Chia cổ tức bằng tiền mặt có làm giảm giá cổ phiếu không?

Các hình thức trả cổ tức hiện nay

Hiện nay, công ty thường chi trả cổ tức cho cổ đông thông qua ba hình thức:

Trả cổ tức bằng tiền mặt (Cash Dividend)

Hình thức này có nghĩa là doanh nghiệp chi trả phần lợi nhuận cho cổ động trực tiếp bằng tiền mặt sau khi hạch toán. Hội đồng quản trị của công ty, doanh nghiệp sẽ căn cứ dựa trên kết quả kinh doanh, các chiến lược phát triển của doanh nghiệp, công ty từ đó có kế hoạch chi trả cổ tức cho cổ đông và nhà đầu tư bằng tiền mặt tương ứng phần lợi nhuận được hưởng trên cổ phần.

Trả cổ tức bằng cổ phiếu (Stock Dividend)

Hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu nghĩa là doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu và chuyển vào tài khoản cho cổ đông dưới hình thức cổ phiếu thường.

Và việc phát hành cổ tức bằng cổ phiếu sẽ không làm điều chỉnh vốn chủ có được và phần trăm nắm giữ cổ phiếu của mỗi cổ đông; (vì cùng nhận một tỷ lệ tương ứng cho phần cổ phiếu tăng thêm).

Doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức bằng cổ phiếu thông qua các nguồn là: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối; qua các quỹ đề phòng doanh nghiệp hay thặng dư của vốn cổ phần.

Mua lại cổ phiếu (Stock buyback)

Là hình thức doanh nghiệp thay vì trả bằng tiền mặt cho cổ đông thì công ty sẽ trả cổ tức cho cổ đông bằng việc mua lại số cổ phiếu đang niêm yết trên thị trường. Trả cổ tức theo hình thức này không được nhiều doanh nghiệp sử dụng trừ khi thị trường cổ phiếu có dấu hiệu suy thoái, giá cổ phiếu giảm cực mạnh.

Công thức và bản chất khi điều chỉnh giá cổ phiếu khi chia cổ tức

Bản chất công thức điều chỉnh giá khi chia cổ tức

Công thức điều chỉnh giá khi chia cổ tức được thực hiện theo Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền.

Có thể hiểu đơn giản: ở góc độ toán học chia cũng như không chia mà thôi. Khi đó, tổng vốn hóa và tiền – trước và sau ngày giao dịch không hưởng quyền là bằng nhau.

Công thức tính giá cổ phiếu sau chia cổ tức

Công thức tính giá thay đổi khi trả cổ tức:

P’ = ( P + ( Pa x a) -C) / (1 + a +b)

Trong đó:

P’: Giá cổ phiếu sau khi hành động quyền (bao gồm cổ tức bằng tiền, cổ phiếu thưởng và cổ phiếu phát hành thêm)

P: Giá cổ phiếu trước khi thực hiện quyền

Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua ưu đãi

a: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua mua ưu đãi. Đơn vị tính %

b: Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đơn vị tính %

C: Cổ tức bằng tiền.

Cách tính giá cổ phiếu sau chia

Cổ phiếu của Vietcombank ngày 7/1/2016 có giá P= 30.000 VNĐ. Ngày 8/1/2016 là ngày giao dịch không hưởng quyền (Ngày GDKHQ) để trả cổ tức cho cổ phiếu của Vietcombank.

Cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 10% tương đương với mức nhận 1.000 VNĐ. = C =1.000 đồng.

Áp dụng công thức theo Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền ta được, có thể nhớ: Về mặt toán học chia cũng như không chia:

P’ = P – C = 30.000 – 1.000 = 29.000 VNĐ (do không có tỷ lệ cổ phiếu phát thêm).

Khi đó 1 CP Vietcombank cũ giá 30.000 VNĐ thành 1 CP Vietcombank sau chia giá 29.000 VNĐ và 1.000 VNĐ tiền cổ tức.

Cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 100:10 ( tức là 10% – hay có 100 CP AAA trước chia sẽ nhận thêm 10 CP AAA sau chia) = b = 10%.

