Chứng khoán đã thực sự rẻ để đầu tư?

Việc điều chỉnh sâu và liên tiếp đã khiến P/E và P/B của thị trường đều thấp hơn mức trung bình 10 năm. Với mức định giá này, chứng khoán đã thực sự rẻ để đầu tư?

Trong một cuộc khủng hoảng thanh khoản thì tất cả đều cần tiền. Vậy nên tôi cho rằng tất cả chỉ số định giá P/E , P/B không có giá trị trong ngắn hạn. Như đã bàn ở trên, yếu tố giúp thị trường chứng khoán cân bằng trong ngắn hạn là phải gỡ được nút thắt dòng tiền.

Tuy trong ngắn hạn định giá thị trường là vô nghĩa, nhưng về dài hạn lại mở ra cơ hội đầu tư rất hấp dẫn. Chỉ số P/B của VN-Index ở mức 1.4x lần, P/E ở mức 9.x - mức định giá này thậm chí đã thấp hơn đáy Covid và về vùng thấp trong 10 năm qua.

Theo thống kê, TTCK trải qua 22 năm thì chỉ có 3 lần P/E về dưới 10 lần đó là năm 2008, 2020 và năm nay. Bên cạnh đó, tính từ tháng 4/2009 đến nay, xác suất định giá P/B nằm dưới mốc này cũng rất thấp. Chủ yếu P/B rơi về vùng thấp giai đoạn cuối năm 2011 đến đầu năm 2013 khi nợ xấu hệ thống ngân hàng gia tăng, lãi suất cho vay và lãi suất huy động đều tăng vọt.

Mỗi cuộc khủng hoảng có thể kéo dài trên 2 năm, nếu nhà đầu tư có lượng tiền mặt nhàn rỗi, không bị áp lực thì đây là môi trường tốt để đầu tư dài hạn và tích sản. Những doanh nghiệp lựa chọn lúc này là bluechips có hệ số nợ thấp, tình hình tài chính ổn định và định giá dưới giá trị sổ sách.

Cơn lốc của thị trường từ đầu năm đã cuốn theo rất nhiều NĐT ra khỏi thị trường chứng khoán. Lời khuyên gì cho những người ở lại? Qua cơn bĩ cực liệu có đến hồi thái lai?

Không dễ dự đoán thị trường trong ngắn hạn khi còn rất nhiều yếu tố bất lợi bủa vây thị trường. Việc “trading” hay “bắt đáy” trong thời điểm này vô cùng rủi ro, đặc biệt là với những nhà đầu tư cá nhân không có nhiều kinh nghiệm.

Nếu đã xác định “bám trụ” lại thị trường lúc này thì cần tầm nhìn dài hạn. Trong tầm nhìn 2-3 năm tới, khi nền kinh tế đã “dọn dẹp” xong một số rủi ro như bong bóng BĐS, trái phiếu thì bức tranh của TTCK sẽ tươi sáng trở lại. Nhìn lại quá khứ giai đoạn 2010 – 2013 chúng ta cơ cấu lại hệ thống ngân hàng và bắt đầu kể từ năm 2014 TTCK đã tạo đáy và bật tăng gấp 3 lần.

Tôi cho rằng đây sẽ là một cơ hội có thể lớn nhất của TTCK Việt Nam trong 10 năm tiếp theo. Khi bài toán về thanh khoản đã đã được giải quyết triệt để, những người đã ở lại sẽ có được thành quả lớn. Đây là thời gian nhà đầu tư tìm kiếm dòng tiền mới để tiếp tục “cuộc đua” dài hạn này.

Từ những dữ kiện lịch sử, có thể thấy:

(1) Việc Ngân hàng Nhà nước tăng mặt bằng chung các lãi suất đã giúp các loại tài sản có lãi suất cố định hấp dẫn hơn cổ phiếu vốn nhiều rủi ro.

(2) Lãi suất tăng phản ánh chính sách thắt chặt tiền tệ đã khiến thị trường không còn nguồn tiền rẻ, các doanh nghiệp giờ đây phải thận trọng trong việc lựa chọn có nên huy động vốn để mở rộng kinh doanh hay không, khiến cho khả năng tăng trưởng chung của toàn thị trường bị sụt giảm.

(3) Áp lực lãi suất đi vay tăng lên khiến hàng loạt doanh nghiệp có cơ cấu nợ vay tài chính, từ đó gia tăng chi phí lãi vay tăng gây sụt giảm lợi nhuận, đặc biệt là trái phiếu phải chịu áp lực trả nợ lớn, ảnh hưởng giá trị nội tại cũng như sự bất an của nhà đầu tư đối với cổ phiếu và thị trường.