Chứng khoán: Mua ở đỉnh - Bán ở đáy?

Tại sao nhà đầu tư lại mắc vào cái bẫy, mua tài sản khi giá ở đã ở đỉnh, và vội bán ra khi giá ở đáy? Mặc dù, ai cũng biết rằng, để có lợi nhuận chúng ta nên mua tài sản khi giá còn thấp và bán ra khi giá đã quá cao?

Theo mình, có 3 nguyên chính. Hiểu điều này sẽ giúp chúng ta tránh khỏi chiếc vòng luẩn quẩn đó.

1. Tâm lý

Nhà đầu tư hứng khởi, giá đang leo 20%, 50% thậm chí 100%. Ban đầu thấy giá đẩy lên quá nhanh, nhà đầu tư thận trọng có thể lo ngại. Khi giá tiếp tục tăng, sợ mất cơ hội, nhà đầu tư sẽ bắt đầu mua vào. Càng nhiều người mua vào, giá càng tăng nhanh.

Thị trường đầy rẫy những tin bất lợi (các bản tin cố tìm cách giải thích vì sao giá rơi – confirmation biased). Không khí tiêu cực khiến nhà đầu tư mất niềm tin. Khi giá rơi 50% thì những nhà đầu tư gan dạ nhất cũng bắt đầu nghĩ đến việc bán. Càng nhiều người bán, giá càng rơi nhanh.

-- Để tâm lý thị trường can thiệp vào các quyết định mua bán là cách dễ nhất để nhà đầu tư rơi vào cái bẫy mua ở đỉnh, bán ở đáy.

2. Khó bắt đỉnh và bắt đáy thị trường

-- Thay vì bắt đỉnh hay bắt đáy của tài sản, hãy tự hỏi giá tăng hay giảm 50%, 100%, hay 200% có phản ánh chất lượng thực của tài sản không?

Ngay cả cổ phiếu những công ty tốt nhất, nếu giá đã quá đắt có thể là một món đầu tư tồi. Những công ty tầm tầm nhưng giá đủ rẻ và có khả năng đổi mới thì có thể cân nhắc.

3. Yếu tố kỹ thuật:

Nhà đầu tư sử dụng margin (đòn bẩy = đi vay để đầu tư) chịu áp lực thị trường lớn nhất. Khi giá giảm mạnh, những nhà đầu tư này buộc phải bán vì margin call (bị đòi nợ).

Force selling làm cho thị trường càng rơi nhanh hơn, do nhà đầu tư tuyệt vọng bán ra ở bất cứ giá nào.

Các traders chuyên nghiệp thường có stop loss/điểm cắt lỗ. Nhà đầu tư nên cắt lỗ ở mức độ họ có thể chịu được, thay vì mất sạch tiền.

Khi thị trường xuống, mọi người đều bắt đầu cắt lỗ, khiến thị trường xuống càng nhanh hơn.

-- Nên cân nhắc cẩn trọng khi sử dụng margin/đi vay để đầu tư vì tính rủi ro rất cao.

-- Đối với cắt lỗ, nếu thị trường rơi, cần có kỷ luật. Lỗ vượt qua mức độ mình chịu được, cắt luôn, vì trong trường hợp xấu nhất, giá cổ phiếu = 0

-- Đối với người đầu tư dài hạn dựa vào bản chất của công ty để mua bán, sử dụng stop loss hay không tùy hoàn cảnh.

Thậm chí khi giá rơi, nhà đầu tư cơ bản còn mua vào, vì thấy giá quá rẻ so với chất lượng tài sản mà họ nắm giữ.

Một bài viết dài, hy vọng hữu ích. Chúc cả nhà đầu tư thành côn!