Chính phủ báo cáo Quốc hội về “bão chồng bão, lũ chồng lũ" chưa từng có

Chính phủ sẽ tiếp tục sử dụng nguồn dự trữ quốc gia, dự phòng ngân sách nhà nước và huy động các nguồn lực hợp pháp khác để phục vụ công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai.

Từ đầu tháng 10 đến nay, bão lũ xảy ra liên tiếp tại các tỉnh miền Trung với phạm vi rộng, cường độ rất mạnh và gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Tình trạng “bão chồng bão”, “lũ chồng lũ” chưa từng có trong nhiều năm qua đã gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống và sản xuất của hàng triệu người dân trên địa bàn.

Đó là phần mở đầu báo cáo về tình hình phòng, chống thiên tai, bão lũ ở các tỉnh miền Trung vừa được Chính phủ gửi đến Quốc hội.

235 người chết và mất tích

Ký báo cáo này, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, đã xảy ra 5 cơn bão (số 5, 6, 7, 8, 9) đổ bộ vào các tỉnh Bắc và Trung Trung bộ gây ra mưa đặc biệt lớn, lũ lịch sử. Đặc biệt, cơn bão số 9 đi vào biển Đông sáng 26/10, gia tăng cường độ, gió đạt đến cấp 14, giật cấp 17; trưa ngày 28/10 đổ bộ vào đất liền (tâm bão tại Quảng Ngãi) với sức gió cấp 11 - 12 giật cấp 14 - 15, thời gian lưu bão kéo dài (6 tiếng), kèm theo mưa lớn tại các tỉnh từ Nghệ An, Quảng Nam đến Bình Định (tại Thạch Xuân, Hà Tĩnh 857 mm, tại Thanh Chương, Nghệ An 730 mm), gây ngập lụt trên diện rộng. Đây là cơn bão lớn nhất trong 20 năm qua và đổ bộ ngay sau khi khu vực miền Trung vừa mới bị tổn thương rất nặng nề do bão và mưa lũ trước đó.

Lượng mưa phổ biến từ 1.000 - 2.000mm, nhiều nơi mưa trên 3.000mm; một số nơi có mưa đặc biệt lớn như: Hướng Linh (Quảng Trị) 3.337mm, A Lưới (Thừa Thiên Huế) 3.446mm, Bạch Mã (Thừa Thiên Huế) 3.025mm. Mưa to đã gây lũ lớn trên toàn hệ thống sông trong khu vực.

Các đợt lũ lớn xuất hiện trên 16 sông chính tại khu vực, trong đó đã có 04 sông đã vượt mức lũ lịch sử gồm: sông Bồ (Thừa Thiên Huế); sông Thạch Hãn, sông Hiếu (Quảng Trị), sông Kiến Giang (Quảng Bình), sông Thu Bồn (Quảng Nam) và 10 sông khác ở mức báo động 3 đến trên báo động 3 xấp xỉ 2m.

Ngập lụt đã xảy ra trên diện rộng, thời điểm cao nhất vào ngày 12/10 và 19/10 có trên 317.000 hộ (1,2 triệu nhân khẩu) bị ngập lụt tại các địa phương từ Nghệ An đến Quảng Nam, nhiều nơi ngập sâu, có nơi kéo dài tới 15 ngày. Trong đó, Quảng Bình là tỉnh bị ngập nặng nhất với trên 109.000 hộ (437.000 nhân khẩu), có nơi ngập sâu đến 2-3 m (tại các huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh).

Đặc biệt, các đợt bão chồng bão và mưa, lũ lớn liên tục gây ra nhiều vụ sạt lở đất rất nghiêm trọng, nhất là tại Thuỷ điện Rào Trăng 3, Trạm Kiểm lâm số 67 Phong Điền (Thừa Thiên Huế); Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 337 Hướng Hoá (Quảng Trị); Trà Leng và Trà Vân, huyện Nam Trà My và Phước Lộc, huyện Phước Sơn (Quảng Nam), cướp đi sinh mạng của hàng trăm người dân và hàng chục cán bộ, chiến sỹ.

