Chính phủ đề xuất bất động sản phải bán qua sàn

Mua, bán nhà ở hoặc công trình hình thành trong tương lai sẽ phải qua sàn giao dịch, theo dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Nội dung này một lần nữa được nêu tại dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) được Chính phủ gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ngày 5/4.

Quy định các giao dịch nhà đất phải thông qua sàn từng được nêu tại Luật Kinh doanh bất động sản 2006, nhưng sau đó được bỏ khi sửa luật vào năm 2014 và áp dụng đến nay. Tám năm qua, việc không bắt buộc giao dịch mua, bán, chuyển nhượng bất động sản phải qua sàn đã làm giảm tính minh bạch, công khai thông tin, nhất là với bất động sản hình thành trong tương lai, theo đánh giá nêu trong tờ trình.

Vì thế, ở lần sửa đổi này, Chính phủ đề xuất áp dụng trở lại điều kiện bán bất động sản hình thành trong tương lai bắt buộc phải qua sàn giao dịch.

Cụ thể, theo Điều 57, hai loại giao dịch bất động sản phải thông qua sàn, gồm chủ đầu tư bán, cho thuê mua nhà ở hoặc công trình hình thành trong tương lai và chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại đất đã có hạ tầng kỹ thuật. Còn các giao dịch khác được khuyến khích thông qua sàn.

Việc "siết" lại giao dịch nhà ở hình thành trong tương lai, theo Chính phủ, sẽ đảm bảo quyền, trách nhiệm của chủ đầu tư dự án bất động sản với người mua và tránh đầu cơ. Ngoài ra, điều kiện thành lập sàn giao dịch bất động sản hiện nay cũng bất cập, dẫn tới khó khăn trong quản lý, cũng như chưa đảm bảo phòng chống rửa tiền, tạo kẽ hở cho các sàn lách luật. Do đó, sửa đổi lần này Chính phủ cũng siết lại các điều kiện thành lập, quyền và nghĩa vụ của người điều hành, tổ chức và cá nhân tham gia sàn.

Thực tế trên thị trường hiện nay, tuy không phải điều kiện bắt buộc, song đa số các chủ đầu tư đều bán bất động sản thông qua sàn giao dịch.

Một dự án bất động sản đang hoàn thiện tại TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần

Điểm mới nữa tại dự thảo luật, là dành một chương về điều tiết, bình ổn trong trường hợp thị trường bất động sản sốt nóng hoặc đóng băng.

Chính phủ cho hay, các quy định hiện hành còn thiếu hoặc lỏng lẻo dẫn tới thị trường bất động sản phát triển thiếu kiểm soát, không có quy hoạch, kế hoạch, chạy theo lợi nhuận, phong trào. Hiện chưa có cơ chế, quy định về trách nhiệm, thẩm quyền kiểm soát, điều tiết thị trường bất động sản của cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó, giá bất động sản, nhất là tại đô thị, cao so với mặt bằng thu nhập chung của người dân, tốc độ phát triển kinh tế. Thị trường dư thừa phân khúc cao cấp, trong khi thiếu sản phẩm trung bình và thấp.

"Tình trạng đầu cơ bất động sản còn diễn ra khá phổ biến ở các địa phương", tờ trình Chính phủ nêu.

Vì thế, lần sửa đổi này bổ sung quy định, Bộ Xây dựng chủ trì, cùng các bộ, ngành, địa phương trình cấp có thẩm quyền biện pháp điều tiết khi thị trường mất cân đối cung - cầu, số lượng và giá giao dịch tăng - giảm bất thường hay khi xuất hiện thiên tai, chiến tranh, khủng khoảng kinh tế...

Công cụ để Chính phủ điều tiết thị trường bất động sản, gồm chính sách về đầu tư, xây dựng, quy hoạch, nhà ở, đất đai, kinh doanh bất động sản, thuế, tín dụng, tài chính. Việc điều tiết thị trường sẽ theo nguyên tắc tôn trọng quy luật thị trường; phân cấp, phân quyền quản lý.