Chưa chốt kịch bản đầu tư đường sắt cao tốc Bắc – Nam, Bộ Giao thông ý kiến như thế nào?

Xem xét đề xuất của Hội đồng thẩm định Nhà nước về kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, Lãnh đạo Bộ GTVT nêu quan điểm cần nghiên cứu 2 phương án đầu tư/khai thác đối với dự án hàng chục tỉ USD này.

Hội đồng thẩm định Nhà nước có văn bản đề nghị Bộ GTVT hoàn thiện phương án đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Cần nghiên cứu 2 phương án đầu tư/khai thác

Tiếp nhận ý kiến của Hội đồng thẩm định nhà nước, Bộ GTVT đã có cuộc họp với các đơn vị trực thuộc và tư vấn dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Kết thúc cuộc họp, lãnh đạo Bộ GTVT khẳng định dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là dự án có quy mô lớn, công nghệ - kỹ thuật phức tạp, cần nhiều nguồn lực lớn để đầu tư, là động lực quan trọng để tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội cả nước và được Bộ Chính trị yêu cầu nghiên cứu cẩn trọng, toàn diện, kỹ lưỡng.

Lãnh đạo ngành Giao thông yêu cầu Ban Quản lý dự án Đường sắt, tư vấn và các đơn vị liên quan tiếp tục rà soát, tham khảo kinh nghiệm quốc tế; cập nhật, bổ sung nghiên cứu hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi dự án theo 2 phương án để so sánh, lựa chọn, cụ thể:

Thứ nhất là, xây mới một tuyến đường sắt để phục vụ mục đích chở khách, còn lại sẽ đường sắt để vận tải hàng hóa sẽ cải tạo, nâng cấp, điện khí hóa đường sắt hiện hữu phù hợp với lộ trình cam kết của Việt Nam tại COP26.

Thứ hai là xây dựng mới đường sắt trên trục Bắc - Nam theo tiêu chuẩn đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa để vận tải hành khách và hàng hóa.

Về hướng tuyến dự án, cơ bản giữ nguyên hướng tuyến đã thống nhất với các địa phương trước đây. Với một số địa phương có ý kiến điều chỉnh, yêu cầu Ban Quản lý dự án đường sắt, tư vấn triển khai ngay công tác rà soát và làm việc để thống nhất với các địa phương, đồng thời thống nhất phạm vi, vị trí bổ sung các ga hàng hóa đối với kịch bản vận tải chung hành khách và hàng hóa.

Ban Quản lý dự án đường sắt, tư vấn rà soát nhiệm vụ - dự toán hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Trong đó nếu cần thiết đề xuất một số chuyên gia nước ngoài có chuyên môn sâu về công nghệ - kỹ thuật tham gia dự án để bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải cập nhật, bổ sung số liệu, kết quả dự báo nhu cần vận tải cho hai phương án đầu tư đường sắt trên trục Bắc - Nam.

Bộ GTVT Vụ Kế hoạch - Đầu tư rà soát vốn chuẩn bị đầu tư, bổ trí bổ sung kinh phí khảo sát, hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi dự án.

Chưa thống nhất kịch bản đầu tư

Quá trình thực hiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, Hội đồng thẩm định Nhà nước đã đề xuất phương án triển khai quy mô đường đôi khổ 1.435mm để vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ thiết kế khoảng 200-250 km/h, tốc độ khai thác khoảng 200 km/h.

Hội đồng thẩm định Nhà nước đã xin ý kiến của 20 tỉnh/thành phố về hướng tuyến, số lượng nhà ga và vị trí nhà ga theo đề xuất của Tư vấn thẩm tra. Kết quả, tất cả 20 tỉnh/thành phố đồng thuận với phương án số lượng nhà ga. Tuy nhiên, chỉ có 8 tỉnh/thành phố đồng thuận với phương án hướng tuyến và vị trí nhà ga; 12 tỉnh chưa đồng thuận. Hội đồng thẩm định Nhà nước đề nghị Bộ GTVT hỗ trợ làm việc với các địa phương.

Về tiến độ thực hiện dự án, hoàn thiện phương án phân kỳ đầu tư đảm bảo tính khả thi, hoàn thành dự án trước năm 2045.

Về phương án huy động vốn Bộ KH-ĐT ủng hộ phương án huy động vốn đầu tư dự án từ nguồn đấu giá đất tại các khu đô thị xung quanh nhà ga (TOD); vốn đầu tư công và vốn đầu tư tư nhân.

Về mô hình thực hiện Dự án, Bộ KH-ĐT kiến nghị triển khai theo hình thức PPP (đối tác công - tư). Trong đó, đối tác công sẽ huy động 80% vốn đầu tư từ ngân sách công. Đối tác tư tham gia 20% vốn đầu tư, được đối tác công lựa chọn và nhượng quyền khai thác trong 1 thời hạn nhất định. Dự kiến phương án này yêu cầu tổng mức đầu tư 64,8 tỉ USD.

Theo dự thảo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Bộ GTVT đề xuất đầu tư xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam chỉ chở khách, có tốc độ thiết kế 350 km/giờ, tốc độ khai thác 320 km/giờ. Tổng mức đầu tư dự án ước khoảng 58,7 tỉ USD, trong đó vốn Nhà nước chiếm 80%, vốn tư nhân khoảng 20% tổng mức đầu tư. Đường sắt hiện hữu cải tạo để chở hàng.