(Cập nhật) Ngày phán quyết bắt đầu: xem Tổng thống Trump có thể 'lật kèo'?

Vào lúc 13 giờ ngày 6.1 (tức 1 giờ ngày 7.1 theo giờ Việt Nam), lưỡng đảng Quốc hội Mỹ dưới sự chủ trì của Phó tổng thống Mike Pence kiểm phiếu đại cử tri, chính thức gọi tên tổng thống thứ 46 của nước Mỹ.

Luật sư của ông Trump tiết lộ bằng chứng?

Phát biểu tại cuộc biểu tình ở thủ đô Washington D.C ngày 6.1, luật sư Rudy Giuliani, người đứng đầu cuộc chiến pháp lý của Tổng thống Trump, cho rằng các chuyên gia trong đêm qua đã phát hiện thuật toán trong máy bỏ phiếu thay đổi hoặc hủy bỏ lá phiếu một cách cố ý giúp ông Biden giành được nhiều lá phiếu phổ thông.

Trước đó, công ty Dominion (Đức) và một công ty công nghệ bỏ phiếu khác Smartmatic hôm 4.1 cảnh báo sẽ khởi kiện ông Trump vì cho rằng họ bị nêu đích danh trong những thuyết âm mưu vô căn cứ.

22:54

Trả lời phỏng vấn The Hill, Hạ nghị sĩ Jim Jordan thuộc đảng Cộng hòa, một đồng minh trung thành của Tổng thống Trump, nói hiện vẫn chưa rõ các nhà lập pháp đảng này sẽ chính thức thách thức kết quả phiếu đại cử tri của bao nhiêu bang. Trong khi giới hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa dự kiến sẽ phản đối kết quả tại 6 bang, thì các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện đến nay chỉ cam kết ủng hộ nỗ lực này tại 3 bang.

Nghị sĩ Cộng hòa xuống đường đấu tranh cho ông Trump

Phát biểu tại cuộc biểu tình “Save America Rally” (Tuần hành Bảo vệ Nước Mỹ) ủng hộ ông Trump ở thủ đô Washington D.C, Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Mo Brooks nói: “Hôm nay là ngày dành cho những người yêu nước… Ngày hôm nay là thời điểm lựa chọn và ngày mai là thời điểm để đấu tranh!”. Ông Brooks đồng thời chỉ trích những đảng viên Cộng hòa không bác bỏ việc chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden "đã biến nước Mỹ thành một đất nước độc tài, đang trên đà suy tàn".

Người ủng hộ ông Trump xuống đường

Người ủng hộ Tổng thống Trump mang thập tự giá đến trước tòa nhà quốc hội để cầu nguyện (Reuters)

Chủ tịch Hạ viện yêu cầu nghị sĩ ở lại phòng trường hợp phải bỏ phiếu

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã gửi thư cho các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện trước phiên họp chung của Quốc hội ngày 6.1. Theo đó, bà Nancy nhấn mạnh ngoài việc công bố kết quả phiếu đại cử tri của các bang thì các nghị sĩ không có vai trò gì phải lên tiếng phát biểu. Bà cũng đề cập khả năng phía Cộng hòa thách thức kết quả tại bang nào đó, mỗi viện sẽ phải họp riêng để bỏ phiếu.

Ngoài ra, bà Nancy yêu cầu các thành viên Hạ viện ở lại văn phòng của mình phòng khi bị triệu tập để bỏ phiếu.

Ngoài viện có thể phải bỏ phiếu với các phản đối được đưa ra, Hạ viện còn có vai trò quan trọng nếu như không có ứng viên nào đạt từ 270 phiếu đại cử tri trở lên. Khi đó, Hạ viện sẽ phải bỏ phiếu bầu tổng thống.

