"Chiết khấu của Hàn Quốc": Cổ phiếu giá trị hay bẫy giá trị?

Thị trường chứng khoán Hàn Quốc thường bị các nhà phân tích xem là định giá thấp, dẫn đến hiện tượng đôi khi được gọi là “Chiết khấu của Hàn Quốc”.

Dữ liệu từ Sàn giao dịch chứng khoán Hàn Quốc cho thấy chỉ số Kospi có tỷ lệ P/BV là 0,92 và tỷ lệ P/E ở mức 18,93. Tỷ lệ P/BV đo lường xem giá cổ phiếu của công ty có bị định giá thấp hay không, con số dưới 1 cho thấy cổ phiếu có thể thấp hơn giá trị hợp lý.

Vikas Pershad, nhà quản lý danh mục đầu tư chứng khoán châu Á cho biết: “Chiết khấu của Hàn Quốc” đề cập đến xu hướng chứng khoán Hàn Quốc được định giá thấp hơn hoặc chịu phần bù rủi ro tăng cao bởi các nhà đầu tư.

Đối với các nhà đầu tư ủng hộ ý tưởng rằng giá sẽ hướng về giá trị hợp lý, thị trường được định giá thấp có thể là một cơ hội đầu tư tuyệt vời. Nhưng nó có thể phức tạp hơn thế.

Nếu cổ phiếu tiếp tục bị định giá thấp, cổ phiếu mà nhìn chung có vẻ là cổ phiếu giá trị đối với các nhà đầu tư có thể nhanh chóng biến thành "bẫy giá trị" - nơi các nhà đầu tư mua thứ có vẻ là cổ phiếu tương đối rẻ, nhưng sau đó giá cổ phiếu tiếp tục giảm hoặc trì trệ.

Vậy tại sao lại có “Chiết khấu Hàn Quốc”? Theo Jiang Zhang, người đứng đầu bộ phận cổ phiếu tại First Plus Asset Management, có một số lý do dẫn đến điều này. Chúng bao gồm các rủi ro địa chính trị liên quan đến Triều Tiên, quản trị doanh nghiệp, sự tham gia hạn chế của nhà đầu tư nước ngoài và đáng chú ý nhất là cơ cấu quản lý hoặc cấu trúc công ty.

Thử thách từ các chaebol

Ở Hàn Quốc, hầu hết các nhà đầu tư lớn trên thị trường đều là các tập đoàn được gọi là “chaebol”, các tập đoàn toàn cầu lớn do gia đình sở hữu thường được kiểm soát bởi gia đình người sáng lập. Các chaebol đáng chú ý trên thị trường như Samsung Electronics, LG, SK và Hyundai.

Chaebol chiếm một phần rất lớn trong nền kinh tế Hàn Quốc. Điển hình là Samsung và các công ty liên kết đóng góp tới 22,4% vào GDP của Hàn Quốc vào năm 2022.

Tuy nhiên, chính những công ty này lại là một phần nguyên nhân đằng sau hiện tượng “Chiết khấu ở Hàn Quốc”.

Jeremy Tan, Giám đốc điều hành của Tiger Fund Management cho biết, các chaebol “thường có cấu trúc doanh nghiệp phức tạp, dẫn đến quản trị kém hơn, tính minh bạch và quyền cổ đông kém hơn”.

Ông chỉ ra rằng, dưới cơ cấu chaebol thuộc sở hữu gia đình, các nhà đầu tư ít có ảnh hưởng đến định hướng chiến lược của công ty. Ông cũng nhấn mạnh rằng các chủ sở hữu gia đình, do có cổ phần chi phối trong công ty, có thể theo đuổi các hoạt động kinh doanh không liên quan đến hoạt động kinh doanh cốt lõi hoặc đang thua lỗ, điều này sẽ phá hủy giá trị của cổ đông.

