Chỉ 5% đồ gỗ Việt Nam xuất khẩu tự thiết kế

(TBKTSG Online) - Kim ngạch xuất khẩu nhóm mặt hàng đồ gỗ của Việt Nam liên tục tăng trưởng cao trong những năm qua nhưng hiện chỉ có khoảng 5% sản phẩm là có khâu thiết kế trong nước, phần còn lại chủ yếu là làm gia công theo đơn hàng cho nước ngoài.

Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (Hawa) chia sẻ thông tin này với báo chí ở bên lề cuộc họp báo vào ngày 7-5 giới thiệu về Triển lãm phong cách nội thất Việt Nam (Vifa GU) sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.

Theo ông Khanh, trong ngành sản xuất đồ gỗ và nội thất trong nước thì thiết kế và phân phối là hai khâu yếu nhất của doanh nghiệp hiện nay. Do đó dù tăng trưởng xuất khẩu của ngành cao nhưng giá trị gia tăng trong sản phẩm chưa cao.

Đáng chú ý, theo Hawa, tỉ trọng kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp chế biến gỗ trong nước ngày càng tăng cao và hiện đã tương đương hoặc vượt qua doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) dù những năm trước đây khối doanh nghiệp ngoại hoạt động ngành này luôn áp đảo về tỉ lệ kim ngạch xuất khẩu. Có những năm khối doanh nghiệp FDI chiếm tỉ lệ xuất khẩu trên 70% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm mặt hàng này.

Đáng chú ý, có những khách hàng lớn trước đây chủ yếu do doanh nghiệp FDI cung cấp, thì doanh nghiệp trong nước đã thay thế được và có khả năng cạnh tranh tốt hơn.

Tuy nhiên, theo giới quan sát do chủ yếu làm gia công nên thương hiệu riêng ngành này trên trường quốc tế của doanh nghiệp trong nước còn rất thấp. Hiệp định CPTPP đã có hiệu lực đối với Việt Nam từ tháng 1-2019 chính thức mở ra các thị trường mới cho đồ gỗ từ Việt Nam như Canada, Mexico, Peru…. Dù có nhiều thuận lợi trong việc mở rộng thị trường nhưng vấn đề thương hiệu đang là rào cản khiến nhiều doanh nghiệp trong nước giảm sức cạnh tranh so với các đối thủ ở các nước khác.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 3 tháng đầu năm nay, trị giá xuất khẩu nhóm hàng này đạt 2,27 tỉ đô la, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Gỗ và sản phẩm gỗ được xuất khẩu chủ yếu đến các thị trường Hoa Kỳ (tăng 34% so với cùng kỳ năm trước); sang Nhật Bản tăng 15,2%;...

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản năm ngoái đạt gần 9,4 tỉ đô la Mỹ, chiếm trên 23% kim ngạch xuất khẩu của ngành nông nghiệp, giá trị xuất siêu đạt trên 7 tỉ đô la. Sang năm 2019, ngành phấn đấu đạt giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng thêm từ 1,5 - 1,7 tỉ đô la (tương ứng 16 - 18 %) so với năm 2018 lên 10,8 - 11 tỉ đô la.

Đối với thị trường trong nước, theo đánh giá của Hawa, thị trường có giá trị thương mại hơn 4 tỉ đô la Mỹ. Con số này không dừng lại mà đang tăng cao, khi mà thế hệ Millennial (thế hệ sinh từ năm 1980 đến 1998) chiếm 32% dân số thế giới và 35% dân số Việt Nam đã và đang bước vào giai đoạn sinh con, xây dựng mái ấm gia đình... và cũng là đối tượng mà Vifa Gu hướng tới.