Chậm tiêm vaccine cho nhân viên bán lẻ: Nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng

Hàng loạt chợ đầu mối phải đóng cửa, nhiều siêu thị bán lẻ dừng bán hàng do có liên quan đến các ca F0… đây là thực trạng đã từng xảy ra ở một số địa phương khiến chuỗi cung ứng hàng hóa đứt gãy, người dân có tiền cũng không mua được hàng hoặc phải mua vớ

Hệ thống bán lẻ hiện đại “căng mình” phục vụ người tiêu dùng

6h30 sáng, hàng dài người xếp hàng trước siêu thị VinMart đường 3/2 (Quận 10, TP Hồ Chí Minh) mặc dù đến 7h siêu thị mới mở cửa. Cầm phiếu đi chợ do chính quyền cấp trên tay, cô Mỹ Hương chia sẻ: “Một tuần nhà tôi được đi chợ 2 lần nhưng chỉ có hôm nay là được đi vào buổi sáng nên tranh thủ mua nhiều đồ hơn để dự trữ cho cả tuần, đặc biệt là hàng tươi sống như thịt cá, rau củ quả. Mặc dù xếp hàng khá đông nhưng siêu thị đảm bảo giãn cách, đo thân nhiệt đầy đủ nên tôi cũng rất yên tâm mua sắm.”

Sau những nỗ lực rất lớncủa các Bộ ngành, doanh nghiệp, đến nay, chuỗi cung ứng của TP Hồ Chí Minh đã dần được nối liền, lượng hàng hóa về nhiều hơn, về cơ bản không còn tình trạng thiếu hàng hóa như những ngày đầu tiên thực hiện giãn cách. Tuy nhiên, với những tính chất vượt trội về sự an toàn, tiện lợi, hệ thống bán lẻ hiện đại như siêu thị vẫn nhận được sự ưu ái rất lớn của người tiêu dùng và thu hút rất đông người tiêu dùng. Cộng với việc nhiều chợ hiện vẫn đang đóng cửa, siêu thị - vốn chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu hàng hóa cho người dân, hiện đang trở thành kênh phân phối chính tại nhiều tỉnh, thành phố, đặc biệt là các địa phương đang thực hiện Chỉ thị 16. Chưa kể, đây còn là kênh tiêu thụ rất lớn hàng hóa nông sản đến vụ thu hoạch cho người nông dân, giải một mối lo về thị trường trong bối cảnh xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn.

Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, nguy cơ lây nhiễm tại hệ thống bán lẻ vẫn còn rất cao. Mới đây, CDC Hà Nội đã công bố hàng chục ca nhiễm của một nhà cung cấp cho các siêu thị lớn tại Hà Nội. Kết quả là nhiều siêu thị và cửa hàng tiện lợi trên địa bàn thành phố phải tạm dừng hoạt động để thực hiện các biện pháp phòng dịch theo hướng dẫn của cơ quan chức năng, đồng thời cách ly các nhân viên có liên quan để đảm bảo an toàn cho khách hàng. Điều này làm gia tăng thêm áp lực cho hệ thống bán lẻ trong bối cảnh nhu cầu mua sắm của người dân vẫn cao và tình hình nhân lực ngành bán lẻ đang bị quá tải. Đồng thời, khiến người tiêu dùng hoang mang.

Thực tế, hiện nay các cửa hàng bán lẻ và chợ truyền thống chiếm đến gần 75% thị trường hàng tiêu dùng nhanh tại Việt Nam. Với đặc thù của ngành hàng tiêu dùng nhanh, một nhân viên bán hàng phải bán và giao hàng từ 25 đến 30 điểm bán mỗi ngày. Điều này đồng nghĩa với việc nhân viên phải tiếp xúc với hàng chục người khác nhau trong một ngày. Điều đó làm tăng nguy cơ tiếp xúc với nguồn lây bệnh và gây khó khăn trong công tác phòng, chống dịch COVID-19.

“Hiện mỗi ngày tôi và đồng nghiệp tiếp xúc từ 4000 - 5000 khách hàng/ngày. Đi làm lúc dịch bệnh phức tạp, bản thân và gia đình luôn thường trực nỗi lo lắng về nguy cơ lây nhiễm bệnh. Nhưng để đáp ứng nhu cầu hàng hóa rất cấp thiết cho người dân trong giai đoạn hiện nay, tôi và các đồng nghiệp đã gạt những nỗ lo sang 1 bên để phục vụ khách hàng một cách tốt nhất” - một nhân viên bán lẻ tại siêu thị cho biết.

Chưa kể, nếu một nhân viên ngành bán lẻ nhiễm virus Covid-19, nguy cơ lây nhiễm ra đồng nghiệp và cộng đồng rất cao, gây thêm rủi ro cho chuỗi cung ứng hàng hóa.

