Canh bạc chưa từng có sau quyết định lịch sử của Tổng thống Mỹ Biden

Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định từ bỏ nỗ lực tái tranh cử, trước áp lực ngày càng tăng từ các thành viên trong đảng Dân chủ. Ông ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế ông làm ứng cử viên của đảng để cạnh tranh với đối thủ Donald Trump trong cuộc bầu cử vào tháng 11.

Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Ảnh: Reuters)

Ông Biden, 81 tuổi, là nhà lãnh đạo cao tuổi nhất làm chủ Nhà Trắng. Ông cho biết sẽ tiếp tục giữ vai trò tổng thống cho đến khi nhiệm kỳ kết thúc vào ngày 20/1/2025 và sẽ có phát biểu trước cả nước trong tuần này.

Tổng thống Mỹ không xuất hiện ở nơi công cộng kể từ khi mắc COVID-19 vào tuần trước và đang cách ly tại nhà riêng ở Delaware.

Trong bài đăng trên mạng xã hội X ngày 21/7, ông Biden viết: “Mặc dù tôi có ý định tái tranh cử, nhưng tôi tin rằng, điều tốt nhất cho lợi ích của đảng và đất nước là tôi chỉ tập trung hoàn thành nhiệm vụ Tổng thống của mình trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ”.

Quyết định của ông Biden là bước ngoặt đáng kể trong cuộc đua tổng thống Mỹ năm nay, sau hàng loạt những diễn biến kịch tính như màn tranh luận gây thất vọng lớn của ông Biden với ông Trump ngày 27/6 và vụ ám sát hụt ứng viên của đảng Cộng hoà ngày 13/7.

Tuần trước, việc ông Trump chọn Thượng nghị sĩ theo đường lối cứng rắn J.D. Vance, 39 tuổi, làm người đồng tranh cử, cũng gây ra nhiều bất ngờ.

Trong các cuộc thăm dò ý kiến, nhiều người Mỹ bày tỏ không hài lòng về cuộc tái đấu Biden-Trump. Trong chương trình của CNN ngày 21/7, ông Trump nói rằng ông tin bà Harris sẽ dễ bị đánh bại hơn.

Nếu bà Harris trở thành ứng cử viên, đây có thể là canh bạc chưa từng có đối với đảng Dân chủ: Người phụ nữ Mỹ gốc Á và da màu đầu tiên tranh cử vào Nhà Trắng.

Chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ Jaime Harrison cho biết, người dân Mỹ sẽ sớm nhận được thông tin từ đảng về các bước tiếp theo và lộ trình phía trước cho quá trình đề cử. Đây là lần đầu tiên trong hơn nửa thế kỷ một tổng thống đương nhiệm của Mỹ từ bỏ đề cử của đảng mình.

Nếu được đề cử chính thức, bà Harris, 59 tuổi, sẽ trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên dẫn đầu một đảng lớn trong lịch sử Mỹ. Là cựu tổng chưởng lý của California và cựu thượng nghị sĩ Mỹ, bà từng tranh cử vị trí ứng viên tổng thống của đảng với ông Biden năm 2020, nhưng không thành công.

Quyết định lịch sử

Các cuộc thăm dò cho thấy vị thế của bà Harris không tốt hơn ông Biden so với đối thủ Trump.

Trong cuộc thăm dò do Reuters/Ipsos thực hiện từ ngày 15 – 16/7, sau vụ ám sát hụt ông Trump, bà Harris và ông Trump có tỷ lệ ủng hộ bằng nhau là 44%.

Trước đó, một số thành viên đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ cho rằng ông Biden nên từ chức ngay lập tức, để chuyển vị trí lãnh đạo cao nhất cho bà Harris và đưa Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson vào vị trí chờ kế nhiệm.

"Nếu ông ấy không có khả năng tranh cử tổng thống thì làm sao ông ấy có khả năng điều hành lúc này? Ý tôi là, chính quyền này còn 5 tháng nữa. Đó là một mối lo ngại thực sự và là mối nguy hiểm cho đất nước", ông Johnson nói với CNN, sau khi ông Biden thông báo dừng tranh cử.

Theo số liệu gửi đến Ủy ban bầu cử liên bang, nhóm tranh cử của ông Biden đã huy động được 95 triệu USD tính đến cuối tháng 6.

Quyết định của ông Biden mang tính lịch sử, khi ông là tổng thống đương nhiệm đầu tiên từ bỏ đề cử của đảng kể từ Tổng thống Lyndon B. Johnson năm 1968, khiến người thay thế ông chỉ còn chưa đầy 4 tháng để tiến hành chiến dịch tranh cử.

Ông Biden là tổng thống Mỹ lớn tuổi nhất từng đắc cử khi đánh bại ông Trump năm 2020. Trong chiến dịch tranh cử năm đó, ông Biden tự gọi mình là cầu nối thế hệ. Một số người giải thích điều đó nghĩa là ông sẽ phục vụ một nhiệm kỳ, một nhân vật chuyển tiếp để đánh bại ông Trump và đưa đảng của ông trở lại nắm quyền.

Tuy nhiên, khi tranh cử nhiệm kỳ 2, ông nói rằng ông là thành viên đảng Dân chủ duy nhất có thể đánh bại ông Trump một lần nữa, giữa những nghi ngờ về kinh nghiệm và sự nổi tiếng của bà Harris.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, vấn đề tuổi tác của ông bộc lộ nhiều hơn. Dáng đi của ông trở nên không vững và chứng nói lắp thời thơ ấu của ông thỉnh thoảng quay trở lại.

Các nhà tài trợ bắt đầu quay lưng và những người ủng hộ bà Harris bắt đầu tập hợp lại. Các thành viên đảng Dân chủ hàng đầu, trong đó có cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói với ông Biden rằng ông không thể thắng trong cuộc cạnh tranh vào tháng 11.