Chính sách tiền tệ nên thắt chặt hay nới lỏng?

Hiện nay, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới bắt đầu rút lại các biện pháp kích thích tăng trưởng kinh tế trước mối lo lạm phát kéo dài. Vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có nên áp dụng biện pháp thắt chặt trong bối cảnh hiện nay?

Kinh tế toàn cầu đang có dấu hiệu khởi sắc, Chính phủ tại nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Mexico, Hàn Quốc và New Zealand… lo ngại lạm phát sẽ kéo dài trong bối cảnh căng thẳng chuỗi cung ứng, giá hàng hóa tăng cao, nhu cầu tăng sau phong tỏa và tình trạng thiếu lao động.

Mới đây, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) đưa ra dự báo lạm phát sẽ lên gấp đôi mục tiêu 2% vào cuối năm nay. Vì vậy, BOE có thể trở thành ngân hàng trung ương đầu tiên trong nhóm G7 bắt đầu cắt giảm lãi suất.

Trong khi đó, một số nước khác nhận định, chính sách tiền tệ thắt chặt có thể giải quyết được lạm phát nhưng sẽ làm gia tăng áp lực lên nền kinh tế, tuy nhiên việc duy trì nới lỏng có thể đẩy giá cả leo thang.

Tại Việt Nam, trái ngược với các động thái rục rịch siết "van tiền" của các ngân hàng quốc gia trên toàn cầu, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn tiếp tục tạo động lực cho nền kinh tế thông qua các chính sách hỗ trợ như Thông tư 14 về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ; miễn, giảm lãi, nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng của dịch bệnh. Theo thông tư này, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giãn hoãn nợ sẽ được kéo dài đến ngày 30/6/2022, tức thêm nửa năm.

Cùng với đó, NHNN giữ nguyên lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng đồng Việt Nam ở mức 0,5%/năm và ngoại tệ ở mức 0%/năm. Giữ nguyên lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng đồng Việt Nam ở 0%/năm và điều chỉnh lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ về 0%/năm. Quyết định này sẽ tạo dư địa cho các ngân hàng thương mại giữ nguyên mức lãi suất cho vay ở mức thấp nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Cụ thể, tính đến cuối tháng 9, các ngân hàng thương mại đã giảm mặt bằng lãi suất cho vay khoảng 0,55%/năm. Lãi suất huy động cũng đã giảm khoảng 6 - 20 điểm cơ bản cho kỳ hạn 12 tháng trong 9 tháng đầu năm 2021.

Như vậy, NHNN đã đưa ra thông điệp tiếp tục duy trì chính sách điều hành nới lỏng đã được duy trì từ đầu năm đến nay.

Về phía các ngân hàng thương mại cũng khẳng định, trong quý IV sẽ tiếp tục duy trì mức lãi suất thấp nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh khi nền kinh tế bắt đầu mở cửa trở lại. Ông Phạm Phú Khôi - Phó tổng giám đốc kiêm Giám đốc Khối thị trường tài chính VPBank cho hay, bên cạnh các chương trình ưu đãi lãi suất ngân hàng đang triển khai, trong tháng 10 này, VPBank tiếp tục triển khai hàng loạt chương trình ưu đãi lãi suất giảm đến 2% dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) do phụ nữ làm chủ phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh hậu đại dịch Covid-19.

Đề cập đến vấn đề NHNN có nên nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế, nhiều chuyên gia cho rằng, việc thực hiện các chính sách tiền tệ trong bối cảnh hiện nay cần phải thực hiện một cách thận trọng để vừa đảm bảo hỗ trợ được nền kinh tế, nhưng cũng không đẩy lạm phát tăng cao.

Theo PGS, TS. Phạm Thế Anh, chuyên gia kinh tế vĩ mô, Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô, trường Đại học Kinh tế Quốc dân nêu quan điểm: “Chính sách tiền tệ không thu hẹp nhưng cần điều hành thận trọng và kiểm soát chặt chẽ trong nới lỏng”.

Chuyên gia này phân tích, khi nền kinh tế mở cửa trở lại, giá cả các mặt hàng có khả năng tăng lên dù không lớn, như xăng dầu đã tăng rất cao, giá đất đai tăng vọt từ năm ngoái đến nay. Vì vậy, nếu NHNN tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ nới lỏng, nguy cơ bong bóng tài sản tiếp tục phình to làm mất cân đối lớn trong nền kinh tế. NHNN không tiếp tục hạ lãi suất, mà giữ nguyên như hiện nay vừa bảo hỗ trợ được doanh nghiệp vừa đảm bảo được mục tiêu kiềm chế lạm phát.