Chỉ thị 06/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Điểm tựa củng cố nội lực cho hệ thống QTDND

Việc triển khai có hiệu quả Chỉ thị 06 CT-TTg, ngày 12 3 2019 của Thủ tướng Chính phủ được xem là nền tảng quan trọng trong tình hình hiện nay.

Sau hơn 25 năm triển khai mô hình tín dụng hợp tác, đặc biệt là thực hiện Chỉ thị 57/CT-TW của Bộ Chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), với 26 QTDND hoạt động trên địa bàn 34 xã, trải trên 6 huyện của thành phố Hải Phòng, hệ thống QTDND đã trở thành cầu nối tương trợ giữa các thành viên trong cộng đồng về vốn để cùng nhau phát triển sản xuất, kinh doanh, xóa đói giảm nghèo, đẩy lùi tín dụng đen…

Tuy nhiên, trước những yêu cầu phát triển hội nhập của nền kinh tế, việc giải quyết các vấn đề nội tại của các QTDND cũng như hệ thống, đang trở thành một điều kiện sống còn để hệ thống tiếp tục ổn định, phát triển, đóng góp sâu vào nền kinh tế như kỳ vọng của Đảng và Chính phủ. Và việc triển khai có hiệu quả Chỉ thị 06/CT-TTg, ngày 12/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ được xem là nền tảng quan trọng trong tình hình hiện nay.

Hiệu ứng từ sự cộng hưởng trong quản lý

Theo báo cáo của NHNN chi nhánh TP.Hải Phòng, đến nay, trên địa bàn thành phố có 26 QTDND với 20.160 thành viên (bình quân 775 thành viên/quỹ). Tổng nguồn vốn hoạt động của hệ thống là 1.522 tỷ đồng (bình quân 58 tỷ đồng/quỹ); trong đó vốn điều lệ các thành viên đóng góp là 54 tỷ đồng (bình quân 2 tỷ đồng/quỹ). Nguồn vốn huy động thành viên và dân cư trên địa bàn là 1.380 tỷ đồng (bình quân 53 tỷ đồng/quỹ). Tổng nguồn vốn cho vay còn dư nợ là 1.178 tỷ đồng (bình quân dư nợ cho vay là 45,5 tỷ đồng/quỹ). Nợ xấu tại các QTDND thấp, chiếm tỷ lệ 0,47%/tổng dư nợ. Kết quả kinh doanh của các QTDND đủ bù đắp chi phí và có lãi, đủ để chia lợi tức cổ phần cho các thành viên góp vốn vào QTDND và khen thưởng cho các thành viên tích cực tham gia hoạt động của QTDND.

Một trong những nền tảng tạo nên sự ổn định và phát triển của hệ thống chính là việc thực hiện Chỉ thị số 57/CT-TW, ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND. Trong đó, NHNN chi nhánh đóng vai trò tham mưu với UBND thành phố để xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện trên địa bàn.

Cùng với việc hướng dẫn các QTDND hoạt động bình thường, rà soát, chấn chỉnh hoạt động theo chỉ đạo của NHNN Việt Nam, NHNN chi nhánh Hải Phòng đã phối hợp với UBND các huyện, xã có QTDND yếu kém thuộc diện phải thanh lý, giải thể để tiến hành các bước thanh lý theo đúng quy định của Trung ương. Đến nay, đã hoàn thành xong việc thanh lý 7 QTDND yếu kém, 2 QTDND tự nguyện giải thể. 26 QTDND còn lại tiếp tục được củng cố, chấn chỉnh đảm bảo hoạt động tương đối an toàn, hiệu quả.

Một động lực khác để QTDND đi vào ổn định và bắt nhịp cùng sự phát triển của nền kinh tế và thành viên chính là việc củng cố và tăng cường nội lực của bản thân các QTDND, từ bộ máy hoạt động của các QTDND với việc bố trí đầy đủ theo quy định các thành viên trong HĐQT, Ban kiểm soát và Ban điều hành; trẻ hóa đội ngũ cán bộ, tăng cường đào tạo cơ bản về nghiệp vụ của QTDND. Đồng thời, đưa công nghệ ứng dụng vào các hoạt động giao dịch của QTDND…

Quy mô hoạt động của các QTDND cũng có những tăng trưởng khá tốt. Nếu vốn điều lệ lúc ban đầu một quỹ tín dụng là 50 triệu đồng thì đến nay, bình quân đã đạt 2 tỷ đồng; vốn huy động từ 100-500 triệu đồng thì đến nay, bình quân một QTDND đã có 53 tỷ đồng, và dư nợ cho vay 1 quỹ tín dụng đã tăng lên 45 tỷ đồng. Các QTDND của thành phố đã chủ động được nguồn vốn, không phải đi vay, nguồn vốn tín dụng của QTDND đã đáp ứng đủ nhu cầu vay vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, đời sống của các thành viên trên địa bàn. Các tỷ lệ an toàn được các QTDND duy trì, không để xảy ra tình trạng mất khả năng chi trả hoặc khất, hoãn chi tiền cho các thành viên.

“Các QTDND đã chấp hành tương đối tốt các quy định của NHNN về hoạt động nghiệp vụ, về điều kiện hoạt động như: thực hiện đúng tính chất và mục tiêu hoạt động là tổ chức hợp tác được tổ chức theo mô hình Hợp tác xã hoạt động nhằm mục đích chủ yếu là tương trợ giữa các thành viên, không vì mục tiêu lợi nhuận”, Giám đốc NHNN Chi nhánh TP.Hải Phòng Lê Văn Cường cho biết.

