Cạnh tranh công ty chứng khoán: Nóng cuộc đua nội-ngoại

Dù vẫn đang nắm giữ nhiều lợi thế, nhưng các công ty chứng khoán nội sẽ phải chịu nhiều áp lực cạnh tranh hơn với các công ty chứng khoán có vốn ngoại trong thời gian tới đây.

Một thập kỷ trước, công ty chứng khoán ngoại duy nhất gây ấn tượng là Maybank Kim Eng (khi đó gọi là Kim Eng), thời gian sau đó có KIS (Hàn Quốc), mặc dù khi đó cũng có nhiều công ty chứng khoán vốn ngoại. Cả 2 công ty này đều đã có thời điểm thuộc top 10, cho dù đứng chung hoặc riêng rẽ, tuy nhiên vẫn có khoảng cách khá lớn với tốp đầu như SSI, HSC, VN Direct… Phân tích thì sẽ thấy, một yếu tố khiến cho các công ty chứng khoán ngoại những năm trước đây lép vế chính là do không chú tâm không đẩy mạnh phát triển. Đơn cử, như trường hợp của công ty chứng khoán Mirae Asset, dù đã có mặt tại thị trường Việt Nam cả một thập kỷ nay, nhưng cũng chỉ “mới nổi” trong khoảng hai năm gần đây.

Từ mức vốn chỉ tính bằng vài trăm tỷ khi mới thành lập, thời gian gần đây, tập đoàn Mirae Asset đã đổ vốn vào công ty chứng khoán Mirae Asset Việt Nam để tăng lên gần 5.500 tỷ đồng, trở thành công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất thị trường hiện nay, soán ngôi của SSI, một trong những công ty chứng khoán nội địa lớn nhất và lâu đời nhất trên thị trường.

Một thống kê đáng chú ý khác là trước đây, mốc vốn điều lệ khoảng 1.000 tỷ đồng đã được xem là lớn trên thị trường thì hiện nay, mốc này cũng đã được nâng lên. Để gia nhập vào top 10 công ty chứng khoán có vốn lớn nhất trên thị trường thì vốn điều lệ cũng phải xấp xỉ 1.700 tỷ đồng và trong danh sách này hiện nay đã có 3 công ty đến từ Hàn Quốc. Như vậy, trong cuộc đua trên mặt trận vốn điều lệ thì dường như các công ty Hàn Quốc đang trên cơ so với một số công ty chứng khoán nội và ngoại khác.

Tất nhiên, công ty chứng khoán nội vẫn còn những lợi thế vượt trội, chẳng hạn, top 2 về thị phần vẫn thuộc về SSI, HSC và vượt trội so với nhóm bên dưới. Cơ sở khách hàng, tên tuổi, thương hiệu xây dựng gần 2 thập kỷ cũng là những lợi thế đặc biệt của một số công ty chứng khoán nội. Tuy nhiên, sự bùng nổ từ phía nhóm công ty chứng khoán Hàn Quốc có thể dẫn đến những bước ngoặt trong cuộc cạnh tranh nội-ngoại và nội khối với nhau.

Cần biết rằng, các công ty chứng khoán vốn ngoại hiện nay phần lớn được rót vốn bởi các tập đoàn tài chính lớn trong khu vực. Và đối với các ông lớn này, sức cạnh tranh ban đầu chưa hẳn nằm ở doanh thu hay lợi nhuận, mà lại ở thương hiệu, thị phần. Chắc chắn các tập đoàn tài chính khác trong khu vực sẽ không muốn ngồi một chỗ để nhìn các đồng nghiệp Hàn Quốc tham gia mạnh mẽ vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Nếu đã có dòng vốn từ Hàn Quốc, thì sẽ không loại trừ việc những dòng vốn từ các quốc gia khác cũng sẽ chảy mạnh vào. Như vậy, lúc này quy mô, năng lực cạnh tranh của các công ty chứng khoán vốn ngoại cũng sẽ gia tăng nhanh chóng và tạo ra hai dòng áp lực bao gồm giữa các công ty chứng khoán ngoại với nhau và giữa các công ty chứng khoán nội và các công ty chứng khoán ngoại. Lúc này, các công ty chứng khoán một mặt phải nâng cao mặt bằng chất lượng để thu hút khách hàng. Nhưng mặt khác cũng phải có sự khác biệt trong từng nhóm dịch vụ, theo hướng cá nhân hóa, tối ưu hóa từng phần thay vì chỉ mang tính tổng quát.

Chẳng hạn, công ty chứng khoán có thế mạnh về tư vấn, nhưng phải là tư vấn sản phẩm nào, cổ phiếu hay phái sinh, nhưng phái sinh cũng sẽ chia nhỏ bao gồm hợp đồng tương lai, hay chứng quyền… Rồi việc đầu tư công nghệ là điều bắt buộc, không còn là lợi thế nữa, thì muốn phát huy điểm đặc biệt, các công ty chứng khoán sẽ phải chuyên sâu về mặt công nghệ, như một số đơn vị đã triển khai AI (trí tuệ nhân tạo) vào tư vấn cổ phiếu…

Có thể nói, trong khoảng hai năm tới đây, cuộc đua nội ngoại giữa các công ty chứng khoán sẽ bước vào một giai đoạn thật sự sôi động và phân hóa để tạo một mặt bằng chất lượng mới với nhiều sự khác biệt dành cho khách hàng.