Cắt giảm 48,5% dòng thuế khi EVFTA có hiệu lực tác động ra sao tới thu ngân sách?

Việc cắt giảm thuế theo các cam kết FTA chỉ ở thuế nhập khẩu, trong khi thu từ hoạt động xuất nhập khẩu vẫn còn các sắc thuế khác…

Theo đại diện Vụ Hợp tác quốc tế, Việt Nam cam kết sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay khi hiệp định có hiệu lực với 48,5% số dòng thuế, tương đương 64,5% kim ngạch nhập khẩu từ EU và sau 10 năm là khoảng 99% số dòng thuế, tương đương 99,8% kim ngạch nhập khẩu từ EU. Đối với số dòng thuế còn lại, Việt Nam sẽ có lộ trình trên 10 năm hoặc dành ưu đãi cho EU trên cơ sở hạn ngạch thuế quan của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Trên cơ sở đó, mức giảm thu từ thuế nhập khẩu do cắt giảm thuế nhập khẩu theo EVFTAdự kiến là 2.516,8 tỷ đồng trong cả lộ trình 15 năm, trong đó, mức giảm dự kiến của năm đầu tiên ngay khi hiệp định có hiệu lực khoảng 550 tỷ đồng, các năm tiếp theo đến cuối lộ trình dự kiến giảm khoảng 140,5 tỷ đồng/năm.

Theo Bộ Tài chính, thực tế thì số thu tuyệt đối từ hoạt động xuất nhập khẩu vẫn tăng qua các năm là do kim ngạch xuất nhập khẩu tăng mặc dù chúng ta có thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết.

Về tác động của cam kết cắt giảm thuế xuất khẩu, Việt Nam cam kết xóa bỏ phần lớn thuế xuất khẩu với hàng xuất khẩu sang EU với lộ trình lên đến 15 năm. Những mặt hàng quan trọng còn lại như dầu thô, than đá... sẽ tiếp tục được duy trì thuế xuất khẩu và áp dụng một mức trần thuế suất thuế xuất khẩu.

Theo tính toán, mức giảm thu từ thuế xuất khẩu do cam kết cắt giảm/xóa bỏ thuế xuất khẩu EVFTA trên cơ sở các giả định và cách xác định nêu trên dự kiến khoảng 20,5 tỷ đồng trong 15 năm, tương đương với dự kiến giảm khoảng 1,3 tỷ đồng/năm. Như vậy, tổng mức giảm thu từ thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu trong cả lộ trình cắt giảm thuế quan thực hiện EVFTA dự kiến là 2.537,3 tỷ đồng

Ông Hà Duy Tùng – Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Tài chính cho biết rằng việc cắt giảm thuế theo các cam kết FTA chỉ cắt giảm thuế nhập khẩu, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu vẫn còn các sắc thuế khác như giá trị gia tăng, tiêu thụ đặc biệt… vẫn được thực hiện theo quy định hiện hành. Thực tế thì số thu tuyệt đối từ hoạt động xuất nhập khẩu vẫn tăng qua các năm là do kim ngạch xuất nhập khẩu tăng mặc dù chúng ta có thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết.

Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, thực hiện các chính sách xã hội, ông Hà Duy Tùng chia sẻ Bộ Tài chính đã và đang thực hiện tái cơ cấu nguồn thu, mở rộng cơ sở thu thuế, tăng thu nội địa. Bên cạnh đó là tiếp tục hoàn thiện thể chế để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; cải cách, hiện đại hóa cơ quan Thuế, cơ quan Hải quan, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh.

EVFTA đã được Quốc hội Việt Nam phê chuẩn vào ngày 8/6/2020, còn phía Nghị viện châu Âu đã phê chuẩn vào ngày12/2/2020 và Hội đồng châu Âu thông qua vào ngày 30/3/2020. Theo quy định, EVFTA sẽ có hiệu lực vào ngày đầu tiên của tháng thứ 2, sau tháng mà các bên đã thông báo cho nhau về việc hoàn thành các thủ tục pháp lý tương ứng để hiệp định có hiệu lực, hoặc một thời điểm mà hai bên thống nhất với nhau.