Chiến thắng pháp lý của Trung Quốc tại WTO cũng không ngăn cản được chiến tranh thương mại

Hôm thứ Ba (15/9), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) phán quyết, Mỹ đã vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu khi áp đặt mức thuế hàng tỷ USD trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Phán quyết trên đã khiến Washington tức giận. Chính quyền Tổng thống Trump nói rằng, thuế quan của họ áp đặt 2 năm trước đối với hơn 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc là hợp lý, vì Trung Quốc đang ăn cắp tài sản trí tuệ và buộc các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ để tiếp cận thị trường của Trung Quốc.

Nhưng hội đồng gồm ba thành viên của WTO cho biết, mức thuế của Mỹ đã phá vỡ các quy tắc thương mại, vì chúng chỉ áp dụng cho Trung Quốc và cao hơn mức tối đa mà Mỹ đặt ra. Ban hội thẩm của WTO cho biết, Washington không đưa ra lời giải thích đầy đủ tại sao các biện pháp áp thuế đó là một ngoại lệ hợp lý.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh ủng hộ hệ thống thương mại đa phương và tôn trọng các quy tắc và phán quyết của WTO, đồng thời hy vọng Washington cũng sẽ làm như vậy.

Tuy nhiên, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết, quyết định này “cho thấy rằng WTO không đưa ra biện pháp khắc phục nào” đối với các tranh chấp sở hữu trí tuệ.

“Báo cáo của ban hội thẩm này xác nhận những gì chính quyền Tổng thống Trump đã nói trong 4 năm: WTO hoàn toàn không đủ khả năng để ngăn chặn các hoạt động công nghệ có hại của Trung Quốc”, Robert Lighthizer cho biết.

“Mỹ phải được phép tự vệ trước các hành vi thương mại không công bằng và chính quyền Tổng thống Trump sẽ không để Trung Quốc sử dụng WTO để lợi dụng các công nhân, doanh nghiệp, nông dân và chủ trang trại của Mỹ”, Robert Lighthizer cho biết.

Quyết định này sẽ có ít ảnh hưởng ngay lập tức đến thuế quan của Mỹ và chỉ là bước khởi đầu của một quy trình pháp lý có thể mất nhiều năm để thực hiện. Cuối cùng sẽ dẫn đến việc WTO thông qua các biện pháp trả đũa nếu các hình thức áp thuế đó tiếp tục duy trì, đây cũng là những động thái mà Trung Quốc đã thực hiện.

Mặc dù phán quyết đã mang lại chiến thắng cho Trung Quốc trên giấy tờ danh nghĩa, nhưng cũng không có nhiều lợi thế về mặt thực tế, vì Mỹ đã gây khó khăn cho WTO bằng cách dỡ bỏ ban hội thẩm giám sát quá trình kháng cáo.

Chad Bown, một thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson nói rằng, Washington có thể chỉ đơn giản là kháng cáo báo cáo của WTO “vô hiệu” vì không có cơ quan xét xử.

“Không có người chiến thắng trong cuộc tranh chấp này. Mỹ, Trung Quốc và đặc biệt là WTO đều là những kẻ thua cuộc”, Chad Bown đánh giá.

“Ban hội thẩm nhận thức rất rõ bối cảnh rộng lớn hơn mà hệ thống WTO hiện đang vận hành, vốn phản ánh một loạt căng thẳng thương mại toàn cầu chưa từng có”, theo báo cáo của WTO kết luận.