Chữ L trong CANSLIM: Tìm kiếm các cổ phiếu dẫn đầu, các nhóm ngành mạnh nhất để có hiệu suất đầu tư vượt trội

Trong số 7 tiêu chí của phương pháp đầu tư CANSLIM, chữ L là một đặc điểm mà chúng tôi thường xuyên tìm kiếm. Leader = công ty dẫn đầu, nhóm ngành dẫn đầu. Tiêu chí này đề cập đến việc tập trung danh mục đầu tư vào các cổ phiếu dẫn dắt, các ngành dẫn đầu trên mỗi giai đoạn thị trường. Tránh các công ty và các ngành tụt hậu. Nhờ đó đạt được hiệu suất đầu tư tối ưu nhất. 

TÌM KIẾM YẾU TỐ DẪN ĐẦU (LEADER) Ở ĐÂU?

Sử dụng sức mạnh giá tương đối để tìm cổ phiếu mạnh dẫn đầu

Chúng ta có nhiều cách để tìm ra các cổ phiếu dẫn dầu thị trường, một trong số đó là sử dụng đường Sức mạnh giá tương đối RS. Bằng cách cài đặt đường RS vào biểu đồ, bạn có thể dễ dàng quan sát được liệu đường sức mạnh tương đối đang có xu hướng dốc lên, đường RS đang ở gần mức đỉnh cao mới, đã vượt đỉnh, hay đang cắm đầu hướng xuống? Đường RS dốc lên và đang ở gần đỉnh có nghĩa là cổ phiếu đang tốt hơn đa số các cổ phiếu khác trên thị trường chung. Tại điểm mua phá vỡ, đường RS nên vượt qua đỉnh của nó. Ở các cổ phiếu mạnh nhất, đường RS sẽ vượt qua đỉnh trước khi giá vượt đỉnh.

Trong cuốn sách Giao dịch như một phù thủy chứng khoán, Mark Minervini cũng đưa ra bộ tiêu chí của bộ lọc xu hướng (Trend Template) tìm kiếm cổ phiếu, một trong số các điều kiện là đường RS phải dốc lên ít nhất 1 tháng. Đường RS rất hữu hiệu trong việc giúp bạn tìm ra các cổ phiếu mạnh nhất, có khả năng dẫn đầu sóng tăng giá mới. Ví dụ trong con sóng từ đầu tháng 2 đến nay (28/3/2022), tất cả các cổ phiếu thắng lớn của tôi (VHC FRT DGC HAH…) đều có RS vượt đỉnh tại điểm mua phá vỡ nền giá, hoặc tiệm cận đỉnh sau đó nhanh chóng vượt đỉnh trong vòng vài ngày.

Hình 1. Đường RS ở dưới cùng biểu đồ cho thấy FRT là cổ phiếu mạnh mẽ hàng đầu, có thể là một cổ phiếu dẫn dắt

Đánh giá doanh nghiệp để tìm các cổ phiếu dẫn đầu

Cách tiếp cận khác để tìm ra các cổ phiếu dẫn đầu là xếp hạng dựa vào tăng trưởng và các yếu tố nội tại của DN. Để tối đa hóa hiệu suất đầu tư, các tay chơi lớn và các nhà đầu tư năng động đều cố gắng tìm ra các cổ phiếu có một số đặc điểm nhất định có thể hấp dẫn được dòng tiền trên thị trường như sự bứt phá về doanh thu và lợi nhuận, có sản phẩm dự án mới sắp mang lại doanh thu và lợi nhuận lớn, cơ bản tốt và sắp chuyển sàn sang HOSE, thâu tóm sát nhập… Vì vậy, mỗi quý chúng tôi đều thực hiện sàng lọc báo cáo KQKD hàng quý, dự vào đó tiến hành xếp hạng ưu tiên từ cao xuống thấp. Chúng tôi cũng tìm kiếm các cổ phiếu có các xúc tác tăng giá hấp dẫn khác (thâu tóm sát nhập, dự án mới, chuyển sàn, hưởng lợi chính sách…), sau đó đưa các cổ phiếu này vào danh sách theo dõi, chờ chúng hình thành mẫu hình nền giá thích hợp sẽ chọn thời điểm để tham gia.