Chính phủ đánh giá, thiệt hại do bão lũ rất nặng nề, 235 người chết và mất tích (riêng bão số 9: 80 người). Trên 201 nghìn ngôi nhà bị sập đổ, hư hỏng, tốc mái (riêng bão số 9 là trên 177.000 ngôi nhà).

Về giao thông: trên 1,8 triệu m3 đất, đá sạt lở (riêng bão số 9 làm sạt lở 744.000m3), gây chia cắt nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch, cả quốc lộ, tỉnh lộ và các đường liên thôn, liên xã, gây khó khăn lớn cho công tác cứu trợ, cứu hộ, cứu nạn.

Sơ bộ ước tính thiệt hại về kinh tế là khoảng 17.000 tỷ đồng, trong đó riêng thiệt hại do bão số 9 là hơn 10.000 tỷ đồng (chưa kể nhiều cơ sở hạ tầng và hàng trăm km đê điều, kênh mương, bờ sông, bờ biển và bị hư hỏng, sạt lở).

Dồn lực khắc phục hậu quả

Báo cáo nêu rõ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành chủ động phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp và nhân dân đồng loạt triển khai các hoạt động cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ, cứu trợ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho người dân.

Thời gian tới, nhiệm vụ cấp bách trước mắt huy động mọi lực lượng, phương tiện tiếp tục tập trung tìm kiếm các nạn nhân bị mất tích , trong đó có các nạn nhân do sạt lở đất tại công trường thủy điện Rào Trăng 3 (tỉnh Thừa Thiên Huế) và tại các huyện Nam Trà My, Phước Sơn (tỉnh Quảng Nam); các ngư dân 2 tàu cá của Bình Định…; trong quá trình tìm kiếm cứu nạn phải đảm bảo an toàn cho lực lượng cứu hộ, cứu nạn - báo cáo nêu rõ.

Nhiệm vụ tiếp theo là tập trung cứu trợ, hỗ trợ, bảo đảm cuộc sống cho người dân sau bão, lũ, nhất là người dân vùng sâu, vùng xa bị cô lập, chia cắt giao thông. Hỗ trợ kịp thời người dân sửa chữa nhà cửa bị hư hại, hỗ trợ lương thực, thực phẩm, thuốc men, không để người dân không có chỗ ở, bị thiếu đói, bệnh tật; tổ chức thăm hỏi, động viên, hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại, nhất là các gia đình có người bị nạn. Đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trước hết là của cấp ủy, chính quyền, các lực lượng quân đội, công an và đoàn thể các cấp ở địa phương.

Báo cáo cũng nêu môt số nhiệm vụ căn bản, lâu dài, trong đó có ghiên cứu, đánh giá cụ thể và rà soát xây dựng lại các kịch bản biến đổi khí hậu để đưa ra các giải pháp ứng phó phù hợp, nhất là việc xây dựng các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể để xây dựng các thiết chế hạ tầng như đường giao thông, các công sở, nhà ở ... đảm bảo phù hợp, an toàn trước thiên tai.

Phó thủ tướng cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện, Chính phủ sẽ tiếp tục sử dụng nguồn dự trữ quốc gia, dự phòng ngân sách nhà nước và huy động các nguồn lực hợp pháp khác để phục vụ công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai theo quy định.

Đồng thời, Chính phủ sẽ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, phân bổ nguồn lực và có các giải pháp cụ thể về việc đầu tư sửa chữa, nâng cấp các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội của các vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, nhất là các công trình giao thông, trường học, bệnh viện, nhà chống bão lũ cho người dân..., lồng ghép phù hợp trong các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình quốc gia và trong các cơ chế, chính sách hỗ trợ nguồn cho các địa phương thực hiện.