Chủ tài khoản ngân hàng nên làm gì để tránh sập bẫy lừa đảo?

Không chỉ ngân hàng tăng cường công nghệ bảo mật, khách hàng cũng cần chủ động phòng ngừa, giữ bí mật thông tin cá nhân, tài khoản để tránh mất tiền oan.

Gần đây, hàng loạt vụ việc mất tiền trong tài khoản ngân hàng đã thu hút sự quan tâm của dư luận. Thực tế, không ít vụ mất tiền trong tài khoản do "sập bẫy" thủ đoạn lừa đảo của kẻ gian.

Nổi bật như một chủ tài khoản bị nhóm lừa đảo công nghệ cao trên mạng đăng nhập vào tài khoản, rút đi hàng trăm tỷ đồng, hay một nan nhân khác bị kẻ gian lấy cắp thông tin và chiếm đoạt hơn 10 tỉ đồng.

Cảnh giác với thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Phân tích nguyên nhân người dùng mất tiền, nhiều ngân hàng khẳng định cách thức lừa đảo không mới. Thủ đoạn phổ biến là người dùng nhận được tin nhắn SMS có thương hiệu ngân hàng thông báo trúng thưởng, tặng quà, ưu đãi lớn… gửi kèm đường link để nhập thông tin.

Thực chất đây là đường link giả mạo khiến khách hàng tiết lộ thông tin thẻ, bảo mật của dịch vụ ngân hàng điện tử nhằm chiếm đoạt tài sản.

Tội phạm công nghệ cao liên tục tung chiêu thức mới tinh vi hơn, nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đáng chú ý, một thủ đoạn lừa đảo dù được cơ quan chức năng cảnh báo nhiều lần nhưng người dùng vẫn bị lừa, thậm chí là bị "thao túng tâm lý" rồi mất tiền, là việc kẻ lừa đảo mạo danh cán bộ làm việc trong cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án yêu cầu chuyển tiền.

Bên cạnh đó, thủ đoạn lừa đảo mới nhất khiến nhiều người “sập bẫy” là kẻ gian sử dụng công nghệ mới để chiếm quyền kiểm soát điện thoại, qua đó chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Khác trước, các đối tượng không chỉ nhắm vào người dùng điện thoại sử dụng hệ điều hành Android mà người dùng iPhone (hệ điều hành iOS) cũng nằm trong tầm ngắm.

Ngân hàng tăng bảo mật, khách hàng cần “cái đầu lạnh”

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Vịnh - Giám đốc Khối Công nghệ thông tin, Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB), nhận định trong bối cảnh các nền tảng công nghệ mới thay đổi nhanh, AI Deepfake có thể giả lập như thật cả giọng nói và video... khiến các đối tượng tấn công mạng có đa dạng hình thức tấn công.

Người dùng dù đã được trang bị các kiến thức, nhưng với việc đối tượng tấn công sử dụng kết hợp giữa công nghệ mới cùng với thủ đoạn tinh vi đánh vào tâm lý, hành vi thì vẫn có nguy cơ bị lừa đảo.

Nhận định về một người dùng là chuyên gia tài chính báo mất gần 500 triệu đồng trong tài khoản của ngân hàng này gần đây, ông Vịnh cho biết hệ thống lưu trữ dữ liệu của ngân hàng và nhà mạng thông tin di động ghi nhận khách hàng đã đăng nhập bằng tên đăng nhập và mật khẩu khách hàng đang sử dụng thời điểm đó trên thiết bị khác.

Khi nhận được dữ liệu đăng nhập của khách hàng trên thiết bị mới, để đảm bảo an toàn đối với các giao dịch trên thiết bị di động, mã OTP đã được hệ thống gửi thành công đến chính số điện thoại mà khách hàng đã đăng ký với ngân hàng trước đó.

Thông qua kiểm tra các thông tin từ hệ thống và xác nhận từ bên cung cấp dịch vụ thông tin di động, ngân hàng khẳng định các giao dịch đều được thực hiện theo đúng quy định bảo mật và quy trình của ngân hàng, người dùng đã sử dụng đúng tên đăng nhập và mật khẩu hợp lệ, OTP được gửi về đúng số điện thoại khách hàng đã đăng ký với ngân hàng. Đồng thời, không có yêu cầu cấp lại mật khẩu nào từ chủ tài khoản trong suốt thời gian diễn ra giao dịch mà khách hàng nghi ngờ.

"NCB đang hỗ trợ khách hàng tiến hành khai báo với cơ quan chức năng để điều tra việc liệu khách hàng có bị sử dụng dữ liệu trái phép. Chúng tôi cũng đang tích cực phối hợp tối đa để bảo vệ quyền lợi khách hàng", ông Vịnh chia sẻ.

Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng cần thêm biện pháp kiểm soát tài khoản ngân hàng của người dùng như việc ứng dụng công nghệ sinh trắc học vào chuyển tiền nhằm hạn chế tình trạng lừa đảo của tội phạm công nghệ cao, tội phạm mạng như hiện nay.

Ở khía cạnh khác, giới phân tích khuyến nghị người dùng cần quan tâm tới kiểm soát, bảo vệ thông tin cá nhân, theo dõi số dư khi gửi tiền, bảo mật thông tin, chứ không phải khi rút tiền mới kiểm tra số dư tài khoản. Đây là cách đảm bảo lợi ích tài chính cho các cá nhân.

Trong bối cảnh hiện nay, các ngân hàng cũng liên tục tăng cường trang bị và cập nhật hệ thống, giải pháp công nghệ đảm bảo an ninh bảo mật.

Theo chia sẻ của ông Vịnh, hiện NCB đầu tư mạnh mẽ xây dựng các giải pháp, công nghệ lõi hiện đại như nền tảng dữ liệu Data Platform, nâng cấp hệ thống ngân hàng lõi Corebanking phiên bản mới nhất... Ngân hàng này cũng tập trung vào công tác tăng cường an ninh bảo mật trên các kênh giao dịch số, áp dụng cho cả hệ thống live đang phục vụ khách hàng và áp dụng việc rà quét lỗ hổng an ninh bảo mật ngay từ trong môi trường phát triển, kiểm thử trước khi đưa các sản phẩm mới lên môi trường thực.

"Trong năm 2024, chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư để nâng cao hơn nữa năng lực đảm bảo an ninh bảo mật không chỉ cho tổ chức, mà cho cả khách hàng khi thực hiện giao dịch trên kênh ngân hàng số của NCB. Chúng tôi đang phối hợp với các đối tác công nghệ để nghiên cứu, triển khai tính năng cho phép hệ thống mobile banking của NCB có khả năng chủ động nhận diện và cảnh báo trong trường hợp thiết bị cá nhân của khách bị cài đặt các phần mềm lừa đảo hoặc bị chiếm quyền điều khiển từ xa bởi các đối tượng bên ngoài", ông Nguyễn Vịnh cho biết.

Các ngân hàng đang tăng tốc đầu tư vào công nghệ để gia tăng bảo mật, song song đó, sự cẩn trọng, hợp tác của người dùng khi sử dụng dịch vụ nhằm tránh bị dẫn dụ, lừa đảo cũng rất cần thiết. Thậm chí, một số chuyên gia khuyến cáo khách hàng cần giữ "cái đầu lạnh" trước bất kỳ yêu cầu nào liên quan đến cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản, mật khẩu, mã OTP... đến từ bất kỳ ai với lý do nào.