Tìm các nhóm ngành triển vọng và tập trung vào các cổ phiếu dẫn đầu trong ngành

Nhiều vụ đầu tư thành công của chúng tôi dựa trên đánh giá triển vọng từng nhóm ngành ở mỗi giai đoạn nhằm tìm ra các nhóm ngành có triển vọng và tiềm năng nhất, từ nhóm ngành đó nhặt ra những công ty dẫn đầu trong ngành có thể cho hiệu suất đầu tư tốt nhất. Cách tiếp cận này mang đến hiệu suất đầu tư rất cao, nhưng đánh giá ngành là một việc khó, đòi hỏi nhiều thứ, ở đây tôi trình bày một số ví dụ điển hình từ thực tế giao dịch:

Tích trữ nhu yếu phẩm trong giãn cách xã hội giúp tôi nhanh chóng thắng lớn ở cổ phiếu thực phẩm

Vào tháng 4 năm 2020, chúng tôi quan sát thấy dịch bệnh có thể khiến cả nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề do Lock-Down toàn xã hội, thế nhưng riêng ngành thực phẩm và tiêu dùng thiết yếu sẽ không bị ảnh hưởng. Ngược lại, hiện tượng tích trữ nhu yếu phẩm có thể giúp cho nhóm này vẫn kinh doanh tốt trong giai đoạn Lock-Down, thậm chín còn tốt đột biến. Và trong một bối cảnh mà các ngành khác đắp chiếu hết thì cơ hội đầu tư sẽ vô cùng ít, vì thế dòng tiền sẽ phải đổ dồn vào một vài công ty trong nhóm tiêu dùng thiết yếu. Nhờ đánh giá được ngành nào vẫn kinh doanh tốt, nên chúng tôi thắng lớn và thắng rất nhanh ở cổ phiếu DBC MML. Bên cạnh đó một số cổ phiếu chúng tôi tư vấn cho anh em chiến hữu như MSN VHC FMC cũng đều tăng giá tốt, thuộc nhóm dẫn đầu sóng tăng giá tháng 4/2020.

Nhìn ra con đường mà chính phủ phải sử dụng để cứu kinh tế giúp chúng tôi thắng lớn một số cổ phiếu đầu tư công

Cũng trong giai đoạn này, chúng tôi phát hiện rằng để cứu vãn nền kinh tế, các chính phủ buộc phải nới lỏng chính sách tài khoá và tiền tệ. Thế nhưng do Lock-Down nên nhu cầu tín dụng thấp, vì thế chính sách tiền tệ sẽ gặp nhiều trở ngại, bởi tăng trưởng tín dụng còn phải phu thuộc nhu cầu vay mượn của nền kinh tế. Trong giai đoạn Lock-Down, các công ty sẽ buộc phải dừng vay mượn mở rộng sản xuất, thậm chí nhiều DN còn phải đóng cửa bớt nhà máy, làm cho dòng tiền của DN bỗng trở nên dư thừa, họ mang tiền đó đi gửi bank khiến cho bank thừa nguồn vốn buộc phải hạ lãi suất huy động để đảm bảo lợi nhuận cho bank vì không cho vay ra được. Nên lúc này sử dụng chính sách tiền tệ để thúc kinh tế lúc này là không thể.

Nhưng kể từ nhiệm kỳ thủ tướng 2016, chính sách đầu tư công bị đình trệ rõ ràng, vì thế tôi đánh giá thấy chính sách tài khoá thông qua tăng chi tiêu đầu tư công có rất nhiều dư địa để được sử dụng, nhằm kéo cỗ máy kinh tế ra khỏi vũng lầy. Vì tinh ý nhận ra việc chính phủ phải ưu tiên sử dụng chính sách tài khóa mà chưa thể sử dụng chính sách tiền tệ ngay, chúng mua KSB (giá 15, 19), HSG (giá 7.4 sau 3 phiên trần do báo cáo đánh bại kỳ vọng, theo tín hiệu phân phối ngược) và LCG (giá 6) từ khi câu chuyện đầu tư công còn chưa được lan tỏa trong cộng đồng đầu tư. Sau này khi câu chuyện được cộng đồng nhận ra, các cổ phiếu này đều tăng giá rất mạnh mẽ mang lại lợi nhuận lớn.

