Chiến lược tài chính - Cấu trúc vốn tối ưu

Bên cạnh chiến lược kinh doanh, chiến lược tài chính cũng là yếu tố không kém phần quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp, thể hiện mức độ tối ưu trong việc sử dụng đòn bẩy của doanh nghiệp. Khi tối ưu hóa được nguồn vốn (bao gồm vốn chủ và vốn vay), doanh nghiệp có cơ hội phát triển những dự án tiềm năng nhằm mang lại nguồn lợi nhuận dồi dào.

Thiết lập cấu trúc vốn tối ưu

- Để xác định được tiềm năng tăng trưởng vốn của doanh nghiệp, câu hỏi quan trọng cần đặt ra là: “Tỷ lệ nợ đang lớn hơn hay nhỏ hơn mức tối ưu?”.

- Mỗi doanh nghiệp có mỗi mức tối ưu vốn riêng. Tối ưu ở đây có nghĩa là khả năng vay cao nhất với mức lãi suất thấp nhất nhằm mang lại hiệu quả tối đa cho doanh nghiệp.

- Có 2 trường hợp có thể xảy ra:

Trường hợp 1: Doanh nghiệp có cấu trúc vốn lớn hơn mức tối ưu (Overleveraged).

+ Tức, doanh nghiệp đang vay quá nhiều và đối mặt với tình thế phá sản. Nếu doanh nghiệp có khả năng phá sản, giải pháp đề xuất: Hoán đổi nợ thành cổ phần; Bán tài sản; Thương lượng lại với chủ nợ nhằm nhanh chóng giảm khoản vay.

+ Mặt khác, nếu doanh nghiệp không có khả năng phá sản, doanh nghiệp cần rà soát lại các dự án đang có, thực hiện dự án với vốn góp mới hoặc lợi nhuận giữ lại (huy động vốn nội bộ). Hoặc có thể trả cổ tức bằng lợi nhuận giữ lại (vốn nội bộ); giảm hoặc hủy bỏ cổ tức; phát hành cổ phiếu mới rồi trả nợ.

VD: Hoàng Anh Gia Lai (HAG);

• Năm 2016:

Vay ngắn hạn: 12.726 tỷ

Vay dài hạn: 23.388 tỷ

 Tổng nợ: 36.114 tỷ.

Tiền + Đầu tư Tài chính ngắn hạn: 791,2 tỷ + 0 tỷ

= Doanh nghiệp có cấu trúc vốn lớn hơn mức tối ưu, vay nợ quá nhiều vượt khả năng có thể thanh toán ngay, dễ rơi vào tình trạng phá sản.

Lĩnh vực kinh doanh 2016: Cọ dầu (29.307 ha); Mía đường (6.000 ha); Cao su (48.793 ha); Chăn nuôi bò (122.740 ha); Chanh dây và cây ăn quả khác; Bất động sản (ngưng tập trung bất động sản từ năm 2012) = Chiến lược quả mít, tuy nhiên bỏ đi lĩnh vực bất động sản, tập trung vào Cao su có lẽ là quyết định sai lầm khi giá Cao su liên tục giảm, dẫn đến khoản đầu tư này lỗ liên tiếp.

Doanh nghiệp lỗ liên tục, con đường đi đến phá sản sẽ rất gần.

- Trường hợp 2: Doanh nghiệp có cấu trúc vốn nhỏ hơn mức tối ưu (Underleveraged).

+ Có nghĩa là doanh nghiệp đang vay tiền ít và sẽ dễ bị thâu tóm do cổ phiếu bị định giá thấp. Việc doanh nghiệp cần làm là: Hoán đổi Vốn thành Nợ; Vay tiền mua lại cổ phiếu.

+ Ngược lại, doanh nghiệp nên thực hiện những dự án này bằng nợ. Nếu không, kiểm tra xem cổ đông có muốn trả cổ tức hay không để đáp ứng hoặc mua lại cổ phiếu để tránh bị thâu tóm.

VD: Hòa Phát (HPG);

• Năm 2017:

Vay ngắn hạn: 11.300 tỷ;

Vay dài: 1.600 tỷ.

Tiền + Đầu tư tài chính: 14.000 tỷ.

= Gần như không vay do tiền và đầu tư ngắn hạn lớn hơn khoản nợ.

= Cấu trúc vốn chưa tối ưu.

• Năm 2018: Hòa Phát đánh giá dự án Dung Quất tốt = Vay tài chính để đầu tư.

Tiền tương đương tiền giảm 2.000 tỷ; Tài sản dở dang dài hạn: 37.000 tỷ.

Vay ngắn hạn giữ nguyên; vay dài hạn tăng: 12.000 tỷ.

Thực hiện khoản nợ để đầu tư dự án tiềm năng, HPG đang có chiến lược Tài chính đúng đắn.

Tóm lại, doanh nghiệp cần nắm rõ thực trạng tài chính để sử dụng đòn bẩy hợp lý. Đồng thời, đưa ra những giải pháp nhằm thoát khỏi những rủi ro có thể có về việc sử dụng đòn bẩy (rủi ro phá sản, rủi ro bị thâu tóm).