Thưởng cho cổ đông cổ phiếu thưởng với tỷ lệ 100: 20 (tức là 20%) = b = 20%.

Lúc này, về mặt toán học thì chia cũng như không chia. Khi đó 100 CP AAA giá 17.000 VNĐ thì sau khi chia giá ta có giá 130 CP AAA giá bao nhiêu (130 cổ phiếu này là bằng 100 cổ phiếu gốc, 10 cổ phiếu chia cổ tức (10%) và 20 cổ phiếu thưởng (20%)).

Kết quả là 13.000 VNĐ/ CP AAA sau chia.

Áp dụng công thức: P’ = P / (1 + b) = 17.000 / (1+10% +20%) = 13.000 đồng

Trả cổ tức bằng tiền mặt có làm giảm giá cổ phiếu

Trả cổ tức bằng tiền mang lại cảm giác chắc chắn cho cổ đông khi tìm kiếm lợi nhuận trong đầu tư cổ phiếu. Đối với những nhà đầu tư phòng thủ thì việc nhận tiền mặt từ công ty đảm bảo hơn nhiều so với việc công ty giữ lại tiền. Rồi chạy theo những cơ hội “hào nhoáng” nhưng không chắc chắn.

Chia cổ tức bằng tiền mặt có làm giảm giá cổ phiếu không?

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, cổ đông chỉ được nhận cổ tức khi công ty kinh doanh có lãi đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế và các nghĩa vụ tài chính khác. Thông thường, nhà đầu tư khi mua cổ phiếu đều kì vọng vào hai điều: hưởng cổ tức và tăng giá cổ phiếu.

Theo tâm lý chung, nếu giá cổ phiếu không được điều chỉnh giảm sau khi chia cổ tức thì gần ngày chia cổ tức, người đang giữ cổ phiếu sẽ không muốn bán (vì mong đợi được nhận cổ tức). Và ngay sau khi được chia cổ tức, nhà đầu tư đều muốn bán cổ phiếu. Điều này khiến nhu cầu mua cổ phiếu trước ngày hưởng cổ tức và nhu cầu bán cổ phiếu sau ngày hưởng cổ tức sẽ tăng.

Ngoài ra, nếu nhà đầu tư quyết định mua cổ phiếu sau ngày được chia cổ tức thì luôn mong muốn được mua với giá thấp hơn giá trước khi chia cổ tức.

Cho nên, để đảm bảo nguyên tắc công bằng thì giá cổ phiếu phải được điều chỉnh giảm và tỷ lệ điều chỉnh giảm đúng bằng tỉ lệ được nhận cổ tức.

Ngoài ra việc giảm giá của cổ phiếu sau khi chia cổ tức cũng sẽ thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư hơn. Nhiều nhà đầu tư không thể mua cổ phiếu của công ty khi nó đang ở mức cao thì giờ đây khi thị giá giảm xuống, các nhà đầu tư có cơ hội mua vào.

Câu hỏi thường gặp

Cổ tức là gì?

Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho cổ đông công ty sau khi đã trích lập các quỹ theo quy định. Số tiền được trích ra để chi trả cổ tức sẽ được thông qua Đại hội cổ đông thường niên hàng năm của công ty. Cổ tức đôi khi còn được gọi dưới các cái tên khác cũng mang ý nghĩa tương tự như: Chi Cổ tức, Chia Cổ tức, Trả Cổ tức, Chi Trả Cổ tức hay Tạm ứng Cổ tức. Cổ tức có thể được trả bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu.

Tại sao doanh nghiệp lại chi trả cổ tức?

Mục đích, ý nghĩa cơ bản của kinh doanh là tạo ra lợi nhuận cho chủ sở hay cổ đông của nó. Cổ tức là phương thức quan trọng nhất để phân phối cũng như thực hiện nhiệm vụ này. Khi công ty tạo ra lợi nhuận, một phần lợi nhuận sẽ được tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh, một phần lợi nhuận là sẽ được trả cổ tức.