Chủ hàng không Ấn Độ ‘sống khỏe’ trong đại dịch nhờ kinh doanh mảng y tế

Tháng 11 năm ngoái, khi dịch bệnh liên tục bùng phát ở Ấn Độ, trùm hàng không Ajay Singh bất ngờ chuyển sang xét nghiệm COVID-19 và giải trình tự gen.

Singh thành lập công ty SpiceHealth cùng lời hứa sẽ cung cấp xét nghiệm rẻ hơn, nhanh hơn và khả dụng hơn.

Doanh nhân nổi tiếng Ấn Độ này có mối quan hệ thân thiết với Narendra Modi, thủ tướng Ấn Độ và là người đưa ra khẩu hiệu bầu cử năm 2014 “Lần này, chính phủ của Modi”,

Trong vòng vài tháng, SpiceHealth mở rộng phạm vi hoạt động trên khắp cả nước. Tháng 4, hãng này đã xét nghiệm cho một số trong hàng triệu người hành hương tham gia Kumbh Mela, lễ hội tôn giáo lớn nhất Ấn Độ, mà sau này đã trở thành sự kiện “siêu lây lan COVID-19”.

Sự chuyển hướng nhanh chóng của Singh từ lĩnh vực hàng không thua lỗ sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cho thấy cách các ông trùm lớn nhất của Ấn Độ đã xoay sở ra sao để kiếm tiền trong đại dịch.

Ấn Độ là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch, với hơn 28 triệu ca nhiễm và hơn 335.000 người chết. Nhiều người trong số này mắc bệnh ở làn sóng COVID-19 thứ hai, một thảm họa năm nay của Ấn Độ.

Chưa kể đợt bùng phát dịch khủng khiếp gần đây nhất, đợt phong tỏa toàn quốc năm ngoái đã khiến SpiceJet, công ty Singh nắm 60% cổ phần, loạng choạng.

Hãng hàng không này báo lỗ trong bốn quý vừa qua và hoãn trả lương cho một số nhân viên trong nhiều tuần.

Các kiểm toán viên của Walker Chandiok & Co hồi tháng 2 cho biết khả năng tiếp tục hoạt động của SpiceJet rất không rõ ràng, cần lưu ý.

Nếu không tính khoản bồi thường dự kiến từ Boeing cho việc các máy bay 737 Max phải dừng hoat động, tình hình SpiceJet còn tệ hại hơn.

Tháng 10 năm 2018, chiếc Boeing 737 Max của hãng Lion Air rơi vài phút sau khi cất cánh, khiến 189 hành khách và phi hành đoàn tử vong. Loại máy bay này sau đó bị yêu cầu dừng hoạt động.

Giám đốc điều hành một hãng hàng không đối thủ của SpiceJet nói: “Chúng tôi không hiểu bằng cách nào SpiceJet vẫn sống sót”.

Jitender Bhargava, cựu giám đốc điều hành của Air India, ca ngợi tài năng quản lý của Singh tại SpiceJet.

Bẩy năm trước, Singh giải cứu SpiceJet khi hãng này gần như phá sản và nhanh chóng mua lại máy bay của Jet Airways khi hãng này sụp đổ năm 2019.

“Singh đã làm tốt, nhưng rất ít hãng hàng không có dự trữ tiền mặt. Người ta có thể duy trì được bao lâu với làn sóng dịch thứ hai mà Ấn Độ đang hứng chịu?" Bhargava nói.

Nhưng các lãnh đạo và giới phân tích trong ngành nói Singh là một người rất biết nắm cơ hội, giỏi xoay sở nên có khả năng vượt qua sóng gió.

Neelam Mathews, một nhà phân tích hàng không ở New Delhi, cho biết: “Hàng không Ấn Độ đang chết chìm nhưng Singh sẽ sống sót”.

Tushar Srivastava, phụ trách truyền thông của SpiceJet và SpiceHealth, cho biết "các doanh nghiệp của tập đoàn đã không xin ưu đãi nào từ chính phủ và chính phủ cũng không cho ưu đãi nào”.

