Chủ tịch Fed Jerome Powell đặt cược vào kinh tế Mỹ bằng "niềm tin" khi phải đối mặt với 3 khó khăn lớn

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell tin rằng nền kinh tế Mỹ có thể vượt qua suy thoái bất chấp 3 thách thức phải vượt qua.

Theo ông Powell, sức khoẻ của nền kinh tế Mỹ đang được tương đối tốt khi thị trường lao động vẫn có những dữ liệu khởi sắc trong những tháng gần đây ngay cả khi lãi suất đã tăng lên hơn 5%.

Tuy nhiên, việc Fed giữ mức lãi suất cao trong thời gian dài để hạ nhiệt lạm phát đã khiến rủi ro suy thoái ngày càng lớn.

Để niềm tin nền kinh tế Mỹ sẽ "không suy thoái" của ông Powell trở thành hiện thực thì nền kinh tế Mỹ phải vượt qua 3 thách thức: Khủng hoảng ngân hàng, nguy cơ vỡ nợ của chính phủ Mỹ và tình trạng thời tiết cực đoan.

Ngành ngân hàng gặp nhiều bất ổn

Trong hơn một năm qua, Fed đã tăng lãi suất từ gần bằng 0% lên mức hơn 5%.

James Galaith, Giáo sư Kinh tế tại Đại học Texas cho biết: "Tôi không tin vào khả năng hạ cánh mềm hay bất cứ điều gì tích cực mà Fed đang nói đến, cái tôi nhìn thấy là lãi suất cao hơn đang khiến nền kinh tế thu hẹp hơn".

Theo ông Galaith, cơ chế để hạ nhiệt lạm phát của Fed rất đơn giản. Khi chi phí đi vay tăng lên thì giá trị tài sản và chi tiêu của doanh nghiệp giảm, kéo theo cắt giảm việc làm, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng dẫn đến tiền lương giảm xuống và giá cả sẽ dần hạ theo để kích thích tiêu dùng.

Và nếu theo cơ chế này thì suy thoái kinh tế không phải là "tác dụng phụ" của kiềm chế lạm phát, mà nó là "điều chắc chắn sẽ xảy ra". Đó là lý do tại sao khi Fed vừa bắt đầu tăng lãi suất, giới chuyên gia đã dự báo một cuộc suy thoái sẽ xảy ra trong nửa cuối năm 2023.

Tuy nhiên, tình hình hiện tại còn tồi tệ hơn nhiều khi khủng hoảng ngân hàng đang bắt đầu, thậm chí còn đang ảnh hưởng lan sang mảng tín dụng. Hơn nữa, những căng thẳng trong toàn ngân hàng đang có hiệu ứng "domino" và có lo ngại rằng về việc các ngân hàng có nguy cơ sụp đổ trong năm nay có thể còn tồi tệ hơn cuộc khủng hoảng 2008.

Rủi ro vỡ nợ của chính phủ cũng tăng cao

Tại Washington, cuộc tranh cãi về trần nợ công giữa các quan chức Mỹ cũng đang rất căng thẳng khi Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen nhấn mạnh rằng họ sẽ không thể tiếp tục đáp ứng tất cả nghĩa vụ tài chính của Chính phủ Mỹ trong tháng tới nếu Quốc hội không nâng trần nợ công hoặc đình chỉ giới hạn nợ.

Giám đốc Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) Phillip Swagel cho biết, do các khoản thu thuế đến hết tháng 4 đang ít hơn so với dự kiến của CBO nên Bộ Tài chính nhiều khả năng sẽ "cạn tiền" vào đầu tháng 6.

Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ cũng đã phải tìm đủ mọi cách để tránh vỡ nợ khi chạm mức giới hạn trần nợ là 31.400 tỷ USD vào tháng 1/2023.

Tuy nhiên, những kỳ vọng về một bước đột phá đã bị dập khi Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy đang thúc đẩy một dự luật để cắt giảm chi tiêu sâu rộng thay vì xem xét tăng trần nợ công.

Thời tiết bất lợi

Theo dự báo từ Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương (NOAA) thì khả năng xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan trong 3 tháng tới tại Mỹ đang ở mức 62% và điều này chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng đến sản xuất sinh hoạt, đồng thời làm gia tăng lạm phát.

Trong kịch bản của NOAA, bão và lũ lụt sẽ đổ bộ vào California và miền nam nước Mỹ, làm giảm sản lượng lương thực và năng lượng.

Trong kịch bản này, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo lạm phát tại Mỹ có thể tăng ngược trở lại tới 4%, đồng nghĩa với việc mọi nỗ lực tăng lãi suất của Fed là vô ích.

Tất nhiên vẫn có khả năng nền kinh tế Mỹ sẽ hạ cánh mềm nếu tất cả những vấn đề trên được giải quyết nhiên tỷ lệ xảy ra điều này là rất thấp. Hiện tại, Fed chỉ có thể tin tưởng vào sức chịu đựng của thị trường lao động sẽ giúp hạ nhiệt lạm phát hơn nữa.