21:57

Tổng thống Trump tweet liên tục trước giờ G

Trong vòng 30 phút vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đưa ra bình luận gây áp lực Phó tổng thống Mike Pence nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống tại Quốc hội.
“Các bang muốn điều chỉnh kết quả kiểm phiếu vì bây giờ họ biết nó là dựa trên sự bất thường và gian lận, cộng với quy trình tham nhũng không bao giờ được chấp thuận theo pháp luật. Tất cả những gì Phó tổng thống Mike Pence phải làm là trả lại chứng nhận kiểm phiếu cho các bang, và chúng tôi chiến thắng. Hãy làm đi Mike, đây là thời điểm cho sự dũng cảm tột độ!”, ông Trump viết trên Twitter.

Bên cạnh đó, ông Trump lặp lại những cáo buộc rằng có nhiều bất thường và gian lận lá phiếu phổ biến như: “Thậm chí người Mexico dùng số căn cước công dân Mỹ”.

“Họ chỉ tình cờ tìm thấy 50.000 lá phiếu đêm qua. Nước Mỹ bị xấu hổ vì những kẻ ngu ngốc. Quy trình bầu cử của chúng ta kém hơn các nước thế giới thứ 3!”, ông Trump viết trên Twitter.

Ngay lập tức, Twitter gắn nhãn cảnh báo thông tin sai lệch vào một loạt tweet của Tổng thống Trump vì cho rằng chúng chứa thông tin sai lệch, gây tranh cãi hoặc gây hiểu lầm.

21:56

Ai chủ trì cuộc họp "ngày phán quyết"?

Chủ tịch thượng viện, vị trí luôn do đương kim phó tổng thống đảm nhiệm, sẽ chủ trì phiên họp lưỡng viện, được tổ chức tại hội trường của hạ viện. Do đó, Phó tổng thống Mike Pence là người chủ trì cuộc họp được chờ đợi này.

Nếu phó tổng thống không thể tham dự vì bất cứ lý do gì, chủ tịch thượng viện tạm quyền sẽ chủ trì chứ không phải chủ tịch hạ viện. Vị trí chủ tịch tạm quyền khi đó sẽ do thượng nghị sĩ Cộng hòa Chuck Grassley đảm nhiệm.

Ông Pence đang gặp áp lực trước cuộc họp do Tổng thống Trump "gửi gắm" phó tướng của mình sẽ tham gia nỗ lực "lật kèo". Bản thân ông Pence chưa công khai nói rằng mình sẽ không chứng nhận kết quả chiến thắng cho ông Joe Biden và bà Kamala Harris, nhưng ông đã bày tỏ "hoan nghênh" nỗ lực của các nghị sĩ Cộng hòa.

Dù vậy, tờ The New York Times ngày 6.1 dẫn các nguồn thạo tin cho hay Phó tổng thống Mike Pence đã nói với Tổng thống Donald Trump rằng mình không có quyền chặn quốc hội chứng nhận chiến thắng của ứng viên Dân chủ Joe Biden.

Trong khi đó, Tổng thống Trump khăng khăng cho rằng ông Pence kiêm chức Chủ tịch Thượng viện và sẽ chủ trì cuộc họp lưỡng viện ngày 6.1 để đếm phiếu đại cử tri, nên sẽ có quyền chặn việc chứng nhận.

Theo các nguồn tin, thông điệp của ông Pence được đưa ra tại bữa ăn trưa hằng tuần với Tổng thống Trump, diễn ra vài giờ sau khi ông chủ Nhà Trắng tiếp tục gây áp lực để phó tổng thống hỗ trợ nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử.

Cần nói rõ, hiến pháp không quy định quyền hạn của phó tổng thống hay chủ tịch thượng viện có quyền tự thay đổi kết quả các phiếu đại cử tri được các bang gửi đến quốc hội.