Vấn đề nan giải về cổ tức

Một số nhà đầu tư có thể cho rằng việc thiếu lợi nhuận từ vốn có thể chấp nhận được đối với danh mục đầu tư vì họ có kế hoạch nắm giữ cổ phiếu để trả cổ tức.

Tuy nhiên, IHS Markit đã nhấn mạnh vào tháng 6/2022 rằng, tại Hàn Quốc, ngày giao dịch không hưởng quyền cổ tức diễn ra trước ngày công bố tỷ lệ cổ tức được chia của các công ty. Do đó, các cổ đông Hàn Quốc phải đối mặt với một loạt rủi ro và cơ hội, đặc biệt khi họ dự kiến sẽ nắm giữ cổ phiếu của mình cho đến ngày không hưởng cổ tức mà không biết cổ tức sẽ được chia bao nhiêu.

Điều này không giống như ở hầu hết các thị trường tiên tiến khác, sẽ thông báo tỷ lệ chi trả cổ tức và ngày giao dịch không hưởng quyền trước khi ngày giao dịch không hưởng quyền.

Ngoài ra, các công ty Hàn Quốc thường “không có thói quen trả lại tiền cho cổ đông vì họ xem tiền là của họ chứ không phải của cổ đông”, nhà phân tích Jiang Zhang cho biết.

Ông cho biết thêm rằng, những công ty Hàn Quốc có tỷ lệ chi trả cổ tức trung bình khoảng 15% đến 20%. Trong khi đó, các công ty Trung Quốc và Nhật Bản có tỷ lệ chi trả từ 30% đến 40%, trong khi các công ty ở Đông Nam Á có tỷ lệ từ 40% đến 50%.

Có nên đầu tư?

Với những thách thức như vậy, các nhà đầu tư có nên đổ tiền vào chứng khoán Hàn Quốc hay nên tránh xa?

Hầu hết các nhà phân tích cho rằng, chứng khoán Hàn Quốc rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư dài hạn, miễn là nước này tiếp tục đề xuất cải cách. Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hàn Quốc (FSC) tuyên bố trong năm nay rằng họ đã đạt được “tiến bộ đáng chú ý” trong cải cách thị trường vốn.

Những nỗ lực bao gồm cải thiện khả năng tiếp cận thị trường vốn của các nhà đầu tư nước ngoài, cải thiện thực tiễn phân phối cổ tức và bao gồm cả việc công bố thông tin bằng tiếng Anh.

Hebe Chen, nhà phân tích thị trường tại IG International cho rằng, thị trường Hàn Quốc “chắc chắn nhận được nhiều sự chú ý hơn từ các nhà đầu tư toàn cầu”. Nếu cải cách được đề xuất tăng khả năng tiếp cận với các nhà đầu tư toàn cầu và giải quyết các vấn đề của doanh nghiệp, điều này sẽ giúp thu hút nhiều sự chú ý hơn đến chứng khoán Hàn Quốc.

Việc Hàn Quốc được đưa vào Chỉ số MSCI World Index có thể là một yếu tố khác. Quốc gia này hiện là một phần của chỉ số MSCI Emerging Markets, nhưng đã bày tỏ sự quan tâm đến việc được công nhận là thị trường phát triển, điều này có thể dẫn đến việc được đưa vào Chỉ số MSCI World Index.

Ryota Abe, chuyên gia kinh tế từ bộ phận tài chính và thị trường toàn cầu của Sumitomo Mitsui Banking Corporation cho biết, những nỗ lực của chính quyền Hàn Quốc nhằm thúc đẩy đầu tư là những tín hiệu tốt.

“Nếu các cơ quan chức năng tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư hơn nữa, cơ hội để chỉ số chứng khoán Hàn Quốc được đưa vào MSCI World Index sẽ tăng lên”, ông cho biết.

Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng những cải tiến sẽ mất nhiều thời gian và nếu thành hiện thực thì sẽ có nhiều dòng vốn chảy vào hơn, đây sẽ là mức “tối ưu” cho thị trường Hàn Quốc.