MỚI

Thiệp giáng sinh độc lạ

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

Chỉ sống dựa vào tiết kiệm và lương văn phòng: Lối sống an toàn tưởng chừng đúng nhưng là cái bẫy dẫn đến sự nghèo đói lâu dài

Trong xã hội hiện đại, nhiều người vẫn đang đặt niềm tin tuyệt đối vào con đường học hành – đi làm văn phòng – nhận lương cố định – và tiết kiệm mỗi tháng như một công thức để đi đến sự ổn định và giàu có.

Đây là một mô hình được xã hội ca ngợi như chuẩn mực “an toàn”, “trưởng thành”, “có trách nhiệm”. Nhưng khi nhìn sâu hơn vào thực tế, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế biến động không ngừng, mô hình này đang dần trở thành cái bẫy tài chính vô hình – nhốt con người vào vòng quay lao động, tiết kiệm, rồi lại lao động – mà không bao giờ có cơ hội bứt phá về tài chính.

Lương văn phòng ngày nay, xét về bản chất, khó lòng bắt kịp tốc độ tăng của chi phí sinh hoạt và lạm phát. Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê Việt Nam năm 2024, mức lương trung bình của lao động tại khu vực doanh nghiệp tư nhân chỉ đạt khoảng 7,9 triệu đồng mỗi tháng. Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cùng kỳ tăng đến 4,5%. Điều này đồng nghĩa, nếu bạn giữ nguyên mức lương, sức mua của đồng tiền bạn kiếm ra đang bị bào mòn từng ngày mà không phải ai cũng nhận ra. Càng tệ hơn, một bộ phận lớn nhân viên văn phòng không có cơ hội hoặc kỹ năng để đàm phán tăng lương một cách đều đặn và hiệu quả – dẫn đến tình trạng làm nhiều năm nhưng mức sống vẫn dậm chân tại chỗ hoặc thậm chí đi xuống.

Tiết kiệm – điều từng được xem là đức tính quý báu – trong thế giới tài chính hiện đại không còn đủ mạnh để giúp ai đó làm giàu. Lấy một ví dụ đơn giản: giả sử bạn làm việc liên tục trong 30 năm, tiết kiệm đều đặn 2 triệu đồng/tháng, bạn sẽ tích lũy được 720 triệu đồng. Nếu gửi ngân hàng với lãi suất trung bình 5%/năm, sau 30 năm, bạn có khoảng 1,6 tỷ đồng. Nhưng hãy nhìn vào thực tế: 1,6 tỷ đồng vào năm 2055 sẽ có sức mua ra sao khi chi phí y tế, giáo dục, nhà ở, và nhu yếu phẩm đều đã tăng gấp nhiều lần? Theo báo cáo của CBRE Việt Nam, chỉ trong vòng 7-10 năm gần nhất, giá bất động sản tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đã tăng hơn gấp đôi. Khi giá trị tài sản gia tăng quá nhanh, tiết kiệm đơn thuần không chỉ bị tụt hậu mà còn khiến người tiết kiệm rơi vào tình trạng “giàu trên giấy – nghèo trong thực tế”. Một sai lầm lớn mà nhiều người mắc phải là tin rằng chỉ cần làm việc chăm chỉ, đều đặn tiết kiệm thì sẽ đủ để có một cuộc sống ổn định, thậm chí dư dả sau này. Nhưng thực tế chứng minh điều ngược lại: người giàu không làm giàu bằng cách tiết kiệm. Họ làm giàu bằng cách đầu tư và xây dựng tài sản. Theo báo cáo của Credit Suisse Global Wealth Report, hơn 80% người giàu trên thế giới sở hữu tài sản dưới dạng cổ phiếu, bất động sản, doanh nghiệp tư nhân hoặc các công cụ tài chính tạo thu nhập thụ động. Lương chỉ là phần nhỏ trong tổng thu nhập của họ. Tỷ phú Warren Buffett từng nói: “Nếu bạn không tìm cách kiếm tiền khi đang ngủ, bạn sẽ phải làm việc cho đến khi chết.” Câu nói tưởng chừng đơn giản ấy đã nêu bật tư duy tài chính khác biệt giữa người giàu và người lao động làm công ăn lương.

Vấn đề không chỉ nằm ở tiền bạc, mà còn ở giới hạn tự nhiên của thời gian và sức khỏe. Một người làm văn phòng đang “bán” sức lao động và thời gian để đổi lấy một khoản lương cố định. Nhưng thời gian là tài nguyên hữu hạn. Bạn chỉ có 24 giờ mỗi ngày, và dù làm thêm hay tăng ca, bạn vẫn chỉ có thể làm được giới hạn trong 40-60 giờ/tuần. Trong khi đó, một người sở hữu hệ thống tài sản sinh lời như danh mục cổ phiếu, căn hộ cho thuê, mô hình kinh doanh tự vận hành – thì tiền vẫn vào túi họ cả khi họ đang đi du lịch hay ngủ say.

Chưa kể đến những rủi ro bất ngờ như mất việc, suy giảm sức khỏe, khủng hoảng cá nhân hay khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Một nhân viên văn phòng bị sa thải ở tuổi 45, không có tài sản, không có kỹ năng đầu tư, không có thu nhập thụ động – sẽ rất khó tìm lại được sự ổn định, chưa nói đến việc vươn lên về tài chính. Sự phụ thuộc vào lương cố định và tiết kiệm lúc đó không còn là “sự ổn định” mà trở thành mối nguy hiểm tiềm ẩn.

Trong một xã hội mà tài chính cá nhân ngày càng trở nên phức tạp, người không biết đầu tư, không hiểu dòng tiền, không học cách tạo ra tài sản sẽ bị bỏ lại phía sau. Tiền bạc không ngủ, thị trường không chờ ai, và “sự an toàn” chỉ là ảo ảnh nếu bạn không chủ động bước ra khỏi vùng an toàn và trang bị cho mình tư duy tài chính hiện đại. Sự thật có thể phũ phàng nhưng rõ ràng: nếu bạn chỉ sống bằng lương văn phòng và tiết kiệm suốt đời, bạn sẽ mãi ở trong vòng xoáy “đủ sống” nhưng không bao giờ “đủ dư”. Để thay đổi, bạn phải bắt đầu học cách đầu tư, học cách kinh doanh, học cách phân bổ dòng tiền thông minh – để làm việc không chỉ vì tiền, mà để tiền làm việc cho bạn.