Nhanh chóng tiêm vắc xin cho người lao động bán lẻ

Xác định vai trò quan trọng của việc giữ an toàn dịch bệnh trong chuỗi cung ứng, mới đây, Văn phòng Chính phủ vừa có công văn 5312/VPCP- KGVX truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 trong các chuỗi cung ứng. Theo đó, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 ngày 2/8/2021, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam có ý kiến chỉ đạo: Qua phân tích dịch tễ ở nhiều địa phương, tình trạng lây nhiễm COVID-19 qua hệ thống phân phối rất đáng báo động, là một trong những nguy cơ lớn có thể làm bùng phát dịch trên diện rộng. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ ngành, địa phương phải nhanh chóng triển khai các giải pháp để tăng cường phòng chống dịch trong các chuỗi cung ứng.

Trước đó, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR) cũng đã gửi công văn đề xuất đến Bộ Y tế và Bộ Công Thương. Đại diện cho các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam, hiệp hội nêu ý kiến: “Với tính chất đặc thù, nhân viên của các doanh nghiệp bán lẻ mỗi ngày phải tiếp xúc hàng triệu lượt khách hàng, nguy cơ lây nhiễm phơi nhiễm Covid-19 là rất cao. AVR khẩn thiết đề nghị Bộ Y tế và Bộ Công Thương phối hợp tạo điều kiện để nhóm đối tượng nhân viên tuyến đầu của các doanh nghiệp bán lẻ được nhanh chóng tiêm vắc xin phòng Covid-19 nhằm bảo vệ sức khỏe an toàn cho các doanh nghiệp bán lẻ, đồng thời tạo môi trường mua sắm an toàn cho người tiêu dùng.”

Ghi nhận những kiến nghị của doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã có công văn số 3150 gửi Thủ tướng Chính phủ, kiến nghị xem xét chỉ đạo Bộ Y tế và các cơ quan liên quan chính thức bổ sung nhóm đối tượng là người lao động tại các hệ thống phân phối bán lẻ hàng hoá thiết yếu (siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi…) và tại các chợ truyền thống, cửa hàng tạp hoá, cửa hàng kinh doanh các mặt hàng thiết yếu vào danh sách nhóm đối tượng được ưu tiên tiêm vắc xin phòng dịch COVID-19. Theo Bộ Công thương, việc bổ sung đối tượng này nhằm bảo vệ đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao do hàng ngày phải tiếp xúc với hàng triệu lượt khách hàng, và bảo đảm chuỗi cung ứng hàng hoá thiết yếu phục vụ người dân trong mọi cấp độ dịch bệnh.

Về phía doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Phương – Phó Tổng Giám đốc VinCommerce (thành viên của Tập đoàn Masan, đơn vị chủ quản của VinMart/VinMart+) cho biết mỗi ngày hệ thống bán lẻ này phục vụ hàng triệu lượt khách hàng. Có thời điểm, siêu thị chỉ còn 10-12 nhân viên bán hàng trên tổng số 100 nhân viên do phải thực hiện cách ly tại khu vực phong tỏa. Nhà bán lẻ này đã phải điều động nhân viên từ vùng khác về để hỗ trợ cho vùng dịch, nhưng cũng gặp rất nhiều khó khăn khi dịch lây lan nhanh. “Chúng tôi bị ảnh hưởng lớn đến nguồn lực lao động khi tỷ lệ nghỉ việc của Tập đoàn trong năm nay dự kiến lên đến 100% (nghỉ quay vòng, chủ yếu tập trung ở khối bán lẻ), cao nhất từ trước tới nay”, bà Phương chia sẻ.

Được biết, ngoài chuỗi bán lẻ, Tập đoàn Masan hiện có khoảng 30 nhà máy và hàng chục trang trại chăn nuôi, trồng trọt quy mô lớn tại hầu hết các khu vực kinh tế trọng điểm của cả nước. Masan cung cấp các loại thực phẩm thiết yếu cho đời sống hàng ngày của nhân dân như gạo, mì, nước tương, nước mắm, nước uống, thịt heo, thịt gà, trứng gà, rau xanh các loại. Để đảm bảo vận hành cho một hệ thống sản xuất – bán lẻ quy mô như thế, doanh nghiệp này đã đầu tư hàng ngàn tỷ đồng vào công tác phòng, chống dịch bệnh với mục tiêu duy nhất là đảm bảo hệ thống sản xuất, phân phối và bán lẻ hàng hóa thiết yếu của Masan không bị đổ vỡ, góp phần đảm bảo an sinh xã hội cho nhân dân và người tiêu dùng trong cả nước.

Tính đến nay, mới chỉ có khoảng 10.000 nhân viên trong tổng số 40.000 nhân viên đang làm việc trong lĩnh vực sản xuất và bán lẻ hàng tiêu dùng thiết yếu của Masan được tiêm vaccine. Trong công văn kiến nghị gửi đến Bộ Y tế và Bộ Công Thương, Tập đoàn Masan đề xuất: “Masan khẩn thiết đề nghị Bộ Y tế và Bộ Công Thương phối hợp tạo điều kiện cho 40.000 cán bộ nhân viên của Tập đoàn được nhanh chóng tiêm vaccine phòng COVID-19. Ngoài mục đích bảo vệ sức khỏe cho tuyến đầu của các doanh nghiệp sản xuất - bán lẻ song song tạo một môi trường mua sắm an toàn cho người tiêu dùng.”