Cũng theo ông Lê Văn Cường, thực hiện Thông tư số 04/2015/TT-NHNN của Thống đốc NHNN, các QTDND trên địa bàn đã xây dựng phương án xử lý theo quy định chuyển tiếp và được NHNN chi nhánh phê duyệt. Hiện tại, các QTDND đã hoàn thành kế hoạch xử lý đối với chỉ tiêu địa bàn hoạt động, xử lý đối với thành viên đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài địa bàn, xử lý đối với việc thành viên góp vốn vượt 10% vốn điều lệ, xử lý đối với việc nhận tiền gửi từ thành viên…

Cần sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ hơn

Tuy nhiên, quy mô hoạt động của các QTDND trên địa bàn còn nhỏ, thấp hơn bình quân chung của cả nước, tổng nguồn vốn bình quân một quỹ là 58 tỷ đồng (bình quân cả nước là 91,8 tỷ đồng); vốn điều lệ bình quân một QTDND là 2 tỷ đồng (bình quân cả nước là 3,6 tỷ đồng/quỹ). Dư nợ cho vay bình quân 1 quỹ là 45,5 tỷ đồng (bình quân cả nước là 73 tỷ đồng), đã phần nào hạn chế hoạt động của quỹ. Tuổi đời bình quân của cán bộ nhân viên cao, trình độ năng lực còn hạn chế. Cùng với đó là các yếu kém tương tự của hệ thống các QTDND trên cả nước, như khả năng ứng dụng công nghệ thấp; quản trị điều hành và kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển…

Thực trạng này cũng đang được NHNN chi nhánh TP.Hải Phòng chỉ đạo các QTDND củng cố, chấn chỉnh theo chỉ đạo tại Quyết định số 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020". NHNN chi nhánh thành phố đã chỉ đạo các QTDND rà soát toàn bộ hoạt động và xây dựng phương án củng cố, chấn chỉnh những tồn tại yếu kém được phát hiện qua thanh tra, kiểm tra và kiểm soát nội bộ. Phương án chấn chỉnh ở từng QTDND đã được NHNN phê duyệt và triển khai thực hiện đã có kết quả bước đầu.

Đối với Chỉ thị số 06/CT-NHNN ngày 02/10/2018 của NHNN Việt Nam về việc chấn chỉnh, tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động trong hệ thống QTDND, NHNN chi nhánh TP.Hải Phòng đã chỉ đạo các QTDND trên địa bàn triển khai quyết liệt các giải pháp phòng, chống, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động một cách có hiệu quả. Đồng thời hướng dẫn các QTDND thực hiện có hiệu quả Đề án "Củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030" của NHNN Việt Nam.

Đặc biệt, Chỉ thị 06/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ là một điểm tựa để các QTDND thực hiện củng cố, chấn chỉnh có hiệu quả, với sự vào cuộc của các cấp chính quyền và các sở, ban, ngành trên địa bàn.

Ngay đầu tháng 4/2019, UBND TP.Hải Phòng đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND để thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng. Trong đó, bên cạnh việc chỉ đạo các sở, ngành nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho hoạt động QTDND, Chỉ thị cũng nêu rõ mối liên kết mang tính phối hợp và chủ động không chỉ từ NHNN mà của các đơn vị liên quan, như Bộ Công an và chính quyền địa phương trong việc xử lý các vi phạm trong hoạt động của QTDND, duy trì an ninh trật tự trên địa bàn, hỗ trợ thu hồi vốn và tài sản của QTDND theo luật định.

Chỉ thị của UBND thành phố đã nhấn mạnh đến vai trò phối hợp của UBND các quận, huyện, phường, xã cùng NHNN chi nhánh Hải Phòng trong việc thực hiện có hiệu quả Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020”, Đề án “Củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ và Thống đốc NHNN phê duyệt, kịp thời xử lý các QTDND yếu kém, cán bộ QTDND vi phạm pháp luật và các vấn đề nảy sinh trong quá trình củng cố, chấn chỉnh để giúp các QTDND yếu kém khắc phục khó khăn tồn tại.

UBND các cấp cần tăng cưởng chủ động tuyên truyền, ổn định tâm lý người dân khi có vấn đề, đấu tranh với các thông tin sai lệch gây tâm lý hoang mang ảnh hưởng đến an toàn hoạt động hệ thống.

Giám đốc NHNN chi nhánh TP.Hải Phòng Lê Văn Cường mong các sở, ban, ngành và các cấp ủy, chính quyền địa phương phối hợp chặt chẽ cùng NHNN chi nhánh thực hiện tốt Chỉ thị 10 của UBND thành phố, nhằm đảm bảo hệ thống QTDND phát triển bền vững, an toàn, hiệu quả. Đồng thời đề nghị UBND thành phố xem xét, chỉ đạo các đơn vị có liên quan tạo điều kiện để các QTDND trên địa bàn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trụ sở làm việc, đảm bảo cho công tác hạch toán kế toán, trích khấu hao tài sản cố định theo quy định.

Đề nghị UBND thành phố đề xuất với Chính phủ, các bộ ngành liên quan kiến nghị trình Quốc hội cho giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của hệ thống QTDND xuống 15% như các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang được Chính phủ hướng tới giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 20% xuống 15% để tạo điều kiện cho hệ thống QTDND tăng nguồn vốn chủ sở hữu.

Với những nỗ lực không ngừng của hệ thống, sự quan tâm chỉ đạo của NHNN Việt Nam, của cấp ủy, chính quyền địa phương, cùng với sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của các sở, ban, ngành thành phố, hệ thống QTDND Hải Phòng sẽ ngày càng được củng cố, phát triển an toàn, lành mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự, hạn chế tình trạng “tín dụng đen” trên địa bàn.