18/03/2020 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Chuyên gia kinh tế: Giảm lãi suất điều hành chưa phải là nới lỏng tiền tệ

Theo các chuyên gia tài chính, động thái giảm một loạt lãi suất điều hành cộng với việc hạ trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm chi phí đầu vào, tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là với một số lĩnh vực ưu tiên. Các mức lãi suất giảm đều được cân nhắc kỹ và phù hợp với điều kiện thị trường trong và ngoài nước.

NHNN giảm 0.5%/năm đối với lãi suất thị trường mở (OMO) từ 4%/năm xuống 3.5%/năm, lãi suất tái cấp vốn từ 6%/năm xuống còn 5%/năm, lãi suất tái chiết khấu từ 4%/năm xuống 3.5%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng từ 7.0%/năm xuống 6.0%/năm.

Cùng đó, trần lãi suất huy động VND của tổ chức tín dụng (TCTD) đối với khách hàng loại không kỳ hạn giảm 0.3%/năm (từ 0.8%/năm xuống còn 0.5%/năm); loại có kỳ hạn từ 1 tháng-6 tháng giảm 0.25%/năm (từ 5%/năm xuống còn 4.75%/năm). Giảm 0.5%/năm mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa của TCTD đối với khách hàng thuộc 05 lĩnh vực ưu tiên (từ 6%/năm xuống còn 5,\.5%/năm). Và NHNN tăng lãi suất tiền gửi trong dự trữ bắt buộc bằng VND của TCTD tại NHNN thêm 0.2%/năm, từ 0.8%/năm lên 1%/năm.

Chưa phải là nới lỏng tiền tệ

Có thể nói, đây là lần giảm mang tính chất toàn diện các loại lãi suất điều hành. Cụ thể, một mặt nhà điều hành hạ trần lãi suất tiền gửi - chi phí đầu vào huy động vốn; hạ chi phí tiếp cận vốn của các TCTD qua các kênh như OMO và tái cấp vốn...; cắt trực tiếp chi phí doanh nghiệp vay vốn qua trần lãi suất cho vay VND nhóm ưu tiên. Nhà điều hành cũng hỗ trợ luôn chi phí cho các TCTD qua nâng lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc. Trước đó, nhà điều hành từng chia ra các lần giảm các loại trong năm 2019 (tháng 9 và tháng 11) với các bước giảm như 0.25%/năm ở các loại lãi suất chủ chốt.

Quyết định giảm lãi suất của NHNN lần này được đưa ra trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã giảm mạnh và bất thường lãi suất điều hành về mức 0-0.25%/năm chỉ trong vòng 02 tuần, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới đã có các động thái tương tự.

Đặc biệt, theo TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, việc giảm lãi suất đồng loạt chưa phải là nới lỏng tiền tệ. “Bởi vì lúc này có nới lỏng cũng không giải quyết được vấn đề gì. Hiện thanh khoản của các NHTM vẫn tốt, thị trường tiền tệ liên ngân hàng có lãi suất thấp. Bơm tiền ra lúc này, nền kinh tế cũng không thể hấp thụ được, minh chứng cụ thể nhất là tăng trưởng tín dụng 2 tháng qua rất thấp. Cho nên cách thức thực hiện của NHNN hiện tại là rất tốt, gián tiếp hỗ trợ cho các doanh nghiệp”, ông Nghĩa nói.

Bước đi cần thiết, phù hợp và thận trọng

Theo ông Phạm Thanh Hà – Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), quyết định của NHNN cũng trên cơ sở theo dõi sát diễn biến thị trường quốc tế, điều kiện kinh tế vĩ mô của Việt Nam, đặc biệt là áp lực lạm phát giảm bớt đi do giá dầu giảm mạnh. Việc giảm các lãi suất điều hành trong đó có lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chào mua OMO phát tín hiệu về sự sẵn sàng của NHNN hỗ trợ các TCTD khi cần tiếp cận vốn. Quan điểm điều hành của NHNN là hỗ trợ giảm lãi suất đối với các nhu cầu vay vốn trên cơ sở cân nhắc các yếu tố nền tảng kinh tế vĩ mô phù hợp, đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát, an toàn hoạt động của hệ thống TCTD.

Theo các chuyên gia tài chính, động thái giảm một loạt lãi suất điều hành cộng với việc hạ trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn sẽ giúp các ngân hàng giảm chi phí đầu vào, tạo điều kiện cho các ngân hàng giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là với một số lĩnh vực ưu tiên. Các mức lãi suất giảm đều được cân nhắc kỹ và phù hợp với điều kiện thị trường trong và ngoài nước. Đặc biệt, thông điệp của NHNN rất rõ ràng, mạnh mẽ về việc sẵn sàng tái cấp vốn cho các TCTD nếu cần thiết bên cạnh các giải pháp đồng bộ khác. Điều này sẽ củng cố niềm tin cho thị trường và nhà đầu tư, người dân vào hệ thống ngân hàng.

Về diễn biến tỷ giá thời gian tới, TS. Võ Trí Thành cho rằng, sau khi hạ lãi suất, nếu nhìn vào nguồn lực của NHNN và điều hành linh hoạt của NHNN trong việc bơm hút tiền đồng, mua vào-bán ra ngoại tệ, có thể đảm bảo tỷ giá không tăng quá mức. “Chưa kể lãi suất USD 0% cộng với việc nhà điều hành Mỹ không muốn một đồng đôla mạnh , điều đó ít nhiều tao thuận lợi cho điều hành của NHNN trong việc ổn định tỷ giá, ổn định vĩ mô”. – TS. Thành nhìn nhận.

Gửi tiết kiệm ngân hàng vẫn hấp dẫn

Theo TS. Võ Trí Thành, mức giảm lãi suất huy động vẫn đủ hấp dẫn, người dân vẫn gửi tiền vào ngân hàng. Tương tự, TS. Bùi Quang Tín nhận định, gửi tiết kiệm vẫn đang là kênh đầu tư phù hợp, trong bối cảnh chứng khoán đang rủi ro, thanh khoản thị trường bất động sản còn kém, trên thị trường hàng hóa đầu tư khác thì nhiều doanh nghiệp phải cầm cự vượt qua đại dịch. Hơn nữa, mức lãi suất tiền gửi cao hơn mức lạm phát kỳ vọng 4% năm nay thì vẫn đang tạo ra lợi tức nhất định cho người gửi.