ChatGPT và tác động đến thị trường lao động Việt Nam

Sự bùng nổ của ChatGPT cho thấy nó đang thực sự đe dọa đến công việc của người lao động tại Việt Nam trong một tương lai gần.

Những người bị ảnh hưởng đầu tiên

Lao động văn phòng có tay nghề thấp sẽ đối mặt nguy cơ mất việc lớn nhất một khi ChatGPT hay các ứng dụng tương tự được ứng dụng rộng rãi. Diễn đàn Kinh tế Thế giới từng dự báo 85 triệu việc làm có thể bị thay thế bởi máy móc vào năm 2025. Theo đó, những công việc mang tính cơ bản trong nhiều lĩnh vực khối nội dung như marketing, biên tập, designer, thậm chí viết lệnh cũng có thể bị ChatGPT thay thế trong một thời gian ngắn.

Trao đổi với Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Đức - Giám đốc phát triển kinh doanh toàn cầu - Trường đào tạo công nghệ MindX, thừa nhận những lợi ích của công cụ mới này. ChatGPT đã cải thiện hiệu suất làm việc gấp nhiều lần, với các công việc đơn giản như lên kế hoạch, làm slide ảnh, lên nội dung.

Trong khi đó, các công cụ này có thể giúp giảm thiểu chi phí một cách đáng kể. Lấy ví dụ, một công cụ AI tốn chi phí khoảng 40 USD/tháng (gần 1 triệu đồng), trong khi một thực tập sinh sẽ cần mức trợ cấp 3 triệu đồng/tháng. Chi phí thấp, dễ quản lý, năng suất cao là những thế mạnh mà chủ doanh nghiệp không thể bỏ qua nếu ChatGPT được thương mại hóa tại Việt Nam. Điều này dẫn đến nguy cơ một số lượng không nhỏ các sinh viên mới ra trường sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong tìm công việc ban đầu.

“Trong làn sóng chuyển dịch lao động, các công nghệ mới thường sẽ thay thế các sản phẩm cấp thấp đầu tiên. Ở đây là những người lao động hàm lượng chất xám thấp, làm các công việc lặp đi lặp lại. Do đó, hiện tại những ai không chịu học hỏi cái mới hoặc thay đổi sẽ là nhóm đầu tiên bị thay thế”, vị chuyên gia cho biết.

Sự thay thế này có thể diễn ra dần dần chứ không thể một sớm một chiều, theo ông Nguyễn Thạc Thắng, CEO công ty tư vấn tuyển dụng nhân sự cấp cao ACG, cựu giám đốc PersolKelly Việt Nam. Theo đó, các công ty sẽ vẫn duy trì một số lượng nhân viên nhất định, kết hợp với ChatGPT để tận dụng ưu thế của cả con người và máy móc. Sức mạnh tính toán của ChatGPT sẽ vẫn cần sự định hướng và gợi ý nội dung của con người phục vụ công việc một cách tốt nhất. Điều này sẽ dẫn đến một thực tế: những ai có khả năng hợp tác với AI tốt nhất sẽ giữ lại được công việc.

“Người lao động nào có khả năng sử dụng công nghệ mới sẽ có cơ hội. Thậm chí các bạn trẻ còn có nhiều cơ hội hơn, bởi họ có khả năng xoay chuyển tốt hơn những người cũ – vốn đã làm công việc đó rất lâu và có sức ỳ về mặt tiếp nhận công nghệ”, ông Thắng phân tích.