Căng thẳng Nhật – Hàn tác động đến kinh tế Việt Nam như thế nào?

Hoạt động sản xuất, xuất khẩu và cán cân thương mại của Việt Nam có thể bị giảm trong bối cảnh căng thẳng thương mại Nhật Bản – Hàn Quốc leo thang.

Trong khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung còn chưa được giải quyết thì thế giới lại đang chứng kiến một cuộc căng thẳng mới. Căng thẳng thương mại giữa Hàn Quốc và Nhật Bản.

Mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản xấu đi kể từ sau khi tòa án tối cao của Hàn Quốc yêu cầu công ty Nhật Bản bồi thường cho người lao động trong thế chiến thứ II. Mặc dù các lãnh đạo cấp cao đã gặp mặt nhiều lần nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nhượng bộ từ hai phía.

Căng thẳng thương mại giữa 2 nước tiếp tục leo thang khi Tokyo áp lệnh hạn chế xuất khẩu 3 vật liệu công nghệ cao gồm fluorinated polyamides (nhựa nhiệt dẻo), photoresists (chất cản quang) và hydrogen fluoride (hydro florua) sang Hàn Quốc. Đây là những vật liệu rất quan trọng đối với sản xuất chất bán dẫn, màn hình LED và điện thoại thông minh. Ngày 02/08, Nhật Bản quyết định đưa Hàn Quốc ra khỏi các danh sách các quốc gia được coi là có hệ thống kiểm soát xuất khẩu đáng tin cậy.

Đáp lại, ngày 12/08, Hàn Quốc đã quyết định loại Nhật Bản khỏi “danh sách trắng” các đối tác thương mại tin cậy, nhận được ưu tiên của nước này.

Với việc Nhật Bản sẽ giám sát chặt chẽ hoạt động xuất khẩu các nguyên vật liệu dùng trong sản xuất chất bán dẫn và màn hình vi tính sang Hàn Quốc, hoạt động sản xuất của Samsung và SK Hynix sẽ bị ảnh hưởng do thời gian xét duyệt thủ tục các mặt hàng này có thể lên đến 90 ngày. Trong khi đó, Samsung có khoảng một tháng dự trữ cho các mặt hàng này và SK Hynix có khoảng ba tháng dự trữ. Cần biết rằng, Nhật Bản cung cấp 90% hai trong ba mặt hàng bị giới hạn và 70% mặt hàng còn lại cho thế giới.

Đánh giá về tác động của căng thẳng thương mại Nhật Bản – Hàn Quốc đến Việt Nam, Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, hoạt động sản xuất, xuất khẩu và cán cân thương mại của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Các nhà máy của Hàn Quốc như Samsung, LG,… khó có thể đáp ứng đủ các đơn hàng xuất khẩu hàng điện tử, máy tính, điện thoại nếu không tiếp cận hoặc dự trữ đủ nguồn linh kiện.

“Hiện nay, các mặt hàng có liên quan đến chất bán dẫn và màn hình như máy vi tính, điện thoại và máy ảnh chiếm khoảng 35% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, riêng điện thoại linh kiện đã chiếm tới 20% tổng xuất khẩu. Do vậy, khi xuất khẩu các mặt hàng này bị ảnh hưởng, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam có thể bị giảm”, VDSC đánh giá.

Bên cạnh đó, không chỉ đóng góp vào hoạt động xuất khẩu và cán cân thương mại của Việt Nam, các mặt hàng điện tử cũng đóng góp không nhỏ vào ngành công nghiệp chế biến chế tạo – động lực tăng trưởng chính những năm gần đây của Việt Nam. Chỉ riêng Samsung đã tạo ra hơn 160 nghìn việc làm cho người lao động. Samsung đang tìm kiếm nguồn cung thay thế và cho biết họ không có ý định giảm hoạt động sản xuất chip. Nga và Trung Quốc vẫn có thể cung cấp các mặt hàng này nhưng hiệu quả sẽ không bằng. "Do đó, nếu Nhật Bản tiếp tục thắt chặt kiểm soát, thì hoạt động của Samsung trong quý IV có thể bị ảnh hưởng", VDSC nhận định.