21:50

Kịch bản có gián đoạn

Vào ngày 3.1, cả thượng viện lẫn hạ viện đều thông qua một loạt quy định về đếm phiếu đại cử tri, với các nội dung giống như tại các kỳ bầu cử trước. Theo đó, quy trình kiểm phiếu có thể bị gián đoạn nếu xảy ra phản đối và quốc hội buộc phải tiến hành phiên tranh luận trong 2 giờ nếu có ít nhất 1 thượng nghị sĩ và 1 hạ nghị sĩ phản đối.

Sau đó, lưỡng viện cần bỏ phiếu riêng về việc chấp nhận phản đối đó hay không. Theo ông Aseem Mulji, chuyên gia tại tổ chức Campaign Legal Center (Mỹ), nếu việc bỏ phiếu tại Thượng viện và Hạ viện về sự phản đối trên đem lại kết quả khác nhau, hoặc lưỡng viện đều bác bỏ, phản đối sẽ trở nên vô hiệu và tất cả các lá phiếu đại cử tri sẽ được đếm.

Còn nếu lưỡng viện đều bỏ phiếu ủng hộ sự phản đối (quá bán ở mỗi viện), những lá phiếu đại cử tri bị phản đối sẽ không được tính.

Chuyên gia nghiên cứu về chính trị Steven Smith tại Đại học Washington ở St. Louis cho biết mỗi viện có tối đa 2 giờ để tranh luận và bỏ phiếu về một đơn phản đối. “Nếu thực hiện đối với nhiều đơn phản đối (tại từng bang), quy trình này có thể mất rất nhiều thời gian”, ông giải thích.

21:40

Trình tự cuộc họp

Theo trang Politifact, quy trình của ngày 6.1 sẽ bắt đầu với việc chủ tịch thượng viện chủ trì cuộc họp, bắt đầu tháo các phong bì chứa kết quả phiếu đại cử tri được chứng nhận từ các bang, theo trình tự tên mỗi bang dựa theo bảng chữ cái. Chủ tịch sẽ trao các lá phiếu cho ban kiểm phiếu, gồm 2 người từ thượng viện và 2 người từ hạ viện. Những người này sẽ đọc và công bố kết quả phiếu đại cử tri từ các bang.

Chủ tịch thượng viện sẽ thông báo kết quả sau cùng. Nếu không có gì thay đổi, quy trình này thường chỉ mất 20-25 phút. Quy trình hoàn tất sau khi chủ tịch thượng viện công bố người chiến thắng. Thời điểm đó, kết quả bầu cử chính thức được quyết định và chỉ còn chờ đến ngày tuyên thệ nhậm chức.

Ngày 6.1.2021, dưới sự chủ trì của Chủ tịch thượng viện Mỹ - Phó tổng thống Mike Pence, quốc hội sẽ họp mặt để đếm phiếu đại cử tri. Phó tổng thống sẽ mở phong bì chứa kết quả bỏ phiếu đại cử tri của từng bang và giao cho người kiểm phiếu để đọc to kết quả và kiểm đếm, theo đài NPR.

Nếu không bị phản đối, việc này cứ lặp đi lặp lại cho đến khi kết quả của toàn bộ 50 tiểu bang và quận Columbia được đếm. Tuy nhiên, phiên họp năm nay bị cho là có thể nảy sinh những diễn biến căng thẳng mang tính quyết định đến kết quả khi nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa tuyên bố sẽ phản đối kết quả tại một số bang với cáo buộc bất thường trong bầu cử.

Đương kim Tổng thống Donald Trump đang muốn “lật kèo” dù khả năng đảo ngược kết quả bầu cử được giới quan sát cho rằng sẽ rất khó. Theo kết quả bỏ phiếu đại cử tri tại các bang, ứng viên Dân chủ Joe Biden chiến thắng trước Tổng thống Donald Trump với số phiếu 306/232.

Hôm 2.1, Tổng thống Trump đã kêu gọi người ủng hộ biểu tình vào ngày 6.1 để ngăn chặn việc xác nhận kết quả cuộc bầu cử bị coi là gian lận và cáo buộc đối thủ đã “cướp đi chiến thắng” của ông.