Châu Âu bước vào thời kỳ chung sống COVID-19

Những ngày đầu đại dịch, Tổng thống Emmanuel Macron kêu gọi người Pháp tổng lực chiến đấu với virus corona. Hiện nay, thông điệp của ông đã được thay đổi thành "học cách sống chung với COVID-19".

Pháp và phần lớn các nước châu Âu đang lựa chọn cách sống chung với dịch bệnh khi tình trạng lây nhiễm tiếp tục tăng, nguy cơ về sóng lây nhiễm thứ hai và thứ ba liên tục đe dọa toàn châu lục.

Từ bỏ hy vọng tiêu diệt hoàn toàn được virus hay phát triển vắc-xin trong thời gian ngắn, người châu Âu bắt đầu quay trở lại học tập và làm việc trong bối cảnh đại dịch đã giết chết hơn 215.000 ở châu Âu và gần 940.000 người trên toàn cầu.

Cách tiếp cận này hoàn toàn trái ngược với Mỹ, nơi những biện pháp hạn chế để bảo vệ người dân trước virus đang gây chia rẽ sâu sắc. Nhiều bang tại quốc gia này đã thúc đẩy mở cửa trở lại trường học, cửa hàng mà không có bất kỳ giao thức cơ bản nào. Kết quả là số người chết vì COVID-19 tại Mỹ đã gần bằng cả châu Âu dù dân số ít hơn đáng kể.

Người châu Âu hiện tại chủ động áp dụng những biện pháp mà họ đã học tập ở giai đoạn đầu của đại dịch như đeo khẩu trang, thực hành giãn cách xã hội, tích cực xét nghiệm và truy vết nguồn lây, đồng thời đối phó các cụm dịch nhanh chóng và cục bộ.

Tất cả những biện pháp trên đều được thắt chặt nhằm mục đích ngăn chặn tình trạng phong tỏa quốc gia đã làm tê liệt cả châu Âu và hủy hoại nền kinh tế như hồi đầu năm.

"Chúng ta đang bước vào giai đoạn sống chung với virus", Roberto Speranza, Bộ trưởng Y Tế Italy, nước đầu tiên tại châu Âu áp lệnh phong tỏa toàn quốc nhằm ngăn COVID-19 cho biết.

Trong một cuộc phỏng vấn với báo La Stampa, Speranza lưu ý rằng dù "tỷ lệ lây nhiễm bằng 0 là thứ không tồn tại", Italy giờ đây được trang bị tốt hơn rất nhiều nhằm đối phó với dịch bệnh. "Sẽ không có bất kỳ lệnh phong tỏa nào nữa", ông tuyên bố.

Tồn tại nhiều nguy cơ

Các ca nhiễm mới đang tăng vọt những tuần gần đây, đặc biệt ở Pháp và Tây Ban Nha. Pháp ghi nhận trung bình hơn 10.000 ca nhiễm mới trong một ngày tuần trước. Sự tăng vọt này không đáng ngạc nhiên vì tổng số ca xét nghiệm hàng ngày được thực hiện đã tăng đều đặn và nhiều gấp 10 lần so với hồi mùa xuân.

Số ca tử vong vì COVID-19 ở con số khoảng 30 người mỗi ngày chỉ bằng một phần nhỏ so với thời kỳ dịch bệnh đạt đỉnh với hàng trăm thậm chí hơn 1.000 người chết mỗi ngày tại Pháp.

Những trường hợp nhiễm virus giờ đây có xu hướng trẻ hóa và giới chức y tế đã học được cách điều trị COVID-19 hiệu quả hơn, William Dab, nhà dịch tễ học, cựu giám đốc y tế quốc gia Pháp, nhận xét.

"Virus vẫn lưu hành tự do. Chúng ta đang kiểm soát rất kém chuỗi lây nhiễm và chắc chắn những người có nguy cơ cao như người già, béo phì và bệnh nhân tiểu đường sẽ bị ảnh hưởng", ông nói.