SpiceJet, dưới sự kiểm soát và quản lý của Singh, đã giải quyết tất cả các khoản nợ cần thiết để vực dậy hãng này năm 2014 và không nhận được hỗ trợ tài chính hay miễn trừ nào từ chính phủ.

Singh không xuất thân từ một trong những gia đình kinh doanh lâu đời ở Ấn Độ như Tatas, tập đoàn kinh doanh từ thép đến phần mềm, hay Ambanis, “đế chế” đứng sau Reliance Industries, tập đoàn thống trị ngành hóa dầu và bán lẻ.

Trong mắt giới quan sát, Singh - tốt nghiệp thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Đại học Cornell, Mỹ - là một nhà kỹ trị giỏi xoay sở để chinh phục thế giới kinh doanh và chính trị.

Rohit Chandra, trợ lý giáo sư về chính sách công tại Học viện Công nghệ Delhi, nói: “Người có thể nói chuyện với cả hai phía, chính trị và tiền bạc, là một động vật quý hiếm”.

Singh từng là phụ tá thân cận của Pramod Mahajan, cựu bộ trưởng viễn thông và người gây quỹ cho Đảng cầm quyền Bharatiya Janata (BJP), người đã bị anh trai mình sát hại vào năm 2006.

Singh thân thiết với đảng cầm quyền đến mức các nhà lãnh đạo BJP thường xuất hiện tại các sự kiện của ông.

Thủ tướng Narendra Modi đã khai trương dịch vụ thủy phi cơ của SpiceJet vào tháng 10 năm ngoái. Một tháng sau, Amit Shah, Bộ trưởng Nội vụ và là một trong những người thân cận nhất của Modi, xuất hiện tại buổi khai trương phòng xét nghiệm COVID-19 di động đầu tiên của SpiceHealth, một hợp tác công-tư với cơ quan nghiên cứu lâm sàng hàng đầu của Ấn Độ.

SpiceHealth do cô con gái 24 tuổi Avani Singh điều hành. Công ty này độc lập với hãng hàng không SpiceJet, vận hành 15 phòng xét nghiệm di động trên khắp đất nước, mỗi phòng có công suất xét nghiệm 3.000 mẫu một ngày.

SpiceHealth có một cơ sở giải trình tự gen ở sân bay quốc tế của Delhi. Avani Singh cho biết công ty có kế hoạch mua và phân phối vắc xin.

SpiceHealth được đầu tư bằng tiền cá nhân của Singh. Công ty bắt đầu với các xét nghiệm nhanh, sau đó kinh doanh thêm các sản phẩm khác, trong đó có thiết bị trợ thở SpiceOxy.

Các công ty thuộc tập đoàn Spice đã vận chuyển 34 triệu liều vắc xin COVID-19 trên khắp Ấn Độ, từ tháng 1 đến tháng 4.

Họ đã vận chuyển hàng nghìn máy tạo oxy từ Bắc Kinh, Nam Kinh, Vũ Hán và Hồng Kông đến Ấn Độ, giúp giảm bớt tình trạng thiếu oxy giữa làn sóng COVID-19 thứ hai của nước này.

Không thỏa mãn với lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và không nao núng trước các khó khăn của SpiceJet, Singh cho thấy ông sẵn sàng dấn thân hơn nữa trong ngành hàng không, ngành đã và đang bị COVID-19 tàn phá.

Tháng 3, Singh lọt vào vòng trong khi tham gia đấu thầu mua Air India, một hãng hàng không nhà nước mà chính quyền New Delhi đã cố gắng tư nhân hóa trong nhiều năm.

Kết quả đấu thầu dự kiến được công bố cuối năm nay. Nếu SpiceJet trúng thầu, Singh sẽ phải gánh khoản nợ khổng lồ 3,3 tỷ đô la.

“Bạn phải trao nó cho Ajay Singh, vì không thể phủ nhận rằng ông ấy là người rất biết nắm bắt cơ hội,” Bhargava nói.