Ngành chứng khoán vẫn hoạt động xuyên suốt thời gian Lock-Down, không bị ảnh hưởng dịch bệnh

Vì công tác trong ngành chứng khoán, khi Lock-Down tháng 4/2020 bắt đầu, chúng tôi vẫn được cấp giấy đi đường để đến công ty làm việc, vì chứng khoán được xếp vào ngành thiết yếu (tôi tự hào về điều đó). Tôi nhận thấy giai đoạn này có rất nhiều người mở tài khoản chứng khoán để mua cổ phiếu, lý do là vì có một nguồn tiền lớn trở nên tiền nhàn rỗi vì không kinh doanh được nữa, lý do thứ hai là nhiều công ty tốt đã bị bán tháo về những mức P/B 0.5 đến 1, tùy ngành, là điều vô cùng hiếm gặp. Chính nó đã kích hoạt dòng tiền mới đổ vào thị trường ngay từ đầu Lock-Down, và kéo dài cho tới khi tiêm chủng vắc xin hoàn thành. Ngành chứng khoán vẫn hoạt động trong dịch, thị trường chung tạo đáy và bùng nổ theo đà để đi lên, các cổ phiếu chứng khoán về mức P/B quá hấp dẫn, số lượng tài khoản mở mới tăng vọt. Vì những điều này, chúng tôi xếp hạng nhóm chứng khoán sẽ phải là một trong những ngành dẫn đầu. Nhờ đó thắng lớn các cổ phiếu SHS SSI VCI ngay từ đầu sóng 2020. Riêng VND có lẽ do vô duyên, nên dù mua vào từ 11.2 sau khi nghiên cứu thông tin 40% số tài khoản chứng khoán mở mới thuộc về VND, đúng đáy, nhưng cổ phiếu này mãi không chịu tăng, cuối cùng tôi bán lãi được tý xíu để chuyển sang VIB LPB.

Tăng vốn của cổ phiếu chứng khoán chẳng khác gì câu chuyện bank tăng vốn câu chuyện tăng vốn của VND

Vào tháng 3/2021, nhu cầu đầu tư chứng khoán quá lớn, thanh khoản thị trường liên tục tăng, các công ty chứng khoán bắt đầu hết nguồn để cho vay margin, tôi nhận ra các công ty chứng khoán thực hiện tăng vốn mạnh mẽ sẽ được tăng hạn mức cho vay margin, vì theo quy định mỗi công ty chứng khoán chỉ được cho vay tối đa 2 lần vốn chủ sở hữu. Việc tăng vốn của các công ty chứng khoán vào lúc này trở thành cấp bách tương tự việc tăng vốn của các bank (Bank tăng vốn tăng hệ số CAR được giao thêm room tín dụng tăng lợi nhuận cho bank).

Tôi đã từng tham gia nhiều chu kỳ thị trường, và tôi đã nhận ra rằng trong các chu kỳ tăng giá mạnh thì các cổ phiếu đang có điều kiện kinh doanh tốt, đang có nhu cầu vốn cao để phát triển, có xây dựng kế hoạch tăng vốn, thì hiệu suất giá chắc chắn hơn hẳn các công ty khác. VND là công ty đang có kế hoạch tăng vốn khủng khi đó, là lựa chọn hàng đầu của chúng tôi trong nhóm chứng khoán. Chúng tôi bắt đầu vị thế ở VND vùng giá 26 27 (chưa tính điều chỉnh), và mua tiếp vùng 29 khi cổ phiếu tích lũy quanh đường MA50 ngày.

Chẳng mấy chốc phát hiện về sự hấp dẫn của các công ty chứng khoán có kế hoạch tăng vốn mạnh cũng được cộng đồng nhận ra. Cổ phiếu này đã tăng giá điên cuồng nhiều lần kể từ khi vượt mốc giá 30, lợi nhuận tôi kiếm được ở VND là rất cao (nhưng nói thật là hơi nhỏ so với con sóng tăng điên 350% từ giá 30 của nó :v).