Phần lớn châu Âu đều không chuẩn bị khi làn sóng COVID-19 ập đến lần đầu tiên. Họ thiếu khẩu trang, bộ xét nghiệm và các trang bị cơ bản khác. Số ca tử vong tại châu Âu vượt xa các nước châu Á, nơi gần hơn với nguồn bùng phát dịch bệnh ở Vũ Hán, Trung Quốc nhưng phản ứng nhanh chóng hơn.

Phong tỏa và giãn cách xã hội giúp đại dịch được kiểm soát trên toàn châu Âu. Nhưng tỷ lệ lây nhiễm bắt đầu tăng lại vào mùa hè sau khi nhiều nước mở cửa. Đặc biệt khi người dân, đặc biệt là những người trẻ tuổi quay trở lại các hoạt động xã hội và thường không tuân thủ những biện pháp giãn cách.

"Thách thức hiện nay đối với chính phủ là tìm ra điểm cân bằng giữa nhiệm vụ phục hồi kinh tế và bảo vệ sức khỏe người dân", chuyên gia dịch tễ Dab cho biết. "Đây thực sự không phải nhiệm vụ dễ dàng. Chúng ta cần trấn an người dân vừa đủ để họ quay trở lại làm việc nhưng cùng lúc, ta phải khiến họ lo lắng để vẫn tiếp tục tôn trọng các biện pháp phòng ngừa".

Trong số những biện pháp này, đeo khẩu trang đã và đang được áp dụng rộng rãi trên khắp châu Âu. Chính phủ các nước đều đồng tình rằng sử dụng chúng là điều cần thiết.

Hồi đầu năm, vì cung không đủ cầu nên chính phủ Pháp không khuyến khích người dân đeo khẩu trang, nói rằng chúng không thể bảo vệ người đeo, thậm chí còn gây hại.

Thay vì áp dụng biện pháp phong tỏa toàn quốc mà không tính đến sự khác biệt giữa từng khu vực như trước đây, nhà chức trách các nước đã bắt đầu phản ứng nhanh hơn với từng cụm dịch ở địa phương bằng những biện pháp cụ thể.

Hôm 14/9, giới chức thành phố Bordeaux, Pháp, thông báo họ đang đối mặt tình trạng số ca nhiễm tăng nhanh, vì thế chính quyền sẽ giới hạn những cuộc tụ tập cá nhân xuống còn 10 người, hạn chế tới thăm các trại dưỡng lão và cấm đứng tại các quán bar.

Tại Đức, trước khi năm học mới đã bắt đầu, cảnh báo những sự kiện truyền thống như lễ hội hóa trang hay hội chợ Giáng sinh có thể phải giảm quy mô hoặc hủy bỏ đã được đưa ra. Các trận bóng sẽ diễn ra mà không có khán giả tới cuối tháng 10.

Tại Anh, nơi việc đeo khẩu trang chưa được thực thi nghiêm ngặt, nhà chức trách đã thắt chặt các quy định về họp mặt gia đình ở Birmingham, thành phố đang ghi nhận số ca nhiễm tăng trở lại.

Tại Italy, chính phủ tiến hành phong tỏa các ngôi làng, bệnh viện hay thậm chí cả trại tạm trú của người di cư nhằm chặn đứng những cụm dịch mới.

Theo chuyên gia dịch tễ học Antonio Miglietta, nhiều tháng chiến đấu với COVID-19 đã giúp nhà chức trách biết cách dập tắt dịch bệnh trước khi chúng vượt khỏi tầm kiểm soát.

Thời điểm dịch mới bùng phát, hầu hết người dân Pháp đều chỉ trích cách chính phủ ứng phó với dịch bệnh. Nhưng các cuộc thăm dò gần đây cho thấy phần lớn người dân đều tin rằng chính phủ sẽ xử lý sóng lây nhiễm thứ hai tốt hơn lần đầu.

Jérôme Carrière, 55 tuổi, một sĩ quan cảnh sát từ quê nhà ở Metz, phía bắc Pháp, đang tới thăm thủ đô Paris, cho biết việc hầu hết người dân đều đeo khẩu trang là một dấu hiệu tốt.

"Ban đầu, như tất cả những người dân Pháp khác, chúng tôi đều sốc và lo lắng", Carrière chia sẻ. "Sau đó, chúng tôi thích nghi và trở lại cuộc sống bình thường".