Chi hơn 15.000 tỷ đồng cho tăng lương hưu từ ngày 1/7

Nếu đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) hằng tháng từ ngày 1/7 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) được thông qua, tổng số tiền ngân sách nhà nước và quỹ BHXH chi trả cho việc điều chỉnh này trong 6 tháng cuối năm nay trên 15.000 tỷ đồng. Trong đó nguồn ngân sách đảm bảo khoảng hơn 3.300 tỷ đồng, quỹ BHXH đảm bảo khoảng hơn 11.700 tỷ đồng.

Bộ LĐ-TB&XH đã gửi lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương và người dân về phương án điều chỉnh tăng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng từ ngày 1/7 tới (cùng thời điểm tăng lương cơ sở).

Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất, từ ngày 1/7 tới, tăng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng thêm 12,5% với nhóm đã được điều chỉnh tăng từ năm 2022. Tăng thêm 20,8% với người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng nhưng chưa được điều chỉnh tăng từ ngày 1/1/2022 (người nghỉ hưu sau ngày 1/1/2022).

Bộ LĐ-TB&XH tính toán, có khoảng 3,4 triệu người được điều chỉnh tăng lương hưu theo phương án trên. Trong đó, có hơn 1 triệu người tăng lương do ngân sách nhà nước đảm bảo, với tổng số tiền dự kiến thêm khoảng gần 2.900 tỷ đồng cho chi trả 6 tháng cuối năm.

Quỹ BHXH dự kiến chi trả cho hơn 2,36 triệu người, với tổng số tiền tăng thêm khoảng hơn 11.700 tỷ đồng cho nửa cuối năm nay (tính từ ngày 1/7 tới hết năm).

Dự kiến ngân sách và quỹ BHXH sẽ chi thêm hơn 15 nghìn tỷ đồng cho tăng lương hưu trong năm 2023 (Ảnh: Như Ý).

Sau điều chỉnh, lương hưu bình quân của người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH do ngân sách đảm bảo sẽ tăng từ 4,6 triệu/người/tháng lên 5,2 triệu đồng/người/tháng; lương hưu bình quân nhóm từ quỹ BHXH chi trả tăng từ 5,6 triệu đồng/người/tháng lên 6,3 triệu đồng/người/tháng.

Bộ LĐ-TB&XH cũng đề xuất tăng lương hưu với người nghỉ trước năm 1995 có mức hưởng dưới 3 triệu đồng/tháng. Cụ thể, sau khi điều chỉnh với mức tăng chung thêm 12,5%, nếu mức lương vẫn dưới 2,7 triệu đồng/tháng sẽ được tăng thêm 300 nghìn đồng/tháng; nếu có lương từ 2,7 - 2,99 triệu đồng/tháng sẽ tăng thêm để đạt mức lương 3 triệu đồng/tháng. Với chính sách này, ngân sách nhà nước dự kiến chi thêm 330 tỷ đồng trong năm 2023 để chi trả phần tăng thêm cho khoảng 230 nghìn người.

Bộ LĐ-TB&XH cũng đề xuất tăng chế độ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp tuất hằng tháng với người hưởng trước năm 1995, với mức tăng thêm 20,8% (bằng mức tăng lương cơ sở). Dự kiến sẽ có hơn 190 nghìn người thuộc nhóm này, ngân sách dự kiến chi khoảng 168 tỷ đồng trong năm 2023. Trong đó, người hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được tăng bình quân từ 836 nghìn đồng/tháng lên hơn 1 triệu đồng/tháng; trợ cấp tuất hằng tháng bình quân tăng từ 698 nghìn đồng/tháng lên hơn 844 nghìn đồng/tháng.

Cơ quan đề xuất lý giải, từ ngày 1/7, lương cơ sở được điều chỉnh tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên 1,8 triệu đồng/tháng, nên người hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp tuất hằng tháng từ quỹ BHXH sẽ tăng theo lương cơ sở. Tuy nhiên, quỹ BHXH chỉ chi trả cho người hưởng các chế độ sau năm 1995 (năm quỹ ra đời), những người hưởng chế độ tương tự trước năm 1995 do ngân sách nhà nước chi trả, nên cần điều chỉnh nhóm này để đảm bảo công bằng.