Chính sách tiền tệ - Bài 4 - Nhu cầu về tiền mặt

Tổng nhu cầu tài sản mà một xã hội lựa chọn nắm giữ dưới dạng tiền mặt (có thể là vật lý hoặc phi vật lý) - không bao gồm trái phiếu hoặc cổ phiếu - được gọi là nhu cầu về tiền.

Có ba động cơ/ nhu cầu chính để giữ và sử dụng tiền mặt:

- Thực hiện giao dịch (transaction);

- Phòng thủ (precautionary); và

- Đầu cơ (speculative).

Nhu cầu về số lượng tiền được giữ để sử dụng cho các giao dịch còn gọi là "nguồn vốn tiền giao dịch - transaction money balances". Quy mô của số lượng tiền sửa dụng cho giao dịch sẽ có xu hướng tăng lên theo giá trị trung bình của các giao dịch trong một nền kinh tế. Nói cách khác, khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng lên theo thời gian, nguồn vốn tiền giao dịch cũng sẽ có xu hướng tăng lên; và, tỷ lệ nguồn vốn tiền giao dịch trên GDP thường sẽ ổn định theo thời gian.

"Nguồn vốn tiền phòng thủ- precautionary money balances" thường được giữ cho mục đích cung cấp một vùng đệm chống lại các sự kiện không lường trước có thể cần đến tiền. Nhu cầu sử dụng tiền cho mục đích này có xu hướng lớn hơn đối với các cá nhân hoặc tổ chức có mức độ giao dịch cao. Đơn giản hơn, khoản dự trữ tiền mặt phòng ngừa 10tr cho một công ty thường xuyên tham gia vào các giao dịch trị giá hàng tỷ có thể được coi là quá nhỏ. Khi mở rộng logic này cho nền kinh tế tổng thể, chúng ta có thể thấy rằng nhu cầu sử dụng tiền cho mục đích phòng ngừa này cũng sẽ có xu hướng tăng lên cùng với khối lượng và giá trị của các giao dịch trong nền kinh tế, và do đó, cả khi GDP tăng.

Cuối cùng, nhu cầu tiền sử dụng cho mục đích đầu cơ (đôi khi được gọi là nhu cầu tiền của danh mục đầu tư) liên quan đến nhu cầu nắm giữ "nguồn vốn tiền đầu cơ - speculative money balances". Nhu cầu này dựa trên đánh giá về các cơ hội hoặc rủi ro tiềm ẩn của các công cụ tài chính khác (ví dụ: cổ phiếu/trái phiếu). Nguồn vốn tiền đầu cơ bao gồm các khoản tiền mặt được giữ khi xã hội dự đoán rằng các tài sản khác sẽ giảm giá trị. Nghĩa là khi chọn nắm giữ nguồn vốn tiền mặt để đầu cơ hơn là trái phiếu, các nhà đầu tư từ bỏ lợi tức có thể kiếm được từ trái phiếu hoặc các tài sản tài chính khác. Do đó, nhu cầu đầu cơ nắm giữ tiền sẽ có xu hướng tăng lên khi rủi ro nhận thức được trong các công cụ tài chính khác tăng lên. Và ngược lại, nó sẽ có xu hướng giảm khi kỳ vọng lợi nhuận đến từ các tài sản tài chính khác tăng lên. Nhìn chung, nguồn vốn tiền đầu cơ sẽ có xu hướng tỷ lệ nghịch với lợi tức kỳ vọng của các tài sản tài chính khác và liên quan trực tiếp đến rủi ro nhận thức được của các tài sản tài chính khác.