽ được ai hướng dẫn; quy định nào đảm bảo an toàn cho các cháu khi tham gia xe bus trường học?

Đợt hè vừa rồi tôi cho cháu tham gia trại hè của một trường tư và đã có trải nghiệm không hay về xe bus của trường này. Theo email của nhà trường thì xe sẽ đến đón các cháu lúc 7h15 sáng song xe thường xuyên đến sớm, có khi đến sớm cả 20 phút khiến cả nhà nháo nhác, hò hét nhau ăn uống vội vàng để kịp xuống xe. Một hôm vào đúng ngày sinh nhật con, chỉ vì xe bus đến rồi mà con chưa chuẩn bị xong, tôi đã nổi nóng với cháu… kể câu chuyện hơi cá nhân như vậy để thấy rằng xe bus trường học có vị trí quan trọng như thế nào trong đời sống, sinh hoạt của nhiều gia đình. Chuyện không hề nhỏ.

Mấy ngày qua tôi đọc các bài viết trên báo và mạng xã hội thì thấy rằng nhiều nước đã có quy định rất hay về xe bus trường học, đúng nghĩa “tất cả vì tương lai con em chúng ta”. Mỹ là một ví dụ đáng tham khảo. Trước hết họ quy định chuẩn hóa xe bus trường học về màu sắc để dễ nhận diện, quy định đây là xe ưu tiên và hình thành văn hóa nhường đường cho xe màu vàng.

Cùng với đó, ghế ngồi trên xe được yêu cầu bọc đệm dày ở cả mặt trước và mặt sau, đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ học sinh khi xe buýt dừng/thắng gấp. Xe phải trang bị cửa thoát hiểm bên hông và trên trần xe, cửa sổ thoát hiểm mở ra phía ngoài. Các xe bus này còn được trang bị hệ thống cảnh báo ngăn tình trạng trẻ em bị bỏ quên.v.v…

Luật An toàn xe buýt Trường học Paul Lee được thông qua năm 2016, sau cái chết thương tâm của một học sinh tự kỷ bị bỏ quên trên xe buýt tại Whittier, California. Cậu học trò này mắc kẹt trên xe buýt trong một ngày nóng bức và tất cả các cửa sổ đều đóng chặt.

Chi phí đầu tư để chuẩn hóa hệ thống xe bus trường học theo hướng nêu trên không phải quá lớn, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, các phụ huynh sẽ đóng phí hàng tháng như họ vẫn đóng lâu nay. Vấn đề chính là cơ quan quản lý có nỗ lực ban hành quy định hay không? Công việc ở đây chẳng phải dời non lấp biển gì mà chỉ là đưa ra quyết sách hướng dòng chảy của đời sống sao cho thuận lợi cho toàn bộ cộng đồng.

Chẳng hạn như, theo quy định hiện hành, xe ưu tiên bao gồm xe chữa cháy; xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường; xe cứu thương; xe hộ đê, xe đi khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh; đoàn xe tang. Như vậy xe bus trường học vẫn chưa phải là xe ưu tiên. Điều này cần phải thay đổi bằng quy định, chứ không thể cứ bằng những lời hô hào theo kiểu “tăng cường”, “đẩy mạnh”.