Căng thẳng Nga - Ukraine

Ngoại trưởng Anh Liz Truss ngày 11.12 tuyên bố phương Tây và các đồng minh sẽ ngăn chặn Nga tấn công Ukraine. Theo AFP, bà Truss cũng cảnh báo Nga sẽ phạm sai lầm chiến lược nếu đưa quân vượt qua biên giới.

Phát biểu được đưa ra trước thềm hội nghị của ngoại trưởng nhóm G7 (gồm Anh, Pháp, Ý, Đức, Nhật Bản, Mỹ và Canada) sắp diễn ra tại Liverpool (Anh) trong hai ngày 11 - 12.12 với vấn đề Ukraine được ưu tiên cao trong nội dung nghị sự.

Trước đó một ngày, căng thẳng Nga - Ukraine đã được đề cập trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và tân Thủ tướng Đức Olaf Scholz. Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo thảo luận về việc giải quyết các động thái được cho là Nga tăng cường lực lượng gần biên giới Ukraine. Reuters đưa tin cùng ngày 10.12, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen và Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner đã nói về việc chuẩn bị cho các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine ngày 10.12 cho biết ông không loại trừ việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về tình trạng của miền Đông Ukraine và bán đảo Crimea. Theo ông Zelensky, đây là một trong những lựa chọn để hồi sinh tiến trình hòa bình đang bị đình trệ ở miền Đông Ukraine và chấm dứt mâu thuẫn với Nga. Ông Zelensky cũng nói mình sẽ không loại trừ khả năng đàm phán trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Phát biểu được đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Nga cùng ngày kêu gọi NATO hủy tuyên bố năm 2008 về việc sẵn sàng đón nhận Ukraine và Georgia vào khối, theo RT. Đây là sự đảm bảo an ninh Nga yêu cầu từ Mỹ và các đồng minh. Nga cũng đề xuất đối thoại quốc phòng thường xuyên, tập trận giới hạn ở biên giới nước này với NATO và đặt ra khoảng cách an toàn giữa máy bay, tàu chiến của hai phía. Bộ Ngoại giao Nga cho rằng NATO đang “lôi kéo” Ukraine để triển khai hệ thống tên lửa nhắm vào Nga từ nước này. Nga cũng phủ nhận việc lên kế hoạch tấn công Ukraine, cáo buộc Kiev và Washington có hành vi gây bất ổn và cho biết Nga cần sự đảm bảo an ninh để bảo vệ chính mình.

Lời kêu gọi của Nga ngay lập tức bị NATO bác bỏ. Tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Đức Scholz ngày 10.12, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói quan hệ giữa khối này với Ukraine sẽ được quyết định bởi 30 thành viên NATO và Ukraine chứ không ai khác.

Thủ tướng Scholz cũng cho biết các thành viên NATO đã thống nhất rằng nếu tiếp tục gây khó khăn cho Kiev, Moscow sẽ phải trả giá và có những hậu quả chính trị, kinh tế nghiêm trọng. Phát biểu của ông Scholz tái khẳng định tuyên bố Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đưa ra trong cuộc họp báo hôm 10.12.