Lock-Down tháng 7 năm 2021 và cơ hội ở nhóm BDS, đầu tư công

Tương tự lần Lock đầu vào tháng 4 năm 2020, tôi thấy rằng càng covid thì dòng tiền của nền kinh tế vẫn bị nghẽn nên vẫn ở lại thị trường chứng khoán + BDS, và các chính sách thúc đẩy kinh tế cũng như tài khóa của chính phủ lại càng phải đẩy mạnh. Vòng quay tiền giảm cực mạnh, và chính sách thúc đẩy kinh tế sau khi chấm dứt Lock-Down chắc chắn sẽ tiếp tục làm tăng giá các tài sản tài chính như đất đai, bất động sản. Chính vì thế, tôi ra quyết định tiếp tục đổ tiền vào nhóm BDS và đầu tư công, vào cuối tháng 7 và đầu tháng 8 năm 2021. DIG NKG IDJ API LCG PLC CKG… là những cổ phiếu giúp tôi và nhiều anh em chiến hữu nhanh chóng tăng trưởng tài sản ròng tới 82-100% chỉ trong thời gian từ cuối tháng 7 tới đầu tháng 10 năm 2021.

Lock-Down 19 tỉnh miền nam: trong nguy có cơ

Ngay khi 19 tỉnh miền nam bị Lock vào tháng 7 năm 2021, tôi nhận ra rằng đơn hàng dệt may xuất khẩu tạm thời sẽ phải dịch chuyển ra miền bắc, nên các công ty dệt may miền bắc được thoải mái chọn ra những đơn hàng có biên lợi nhuận cao. Tôi ra quyết định đầu tư và khuyến nghị mua TNG vào khoảng cuối tháng 7/2021 và kiếm được hơn 50% lợi nhuận từ vị thế này chỉ trong thời gian ngắn.

Các cổ phiếu sản xuất hàng xuất khẩu như FMC VHC cũng được tôi lựa chọn, vì lý do các DN này vẫn sản xuất 3 tại chỗ được, và thị trường của các DN này không bị ảnh hưởng do chỉ sản xuất hàng xuất khẩu bán ra nước ngoài. Khi mà thị trường nội địa bị khóa, cơ hội đầu tư bị bó hẹp, thì các DN có thị trường xuất khẩu, vẫn duy trì được hoạt động, có KQKD quý gần nhất bứt phá mạnh, nên các công ty này sẽ thu hút được cộng đồng đầu tư.

Còn rất nhiều cơ hội đầu tư khác tôi phát hiện được nhờ nhìn ra những ngành có điều kiện kinh doanh tốt hơn ngành khác tùy từng bối cảnh. Việc xác định nhóm ngành có khả năng trở thành nhóm ngành dẫn đầu, sau đó chọn cổ phiếu mạnh nhất cả về hiệu suất giá (giữ giá tốt khi thị trường chung giảm) lẫn yếu tố cơ bản, sẽ giúp bạn liên tục chiến thắng lớn hàng năm. Ưu tiên đầu tư vào các cổ phiếu mạnh ở các ngành mạnh cũng chính là một trong số 10 quy tắc đầu tư quan trọng hàng đầu mà tôi theo đuổi:

Nguyên tắc số 6: Xác định và theo dõi các nhóm ngành mạnh có điều kiện kinh doanh thuận lợi, từ đó tập trung lựa chọn cổ phiếu trong các nhóm ngành mạnh này. Nên tập trung vào các cổ phiếu có mức lợi nhuận đột phá vượt lên trên mức bình quân 3-4 quý gần nhất từ 30% trở nên, càng cao càng tốt, hoặc có kỳ vọng sẽ có lợi nhuận lớn làm xúc tác cho cổ phiếu tăng. Các nhà đầu tư thành công nhất thể giới đều sử dụng nguyên tắc này, ví dụ nguyên tắc “Cổ phiếu lớn (bigstock)” của O’Neil, đó là chọn các cổ phiếu thuộc các nhóm ngành đang thuận lợi nhất, đó là các cổ phiếu mà các tổ chức bắt buộc phải mua nếu muốn có hiệu quả đầu tư cao nhất.