Chính phủ đề xuất thí điểm mở rộng đất xây dự án nhà ở thương mại

Chính phủ đề xuất mở rộng loại đất xây nhà ở thương mại và dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 7 đang diễn ra.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 80 đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất mà đất đó không phải là đất ở như đề nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Chính phủ giao Bộ trưởng Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình để trình Quốc hội quyết định việc xây dựng, ban hành tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV theo quy trình xem xét, thông qua tại một kỳ họp.

Hiện tại, Luật Đất đai 2024 quy định chủ đầu tư muốn triển khai dự án nhà ở thương mại chỉ được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở.

Tuy nhiên, thực tế công tác quản lý đất đai cho thấy không có hộ gia đình, cá nhân nào có diện tích đất ở đủ lớn phù hợp với quy mô, tiêu chuẩn của dự án nhà ở, do hạn mức giao đất ở theo quy định không được vượt quá 400 m2.

Do đó, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, quy định hiện tại sẽ làm hạn chế nguồn cung nhà ở, hạn chế sự phát triển của thị trường bất động sản.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2024 chỉ cho phép nhà đầu tư đang có quyền sử dụng "đất ở" hoặc "đất ở và đất khác" được chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại.

Điều này sẽ dẫn đến các dự án sản xuất, kinh doanh như các khu công nghiệp, khu du lịch đã được Nhà nước điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất thành đất ở sẽ không triển khai được quy hoạch đã điều chỉnh, dẫn đến lãng phí ngân sách Nhà nước trong công tác lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất.

Vì vậy, dự thảo Nghị quyết mở rộng các loại đất khác vào thí điểm, gồm đất thuộc đô thị, khu quy hoạch phát triển đô thị đã được duyệt; đất của doanh nghiệp đã thu tiền sử dụng, thuê đất hoặc của cơ sở phải di dời do gây ô nhiễm môi trường, không phù hợp với quy hoạch...

Các dự án thí điểm chiếm tối đa 30% lượng dự án, tổng diện tích nhu cầu phát triển nhà ở tới năm 2030. Danh mục dự án thí điểm được UBND cấp tỉnh duyệt, phù hợp với tình hình địa phương và được HĐND thông qua.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cơ chế này có ưu điểm là rút ngắn thời gian bàn giao đất từ người sử dụng đất sang nhà đầu tư nếu đạt được sự đồng thuận; bảo đảm sự chia sẻ quyền lợi thỏa đáng giữa nhà đầu tư và người đang sử dụng đất, lợi ích của Nhà nước, cộng đồng được tính đến trong hệ thống thuế về bất động sản và các quy định về chi ngân sách Nhà nước của các cấp hành chính.

Trên cơ sở giải quyết tốt bài toán chia sẻ lợi ích, cơ chế này tạo điều kiện để giảm đáng kể tình trạng khiếu kiện của người bị ảnh hưởng do chuyển dịch đất đai, tạo ổn định xã hội trong quá trình phát triển kinh tế; giảm đáng kể chi phí, nhân lực của bộ máy hành chính và khắc phục tình trạng tiêu cực khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất.