Cha đẻ của phương pháp Wyckoff là ai?

Người sáng tạo ra Wyckoff chính là ông Richard Demille Wyckoff (1873 – 1934), một trong những tượng đài của giới trader toàn cầu. Mặc dù đã qua đời từ lâu nhưng những gì ông đóng góp cho giới trader sử dụng phân tích kỹ thuật là điều không thể chối cãi. Wyckoff cũng là một trong năm “người khổng lồ” của ngành phân tích kỹ thuật, cùng với Dow, Gann, Elliott và Merrill.

Vào năm 1888, khi mới 15 tuổi, Wyckoff bắt đầu sự nghiệp với vị trí nhân viên nhập lệnh cho một công ty môi giới ở New York. Sau đó ông thành lập một công ty môi giới riêng khi mới 25 tuổi. Ông cũng là nhà sáng lập, viết bài và biên tập viên của Tạp chí Phố Wall trong gần hai thập kỷ và đã có thời điểm ông được hơn 200.000 người đăng ký.

Wyckoff quan sát các hoạt động thị trường và các chiến dịch của các nhà tạo lập huyền thoại trong thời đại của mình như JP Morgan hay Jesse Livermore. Từ những quan sát và phỏng vấn với những nhà giao dịch lớn đó, Wyckoff đã hệ thống hóa các thực tiễn tốt nhất của họ thành quy luật, nguyên tắc và kỹ thuật giao dịch, quản lý tiền, cũng như tính kỷ luật. Wyckoff nhận thấy các nhà đầu tư nhỏ lẻ liên tục thua lỗ và phải rời bỏ thị trường. Sau đó ông quyết định hướng dẫn họ về quy tắc thực sự của trò chơi, được cầm trịch bởi những nhóm lợi ích lớn, hay dòng tiền thông minh, phía sau sân khấu.

Vào những năm 1930, ông thành lập một Học viện đào tạo, sau này trở thành Học viện Wyckoff Mỹ. Trọng tâm là các khóa học tích hợp các khái niệm mà Wyckoff đã nghiên cứu về cách xác định các nhà đầu cơ lớn tích lũy và phân phối cổ phiếu, và làm thế nào để có được vị trí hài hòa với những người chơi lớn này. Sau khi Wyckoff mất năm 1934, khóa học được tiếp tục phát triển bởi những sinh viên hàng đầu của ông trong đó có Bob Evans, Hank Pruden.

Nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp và các nhà đầu tư tổ chức tiếp tục áp dụng những hiểu biết và nguyên tắc được kiểm tra theo thời gian của Wyckoff, có giá trị đến ngày nay. Các cách tiếp cận lý thuyết và thực tế của Wyckoff đối với thị trường, bao gồm hướng dẫn xác định các cổ phiếu tiềm năng, để vào các lệnh mua hoặc bán, phân tích kênh giao động, tích lũy và phân phối, cách sử dụng biểu đồ Point and Figure để xác định mục tiêu giá cả.

Mặc dù phương pháp này nguyên gốc hoàn toàn tập trung vào cổ phiếu, nhưng phương pháp Wyckoff cũng có thể được áp dụng cho bất kỳ thị trường giao dịch tự do nào mà các nhà giao dịch tổ chức lớn hoạt động, bao gồm hàng hóa, trái phiếu và tiền tệ.

PHƯƠNG PHÁP WYCKOFF LÀ GÌ?

Trên cơ sở lý thuyết, những nghiên cứu và kinh nghiệm trong cuộc sống thực, Wyckoff phát triển một phương pháp giao dịch đã đứng vững và vượt qua mọi thử thách theo thời gian; bắt đầu với việc Đánh giá thị trường tổng thể (Market Analysis) và sau đó đi sâu vào việc Tìm những cổ phiếu (Stock Analysis) có lợi nhuận tìm năng.

Wyckoff cho rằng thị trường chứng khoán không có gì là dứt khoát. Sau tất cả, giá cổ phiếu được điểu khiểu bởi cảm xúc của con người. Chúng ta không thể mong đợi cùng một mô hình chính xác lặp lại theo thời gian. Tuy nhiên, một mô hình hay hành vi tương tự sẽ lặp lại, và nhà phân tích đồ thị khôn ngoan có thể nắm bắt để có lợi nhuận. Ông đưa ra 02 quy tắc mà bắt buộc các trader phải ghi nhớ:

Quy tắc 1:

Đừng mong đợi thị trường cư xử một cách chính xác theo cùng một cách 02 lần. Thị trường là một nghệ sĩ, không phải là một cái máy. Các tiết mục biểu diễn thường dựa trên một kiểu hành vi cơ bản mà trong đó đã có những sự chỉnh sửa tinh tế, sự so sánh và những phát kiến bất ngờ. Thị trường luôn có triết lý riêng của nó.

Quy tắc 2:

Hành vi của thị trường ngày hôm nay chỉ có ý nghĩa đáng kể nếu nó được so sánh với thị trường trong ngày hôm qua, trong tuần trước, tháng trước, thậm chí là năm trước. Thị trường hôm nay phải được so sánh với những gì nó làm trước đây.

PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG (MARKET ANALYSIS)

Có 4 điểm chính trong phương pháp Wyckoff:

Xác định Xu hướng (Trend Identification)

Các Mô hình Đảo chiều (Reversal Patterns)

Dự báo Giá (Price Projections)

Vị trí trong Xu hướng (Trend Position)

Bắt kịp xu hướng thì đã xem như hoàn thành được một nửa trận chiến vì sự dịch chuyển của chứng khoán được phối hợp cùng xu hướng của thị trường chung. Xu hướng này tiếp tục cho đến khi một đỉnh hoặc một đáy lớn được hình thành. Những người chơi hiếu chiến có thể hành động trước khi các mô hình đảo chiều này hình thành, nhưng xu hướng hiện tại không chính thực được xem là đảo ngược cho đến khi giá phá vỡ một kháng cự quan trọng với khối lượng giao dịch ở mức tốt.

Khi một đỉnh hoặc đáy hoàn tất, trader có thể sử dụng biểu đồ Point and Figure (P&F) để dự báo giá, tính toán chiều dài của đợt tăng hoặc giảm. Xu hướng được coi là trưởng thành và chín mùi cho một sự đảo ngược khi giá đi vào vùng mục tiêu đó.

Xu hướng này tiếp tục, ntrader sau đó có thể xác định vị trí của giá trong xu hướng để đảm bảo một tỷ lệ rủi ro/ lợi nhuận khi mở vị thế. Trader nên tránh mở thêm vị thế mua mới khi thị trường được cho là mua quá mức và cũng tránh mở thêm vị thế bán mới khi thị trường được cho là bán quá mức.

PHÂN TÍCH CỔ PHIẾU (STOCK ANALYSIS)

Sau khi phân tích thị trường chung và thiết lập một khuynh hướng giao dịch, Wyckoff quay sang lựa chọn các cổ phiếu riêng và tập trung vào giao dịch các cổ phiếu có sự hòa hợp (hamony) với xu hướng thị trường chung. Theo đó, phần lớn các cổ phiếu di chuyển trong cùng một xu hướng với thị trường chung. Do đó, Wyckoff tập trung vào các vị thế mua (long) khi chỉ số thị trường đang trong xu hướng tăng và vị thế bán (short) khi chỉ số thị trường đang giảm.

Trước khi đi vào quá trình lựa chọn cổ phiếu cụ thể, ghi nhớ 04 bước giai đoạn của sự biến động giá:

Tích lũy (Accumulation)

Tăng giá (Markup)

Phân phối (Distribution)

Giảm giá (Markdown)

Nhìn chung có 04 bước trong quá trình lựa chọn cổ phiếu:

Đầu tiên, trader bắt đầu bằng cách lựa chọn một nhóm hoặc một ngành cụ thể có sức mạnh tương đối so với thị trường. Mặc dù thị trường chung chi phối xu hướng của các cổ phiếu, Wyckoff hiểu rằng một số nhóm dẫn đắt và một số nhóm thì tụt hậu trên thị trường. Mục tiêu là tìm thấy nhóm nào có sức mạnh tương đối so với thị trường. Chưa có được sự hỗ trợ của máy tính trong thời đại của mình, cách đơn giản mà Wockoff đã làm là so sánh đồ thị giá thực tế để xác định sức mạnh tương đối của một nhóm cổ phiếu.

Nhóm nào giữ được đà tăng (hold up) khi thị trường di chuyển xuống mức thấp mới cho thấy một sức mạnh tương đối so với thị trường và ngược lại.

Thứ 2, tìm kiếm các cổ phiếu có sức mạnh trong nhóm này. Điều này sẽ giúp bạn mua các cổ phiếu có sức mạnh tương đối so với thị trường. Có 3 cách để xác định điều này: (i) cổ phiếu có thể tăng với một tỷ lệ dốc hơn so với index của thị trường; (ii) các cổ phiếu có thể tăng khi index thị trường đi ngang (sideway); (iii) các cổ phiếu có thể tăng hoặc đi ngang (flat) khi thị trường hiệu chỉnh.

