Chênh lệch lãi suất VND/USD âm, khiến tâm lý đầu cơ ngoại tệ quay lại

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, tại Việt Nam, việc lãi suất điều hành giảm để thúc đẩy kinh tế khiến chênh lệch lãi suất VND/USD âm trên thị trường liên ngân hàng, khiến tâm lý đầu cơ ngoại tệ quay lại.

Áp lực khi tỷ giá biến động

Ông Sỹ Hoài - Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam chia sẻ, dù sản phẩm đầu ra khi xuất khẩu sẽ hưởng lợi nhờ tỷ giá tăng, song biến động tỉ giá cũng đang khiến nhiều doanh nghiệp gỗ gặp khi phải nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu phục vụ sản xuất bị tác động mạnh của giá đầu vào.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, Việt Nam có lợi thế lớn là 70% nguyên liệu đến từ nuôi trồng, nhưng vẫn phụ thuộc nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu. Do đó, tình hình tỷ giá biến động đang gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Thứ, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm G.C (GC Food) cho biết, tại các thị trường xuất khẩu khác của GC Food là Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, ASEAN… khách hàng cũng gặp khó khăn do đồng nội tệ giảm giá so với USD. Do vậy, khách hàng đề nghị GC Food giảm giá để bù đắp trượt giá. Để giữ chân thị trường, doanh nghiệp đã phải giảm giá cho một số hợp đồng, trong khi chi phí đầu vào đăng tăng, khiến biên lợi nhuận sụt giảm, ảnh hưởng hiệu quả kinh doanh.

Các chuyên gia khuyến cáo, trong bối cảnh tỷ giá tăng nóng, doanh nghiệp nhập khẩu cần chú ý tới các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá, đồng thời cân nhắc kỹ lưỡng các điều khoản trong hợp đồng vay ngoại tệ. Việc tối đa hóa nguồn lực nội địa, tìm kiếm đối tác thay thế trong nước, giảm dần sự phục thuộc vào thị trường nhập khẩu sẽ giúp giảm bớt chi phí, hạn chế rủi ro khi thị trường thế giới biến động.

Bà Mai Thị Trang - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ vẫn tiếp tục mục tiêu xuyên suốt là chính sách tệ theo hướng nhằm kiểm soát lạm phát, động nền kinh tế vĩ mô. Đồng thời, điều hành tỷ giá trong đồng bộ chính sách tổng thể nhằm đạt mục tiêu chính sách tiền tệ, trong đó tiếp tục góp phần hỗ trợ cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Về phía ngân hàng thương mại, ông Cao Thanh Phong, Phó Giám đốc phụ trách điều hành Trung tâm Phê duyệt tín dụng tại TP. HCM, Ngân hàng Agribank cho biết, Agribank triển khai chương trình đồng hành cùng doanh nghiệp xuất nhập khẩu với quy mô tín dụng 20.000 tỷ đồng. Lãi suất gói này thấp hơn sàn lãi suất cho vay thông thường đến 2,4%/năm, cùng với đó là nhiều ưu đãi về lãi suất tiền gửi, phí dịch vụ và tỷ giá mua bán ngoại tệ.

Ngoài ra, Agribank cũng đã ban hành các quy chế mới về cho vay, bảo lãnh và các quy định khác liên quan đến hoạt động tín dụng theo hướng ngày càng đơn giản hóa thủ tục hồ sơ cấp tín dụng nhưng vẫn bảo đảm đúng quy định. Gần đây nhất, Agribank đã rà soát trong toàn hệ thống hồ sơ tín dụng nhằm tiếp tục hoàn chỉnh tinh giản, hồ sơ tín dụng.

Song, ông Phong lưu ý, để tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận vốn vay, doanh nghiệp cần minh bạch trong báo cáo tài chính, trung thực trong cung cấp thông tin tối thiểu theo quy định.

Nhà nước sẽ ổn định tỷ giá, DN không đầu cơ nắm giữ

Từ đầu năm đến nay, tỷ giá đã liên tục có những phiên tăng nóng. Thời điểm cách đây một tuần, tỷ giá đã tăng tới mức 5,9% so với đầu năm. Hiện tại, nhờ các biện pháp can thiệp của Ngân hàng Nhà nước, tỷ giá đã bớt căng thẳng, chỉ còn tăng 4,8% so với đầu năm.

Tuy vẫn thấp hơn so với đồng tiền của nhiều quốc gia trên thế giới, chẳng hạn như: đồng Baht (Thái Lan) mất giá 7,12%, đồng Yen (Nhật Bản) mất giá 9,69%, Won (Hàn Quốc) mất giá 7,71%,…song đây vẫn là con số "đáng giật mình".

Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú, tâm lý kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sớm hạ lãi suất trong năm 2024, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được, thậm chí, lạm phát của Mỹ vẫn duy trì cao, số liệu việc làm tích cực, thị trường liên tục điều chỉnh đã gây sức ép cho tỷ giá. Cùng với đó, tình trạng giảm cầu đầu tư, cầu tiêu dùng của thế giới đang gây ra tác động tiêu cực lên hoạt động xuất - nhập khẩu của Việt Nam; vấn đề cát cứ, xung đột ở Biển Đỏ đẩy cước biển, logistic lên cao. Thêm vào đó, tâm lý lo sợ chiến tranh vùng vịnh đẩy giá dầu, giá vàng tăng vọt thời gian qua…

Bên cạnh những tác động khách quan của thế giới, mỗi quốc gia cũng có những nhân tố riêng tác động thêm vào tỷ giá. Với Việt Nam, việc lãi suất điều hành giảm để thúc đẩy kinh tế khiến chênh lệch lãi suất VND/USD âm trên thị trường liên ngân hàng, gây tâm lý đầu cơ ngoại tệ quay lại.

Tỷ giá là vấn đề lớn, không chỉ ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền và sức mua của người dân, mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến các chính sách, đặc biệt là sự ổn định vĩ mô cũng như là vấn đề kiểm soát lạm phát, vấn đề về tâm lý đến thị trường, niềm tin của nhà đầu tư. Nếu không quản lý hiệu quả sẽ tác động đến lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước luôn coi điều hành tỷ giá là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng và tập trung. Đồng thời, quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là ổn định chứ không phải cố định tỷ giá, tức là tỷ giá lên xuống hài hòa, không để âm trạng thái ngoại tệ.

Ông Tú cho biết, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng nhiều giải pháp ổn định tỷ giá như điều tiết lượng tiền trong lưu thông, thúc đẩy cho vay xuất khẩu để tạo nguồn cung ngoại tệ, điều hành tỷ giá trung tâm phù hợp để ngăn đầu cơ tích trữ ngoại tệ của doanh nghiệp và ngân hàng thương mại.

Riêng vấn đề điều hành lãi suất, ông Tú cho hay, lãi suất là một chỉ tiêu phức tạp và đòi hỏi phải điều hành hợp lý, vì lãi suất là yếu tố liên quan mật thiết đến tỷ giá và nhiều chính sách khác.

“Chúng ta không thể hi sinh tỷ giá vì lãi suất mà phải đảm bảo hài hòa lãi suất và tỷ giá trên cơ sở tính toán lợi ích chung của mối quan hệ này cũng như trong mối tương quan với các chỉ tiêu khác. Do đó, tại thời điểm này, Ngân hàng Nhà nước không đặt ra vấn đề điều chỉnh lãi suất điều hành”, ông Tú nói.