Châu Âu sẽ ra sao nếu không thanh toán khí đốt bằng đồng Rúp?

Mùa đông tới, châu Âu có thể sẽ rất lạnh…

Trong bối cảnh “hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại”, có vẻ như Tổng thống Putin đang có những toan tính hết sức tùy biến khi quyết định ký sắc lệnh, người mua nước ngoài phải thanh toán bằng đồng rúp cho khí đốt của Nga từ ngày 1 tháng 4 và các hợp đồng sẽ bị tạm dừng nếu các khoản thanh toán này không được thực hiện.

Theo sắc lệnh, các khách hàng nước ngoài mua khí đốt của Nga sẽ phải sử dụng tài khoản đặc biệt tại ngân hàng Gazprombank để thanh toán cho việc nhập khẩu khí đốt của Nga.

Người mua nước ngoài sẽ có nghĩa vụ chuyển ngoại tệ vào một tài khoản đặc biệt, được gọi là tài khoản “K”. Sau đó, ngân hàng Gazprombank sẽ thay mặt người mua khí mua rúp để chuyển rúp sang một tài khoản “K” đặc biệt khác.

Tiếp đó, ngân hàng Gazprom sẽ chuyển tiền bằng đồng rúp từ tài khoản loại “K” của người mua khí đốt nước ngoài sang tài khoản bằng đồng rúp của Gazprom. Gazprombank có thể mở các tài khoản như vậy mà không cần sự hiện diện của đại diện người mua nước ngoài.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng, việc chuyển đổi này nhằm củng cố chủ quyền của Nga và nó sẽ tuân theo các nghĩa vụ của nước này đối với tất cả các hợp đồng. Ông cũng nói rằng, các quốc gia phương Tây sẽ cố gắng tìm ra những cơ sở mới để trừng phạt Nga, đất nước ông phải hướng tới việc giữ lại việc làm và tạo ra những công việc mới.

Nhưng, có thể thấy, toan tính của Putin về việc thực thi thanh toán bằng đồng rúp cho khí đốt là nhằm thúc đẩy đồng tiền của Nga, đồng tiền này đã giảm xuống mức thấp lịch sử khi phương Tây áp dụng các biện pháp trừng phạt sâu rộng sau khi Nga cử quân đội đến Ukraine vào ngày 24 tháng 2.

Một châu Âu lạnh giá…

Tuy vậy, các công ty và chính phủ phương Tây đã bác bỏ động thái này và cho rằng nó “vi phạm các quy tắc hiện tại của hợp đồng, được đặt bằng euro hoặc đô la”.

Các nước châu Âu, chủ yếu thanh toán bằng đồng euro, nói rằng Nga không có quyền “vẽ lại các hợp đồng”. Nhóm các quốc gia G7 đã bác bỏ yêu cầu của Moscow trong tuần này.

Nhưng, người phát ngôn của Hạ viện Nga, Valentina Matviyenko, cho biết “nếu châu Âu từ chối mua năng lượng của Nga, “OK! Chúng tôi sẽ chuyển hướng cung cấp sang các thị trường châu Á và những thị trường khác”.

Để cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề, giá khí đốt bán buôn của châu Âu tiếp tục tăng trong tuần này do lo ngại nguồn cung có thể ngừng hoạt động, mặc dù Nga cho đến nay vẫn đã đáp ứng các nghĩa vụ theo hợp đồng đối với việc bán khí đốt cho châu Âu.

Trên thực tế, châu Âu đang tiếp nhận khoảng 40% khí đốt từ Nga, nhập khẩu vào khoảng 155 tỷ mét khối (bcm) vào năm ngoái.

Yêu cầu của Putin đã làm dấy lên lo ngại ở Đức, nền kinh tế hàng đầu của châu Âu phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga, về khả năng gián đoạn và ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp và hộ gia đình nếu các dịch vụ tiện ích không thể thanh toán bằng đồng rúp.

Nếu không có nguồn cung cấp từ Nga, nền kinh tế Đức phải đối mặt với “những thiệt hại lớn, điều này cần phải tránh nếu bằng bất kỳ cách nào có thể”, Giám đốc điều hành E.ON Leonhard Birnbaum nói với truyền hình Đức. Ông cũng nói thêm rằng nước này cần ba năm để độc lập với khí đốt của Nga.

Trong trường hợp bị gián đoạn, ông cho biết cơ quan quản lý mạng lưới khí đốt của Đức sẽ ưu tiên sưởi ấm cho các ngôi nhà hơn là sử dụng công nghiệp, vì vậy các nhà sản xuất tiêu thụ nhiều năng lượng như nhà sản xuất thép sẽ chịu gánh nặng ban đầu của bất kỳ việc cắt giảm nguồn cung nào.

Dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí đốt Châu Âu cho thấy các địa điểm lưu trữ khí đốt của Liên minh Châu Âu hiện mới chỉ đầy 26%, cho thấy thách thức trong việc thay thế Nga trở thành nhà cung cấp năng lượng. Trong khi Ủy ban Châu Âu đã đề xuất luật yêu cầu các nước EU lấp đầy kho dự trữ lên ít nhất 80% trong năm nay.

Các nhà phân tích cho biết: “Những mức này là mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh năng lượng ở châu Âu”, các nhà phân tích cho biết thêm rằng lượng dự trữ có thể đạt 58%, nhưng vẫn còn rất thấp so với mức yêu cầu. Mặc dù, Washington và Brussels đã ký một thỏa thuận vào tuần trước để Mỹ cung cấp 15 bcm LNG trong năm nay. Tuy nhiên, 15 bcm là một con số tí hon với 155 bcm trong năm ngoái.

Mùa đông tới, châu Âu có thể sẽ rất lạnh…