Chiến dịch tiêm vaccine COVID-19 thành công nhất thế giới của Cuba mang đến hy vọng cho các nước nghèo

Tính đến hiện nay, ước tính khoảng 86% dân số Cuba đã được tiêm đầy đủ vaccine COVID-19 3 mũi và ước tính khoảng 7% đã hoàn toàn có miễn dịch với COVID-19, theo số liệu tính toán chính thức của Our World in Data.

Cuba đã tiêm vaccine COVID-19 được cho một tỷ lệ lớn dân số, tỷ lệ cao hơn so với phần lớn các nước giàu có và lớn nhất thế giới. Thực tế, cho đến nay, chỉ duy nhất Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) có tỷ lệ tiêm vaccine cho người dân cao hơn so với Cuba.

Quốc gia nhỏ bé vùng Caribbean này đã đạt được thành công nói trên bằng cách tự sản xuất được vaccine dù rằng Cuba từng trải qua tình trạng thiếu hàng hóa trong bối cảnh bị Mỹ cấm vận thương mại.

Chuyên gia về Cuba đồng thời là giảng viên lịch sử kinh tế và xã hội tại đại học University of Glasgow – Scotland, bà Helen Yaffe, nói: “Rõ ràng đó là một chiến thắng ấn tượng. Những người có nghiên cứu về công nghệ sinh học như chúng tôi đều không ngạc nhiên với thành tích này của Cuba. Chính phủ Cuba đã có chính sách đầu tư nhà nước nhất quán trong cả y tế công cộng và khoa học dược phẩm”.

Tính đến hiện nay, ước tính khoảng 86% dân số Cuba đã được tiêm đầy đủ vaccine COVID-19 3 mũi và ước tính khoảng 7% đã hoàn toàn có miễn dịch với COVID-19, theo số liệu tính toán chính thức của Our World in Data.

Các số liệu nói trên đã tính đến cả trẻ con từ 2 tuổi trở lên, nhóm đối tượng này đã được tiêm vaccine COVID-19 vài tháng trước đó. Giới chức ngành y tế tại Cuba đã triển khai tiêm vaccine COVID-19 bổ sung cho toàn bộ dân số từ tháng này trong nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của biến chủng Omicron.

Đất nước 11 triệu dân này hiện đang là nước duy nhất trong khu vực châu Mỹ - Latinh và vùng Caribbean đã sản xuất được vaccine COVID-19 tại nội địa.

“Chỉ riêng việc đất nước nhỏ bé này có thể tự sản xuất được vaccine COVID-19 và tiêm đầy đủ cho khoảng 90% dân số có thể coi như điều kỳ diệu”, giáo sư tại chương trình nghiên cứu Mỹ-Latinh thuộc đại học Danhousie, Nova Scotia – ông John Kirk phân tích.

Ngành công nghệ sinh học uy tín của Cuba cho đến nay đã phát triển được 5 loại vaccine COVID-19, trong đó có bao gồm Abdala, Soberana 02 và Soberana Plus, theo khẳng định của Cuba, tất cả những loại vaccine này cung cấp tỷ lệ bảo vệ với COVID-19 lên đến 90% khi tiêm đủ 3 liều.

Các loại vaccine của Cuba cho đến nay chưa trải qua các rà soát của nhà khoa học quốc tế dù rằng Cuba đã có 2 đợt trao đổi thông tin với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về việc cấp phép khẩn cấp cho vaccine của nước này.

Không giống như doanh nghiệp dược phẩm Pfizer và Moderna, hai doanh nghiệp sử dụng công nghệ MRNA, tất cả các loại vaccine của Cuba có hoạt chất protein tái tổ hợp vùng liên kết thụ thể virus tương tác với thụ thể ACE2 của người, tương đương như vaccine Novavax. Loại vaccine này có rất nhiều ý nghĩa với các nước thu nhập thấp, dễ sản xuất ở quy mô lớn và không cần đến bảo quản âm sâu.

Giới chức ngành y tế toàn cầu đã coi vaccine của Cuba như nguồn hy vọng cho các nước nghèo khu vực Nam Bán cầu bởi tỷ lệ tiêm vaccine tại các nước này còn rất thấp. Ví dụ, trong khi 70% người dân tại Liên minh châu Âu (EU) đã được tiêm đầy đủ vaccine COVID-19, chưa đầy 10% dân số châu Phi được tiêm vaccine đầy đủ.

Tuy nhiên, để vaccine của Cuba có thể được lưu hành quốc tế, WHO sẽ cần phải chấp thuận cho vaccine của Cuba. Quá trình cấp phép vaccine của WHO có bao gồm việc đánh giá dây chuyền sản xuất nơi vaccine được sản xuất ra, theo quan chức ngành y tế Cuba, tiến độ bị chậm lại ở đây.

Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, vào tháng trước cảnh báo rằng một “cơn sóng thần” lây nhiễm COVID-19 do biến chủng Omicron lớn và nhanh đến nỗi mà nó đã gây quá tải hệ thống y tế khắp thế giới.

Ông Tedros đã tái khẳng định lại lời kêu gọi phân phối vaccine cho các nước thu nhập thấp, hiện nay vẫn còn đến hơn 100 quốc gia trên thế giới không đáp ứng được mục tiêu tiêm chủng vaccine COVID-19 cho khoảng 70% dân số thế giới trước thời hạn tháng 7/2022.

Vào năm ngoái, WHO nói rằng thế giới nhiều khả năng sẽ có đủ vaccine COVID-19 trong năm 2022 để có thể tiêm đầy đủ cho dân số thế giới, với điều kiện rằng các nước thu nhập cao không trữ mạnh vaccine để phục vụ cho các chương trình tiêm mũi vaccine tăng cường.