Cao tốc Bắc - Nam: Tuyển chọn nhà đầu tư theo hướng “lời ăn lỗ chịu”

Chính phủ không bảo lãnh khoản vay và doanh thu đối với dự án cao tốc Bắc - Nam. Việc đấu thầu vẫn theo hướng "lời ăn, lỗ chịu".

Bộ GTVT vừa chính thức tuyển nhà đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc - Nam theo hình thức đối tác công tư (PPP) giai đoạn 2017 -2021. Theo đó, các ban quản lý dự án trực thuộc Bộ là nơi phát hành hồ sơ mời sơ tuyển tìm nhà đầu tư cho 8 đoạn BOT cao tốc Bắc - Nam.

Ông Nguyễn Hữu Long, Giám đốc BQL dự án 6 (Bộ GTVT) cho biết, về cơ bản điều kiện chọn nhà đầu tư cho dự án cao tốc Bắc - Nam không có gì thay đổi so với đấu thầu quốc tế trước đây ."Trong tuần này chúng tôi sẽ phát hành hồ sơ chọn nhà đầu tư cao tốc Bắc - Nam đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km", ông nói.

8 đoạn cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 kêu gọi đầu theo hình thức BOT có số vốn nhà đầu tư phải thu xếp khoảng 63.716 tỷ đồng. Trong đó, vốn chủ sở hữu các nhà đầu tư khoảng 12.743 tỷ đồng, vốn vay khoảng 50.973 tỷ đồng, phần còn lại ngân sách nhà nước hỗ trợ gồm: Đoạn Mai Sơn - QL45 (qua Ninh Bình - Thanh Hóa), dài 63km, tổng mức đầu tư khoảng 12.900 tỷ đồng; Đoạn Q 45 - Nghi Sơn (Thanh Hóa), dài 43 km, tổng mức đầu tư hơn 6.300 tỷ đồng; Đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu (Thanh Hóa - Nghệ An), dài 50 km, tổng mức đầu tư hơn 8.300 tỷ đồng.

Đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt (Nghệ An - Hà Tĩnh), dài 50 km, tổng mức đầu tư hơn 13.300 tỷ đồng; Đoạn Nha Trang - Cam Lâm, dài 50km, tổng vốn đầu tư hơn 7.615 tỷ đồng, trong đố vốn nhà nước hỗ trợ hơn 5.058 tỷ đồng; Đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo, dài 79km, tổng vốn đầu tư hơn 13.687 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước hỗ trợ hơn 9.311 tỷ đồng; Đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết (Bình Thuận), dài 101 km, tổng vốn đầu tư hơn 11.600 tỷ đồng; Đoạn Phan Thiết - Dầu Giây, dài 99km, tổng vốn đầu tư hơn 14.359 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước hỗ tợ hơn 2.480 tỷ đồng.

Đại diện đơn vị quản lý dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn, Giám đốc BQL dự án 2 Phạm Hồng Sơncho biết, đơn vị đã phát hành hồ sơ mời nhà đầu tư. Về điều kiện chọn nhà đầu tư chỉ khác so với đấu thầu quốc tế là hồ sơ mời thầu nhà đầu trong nước không có bản tiếng Anh.

Ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Đối tác công tư, Bộ Giao thông Vận tải thông tin cho biết, sau khi phát hồ sơ, Bộ Giao thông Vận tải sẽ sơ tuyển và đấu thầu chọn nhà đầu tư trong nước vào đầu 2020 với một số tiêu chí được hạ thấp."Chúng tôi sẽ cố gắng rút ngắn thời gian các công đoạn để kịp tiến độ triển khai cao tốc Bắc Nam theo kế hoạch đã đề ra", ông Huy nói.

Đánh giá sơ bộ về năng lực của nhà đầu tư trong nước, ông Huy cho biết, tại vòng sơ tuyển đấu thầu quốc tế cao tốc Bắc Nam đã có một số doanh nghiệp Việt Nam đủ điều kiện vào vòng đấu thầu. Tuy nhiên, hiện nay chưa khẳng định năng lực các nhà đầu tư tham gia như thế nào, các doanh nghiệp cần nộp hồ sơ sơ tuyển sau đó sẽ được chấm điểm năng lực.

Trước đó, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ GTVT chiều 27/9 về việc tiếp tục triển khai dự án đường cao tốc Bắc - Nam sau khi hủy sơ tuyển đấu thầu chọn nhà đầu tư quốc tế thực hiện dự án này,Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết: Bộ GTVT đã công bố quyết định hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án thành phần theo hình thức PPP của dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017 - 2020.

Lý do chính là số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao. Thay vào đó, Bộ GTVT sẽ điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án trên.

Theo Thứ trưởng GTVT, dù hủy chào thầu quốc tế, chuyển sang chào thầu rộng rãi tìm nhà đầu tư trong nước nhưng các điều kiện với nhà đầu tư sẽ không có nhiều thay đổi. Theo đó, vốn tự có của nhà đầu tư tối thiểu cho dự án vẫn bằng 20% tổng vốn dự án tham gia. Ngoài ra Chính phủ cũng không bảo lãnh khoản vay và doanh thu đối với dự án. Việc đấu thầu vẫn theo hướng "lời ăn, lỗ chịu".

Bình luận về khả năng huy động vốn ngân hàng trong nước cho các dự án PPP cao tốc Bắc - Nam, ông Đông thừa nhận nguồn tín dụng rất khó khăn trong điều kiện Việt Nam hiện nay, đặc biệt cung cấp gói tín dụng giá trị lớn.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đức Kiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - nhận định doanh nghiệp đầu tư dự án quan trọng quốc gia mà vốn hạn chế và cũng không có phương án huy động vốn thì tốt nhất không nên tham gia.