Chủ nhà “đứng ngồi không yên” sau đề xuất đánh thuế

Nhiều người có nhà cho thuê đang hết sức lo lắng trước đề xuất thu thuế đối với người cho thuê căn hộ, văn phòng, mặt bằng kinh doanh.

Dịch dã liên miên, vợ chồng anh Nguyễn Đức Minh, chủ căn kiot tại một dự án chung cư ở Hà Đông (Hà Nội), phải rao khắp nơi mới có khách hỏi thuê để kinh doanh.

Thế nhưng, trong điều kiện khó khăn do dịch bệnh, khách thuê ra điều kiện vừa phải đầu tư toàn bộ mặt bằng, vừa giảm giá mới chấp nhận thuê.

Sau thời gian thương lượng, vợ chồng anh Minh đành phải tặc lưỡi đồng ý vì cho rằng, bỏ công đầu tư một đợt sau này cũng dễ dàng bán hoặc cho thuê lại nếu hết hợp đồng.

Song, niềm vui đã không đến với vợ chồng anh Minh một cách trọn vẹn khi có thông tin đề xuất đánh thuế đối với người cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh.

“Hơn một năm nay, chúng tôi bị giảm thu nhập đáng kể vì dịch bệnh. Các công việc làm thêm cũng bị cắt giảm vì tình hình chung”, anh Minh cho biết.

Hai vợ chồng anh dự định sau khi bán căn kiot này xong sẽ mua một căn hộ. Nhưng kế hoạch bị phá sản vì không có khách hỏi mua.

“Rao mãi mới cho thuê được thì giá thuê bị giảm mất một nửa, lại còn phải bỏ ra mấy chục triệu để đầu tư toàn bộ. Thu nhập từ tiền cho thuê chưa thấy, giờ lại nghe thông tin bị đánh thuế. Chưa kể, mỗi tháng chúng tôi vẫn phải trả ngân hàng cả gốc lẫn lãi 12 triệu đồng tiền vay mua kiot”, anh Minh thở dài.

Anh Minh cũng lo rằng, dịch bệnh kéo dài sẽ khiến khách thuê gặp khó khăn trong việc thanh toán, dẫn đến huỷ ngang hợp đồng.

“Nếu đề xuất thu thuế bên cho thuê được áp dụng, chúng tôi buộc phải tăng giá cho thuê. Vô tình lại tạo áp lực lên cả hai bên. Tình hình này không biết đến bao giờ mới hết vòng luẩn quẩn”, anh Minh cho biết.

Chị Nguyễn Thu Quỳnh, chủ căn hộ cho thuê trên đường Tố Hữu (Hà Đông, Hà Nội), cũng “đứng ngồi không yên” trước thông tin trên và cho rằng ngưỡng nộp thuế chưa hợp lý.

“Mang tiếng có nhà cho thuê nhưng thực ra vẫn đang nợ ngân hàng tiền mua căn hộ. Nếu tính thuế 10% trên tổng doanh thu thì chắc tôi không thu được gì vì tôi còn phải trả lãi vay hơn 10 triệu đồng/tháng. Nếu tính thuế như vậy thì đâu lại vào đấy”, chị Quỳnh chia sẻ.

Chị Quỳnh kiến nghị nên xem xét lại mức thuế và ngưỡng nộp thuế sao cho hợp lý để không tạo áp lực cho cả phía cho thuê và khách thuê.

Một số chuyên gia cho rằng, mức thuế thu 10% hiện nay là quá cao và cách tính thuế cũng không hợp lý khi cứ vượt 100 triệu đồng là quy ra 10%. Nếu tính như vậy, chủ nhà sẽ tính vào tiền thuê nhà, người nặng gánh vẫn là người đi thuê.

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Trần Đức Phượng (Đoàn luật sư TP.HCM), cho biết theo Điều 4 Thông tư 92/2015/TT-BTC, trường hợp doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì số thuế phải nộp là 10% doanh thu (trong đó 5% là thuế giá trị gia tăng và 5% còn lại là thuế thu nhập cá nhân).

Nếu cho thuê nhà có thu nhập dưới 100 triệu đồng/năm thì được miễn thuế. Như vậy, việc thu thuế với người cho thuê căn hộ là đã thực hiện từ trước, ngay khi Luật thuế thu nhập cá nhân 2007, không phải là một quy định mới.

Cũng theo luật sư Phượng, trên thực tế, người có doanh thu chịu thuế từ việc cho thuê có thể dùng nhiều cách để né việc nộp thuế.

Tuy nhiên, nếu cơ quan thuế phát hiện thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Nếu có mức trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế thì sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự.

Luật sư Phượng cho rằng, chính sách thuế (khoản thuế nộp cho Nhà nước) luôn được phản ánh vào giá sản phẩm dịch vụ. Do đó, đây là vấn đề chung trong quản lý điều hành kinh tế.

“Nếu mức thuế phù hợp thì việc trốn, né thuế sẽ giảm bớt và việc quản lý chung sẽ dễ dàng hơn vì ai cũng có xu hướng thực hiện nghiêm. Ngược lại, nếu mức thuế cao sẽ xảy ra nhiều hành vi trốn né thuế hơn và tình hình sẽ trở nên phức tạp hơn”, luật sư Phượng nói.

Với một số địa phương hiện nay, cơ quan thuế đang thực hiện triệt để theo từng khu vực nên vấn đề nộp thuế của người cho thuê (với mức 10%) có ảnh hưởng nhưng không phải tạo áp lực lên giá cho thuê. Với những trường hợp kê giá thấp hơn thị trường không hợp lý thì cơ quan thuế sẽ áp theo giá ấn định.

Do đó, việc cơ quan thuế làm triệt để thì những hình thức né thuế đều sẽ được xử lý, đặc biệt là những nguồn thu có tính thường xuyên và rất dễ xác định như việc cho thuê nhà, mặt bằng.

Riêng với những phản ánh, vay vốn để xây nhà, mua nhà, nay tiền thuê không đủ để trả tiền vay ngân hàng mà vẫn phải nộp thuế TNCN (10%), luật sư Phượng cho rằng đây là phản ánh không chính xác, mức thuế 10% áp dụng tính theo doanh thu.

Trường hợp người cho thuê muốn hạch toán theo phương pháp khấu trừ thì có thể thành lập doanh nghệp để thực hiện hoạt động đầu tư để có chế độ kế toán theo sự lựa chọn của mình.