Thứ 3, tìm kiếm các tín hiệu bằng cách sử dụng các mô hình và khối lượng giao dịch. Các mô hình mà Wyckoff sử dụng các mô hình giá và khối lượng để tạo ra các tín hiệu cho các cổ phiếu. Các mô hình đầu cơ giá tăng (Bulish) bao gồm các vùng đệm (springboard) gần các vùng chống đỡ, kéo ngược (pullback) và thoái lui 50% và được củng cố với khối lượng cao.

Thứ 4, tính toán rủi ro và lợi nhuận để xác định tính khả thi của một giao dịch. Tính toán các tỷ lệ lợi nhuận tiềm năng và các rủi ro tiềm ẩn để thiết lập các điểm dừng thích hợp. Wyckoff tin rằng một mức lợi nhuận kỳ vọng nên gấp 3 lần mức độ chịu rủi ro, tức là chấp nhận mất $5 để được $15 hoặc cao hơn. Wyckoff sử dụng biểu đồ Point & Figure để tính toán các mục tiêu giá và lợi nhuận tiềm năng.

03 QUY LUẬT CỦA WYCKOFF

Đây là 03 quy luật nổi tiếng, được gọi chung với tên “The Laws of Wyckoff”

CUNG VÀ CẦU (SUPPLY AND DEMAND) GIÚP XÁC ĐỊNH HƯỚNG GIÁ ĐI

Quy luật này là nội dung chinh của phương pháp mà Wyckoff sử dụng để giao dịch và đầu tư. Được diễn giải ngắn gọn như sau:

Cầu Cung = Giá tăng

Cầu < Cung = Giá giảm

Cầu = Cung = Giá hầu như không đổi (biến động ít)

Trader có thể xem sự cân bằng của cung cầu thông qua việc so sánh giá và khối lượng giao dịch.

NGUYÊN NHÂN VÀ TÁC ĐỘNG (CAUSE AND EFFECT) GIÚP XÁC

ĐỊNH MỤC TIÊU GIÁ

Quy luật này giúp trader có thể xác định mục tiêu giá dựa trên thời gian tích luỹ của chuyển động giá thông qua đồ thị Point & Figure. Quy luật này giúp bạn dự đoán mức giá kì vọng bằng cách xác định mức độ tiềm năng của một xu hướng đang được hình thành từ nền tích lũy hoặc phân phối

Quy luật này hiểu nôm na là khi giá tích lũy (đi ngang) càng nhiều thì khi nó thoát ra khỏi vùng đi ngang đó, nó sẽ đi theo xu hướng càng mạnh.

NỖ LỰC VÀ KẾT QUẢ (EFFORT AND RESULT) CẢNH BÁO SỰ ĐẢO CHIỀU SỚM CỦA XU HƯỚNG

Quy luật này cung cấp cảnh báo sớm về một sự thay đổi xu hướng có thể xảy ra trong tương lai gần. Sự phân kỳ giữa giá và khối lượng thường cho thấy sự thay đổi theo xu hướng giá.

Ví dụ, có nhiều nến có khối lượng giao dịch lớn (nỗ lực lớn) nhưng thân nến lại nhỏ sau 1 đợt tăng / giảm theo xu hướng, và giá không thể tạo đỉnh / đáy mới thì điều này gợi ra rằng các Tay To đang chốt lệnh dần, dẫn đến dự báo có sự thay đổi về xu hướng

KẾT LUẬN

Richard D. Wyckoff đã trình bày một phương pháp tiếp cận có hệ thống để xác định xu hướng thị trường, lựa chọn các nhóm ngành có sức mạnh tương đối so với index của thị trường và các cổ phiếu mạnh trong nhóm đó. Cách tiếp cận này đã vượt qua nhiều thử thách cũng thời gian, việc áp dụng cho ngày hôm nay, 10 năm hay 50 năm trước là như nhau. Lưu ý rằng cách tiếp cận của Wockoff là một hướng dẫn tổng thể, đó không phải là một môn khoa học chính xác.

Trader nên thực hiện các đồ thị riêng của mình. Bỏ qua các thông tin cơ bản và các tin tức từ các phương tiện truyền thông. Tập trung vào hành động giá và hãy để cho biểu đồ tự nói lên điều cần thiết. (Forget about the fundamentals and financial media. Focus on price action and let the charts speak for themselves). Sưu tầm và biên soạn.