Căng thẳng Mỹ - Trung liệu có đe dọa thỏa thuận thương mại?

Thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 2 có thể sẽ rất phức tạp vì đại dịch Covid-19.

Cuộc khẩu chiến giữa Mỹ - Trung Quốc liên quan đến đại dịch Covid-19 đang không ngừng leo thang. Nhiều người lo ngại căng thẳng này có thể đe dọa đến thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa 2 nước từng đạt được. Tuy nhiên, đến nay, mọi thứ vẫn trong tầm kiểm soát khi cả Mỹ và Trung Quốc vừa mới lên tiếng bác bỏ việc đàm phán lại, đồng thời kêu gọi lẫn nhau tuân thủ thỏa thuận.

Tờ Thời báo Hoàn cầu (Global Times) mới đây dẫn lời một số cố vấn kinh tế của Trung Quốc đưa tin, Bắc Kinh nên đàm phán lại thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1, để có những điều khoản có lợi hơn cho nước này. Theo Tờ báo, nước Mỹ hiện nay không còn đủ khả năng để tái phát động một cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc nếu mọi thứ quay trở về vạch xuất phát.

Trước thông tin như vậy, trả lời trước báo giới, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua đã bác bỏ khả năng này, khẳng định ông không có hứng thú.

“Trung Quốc đã lợi dụng Mỹ trong nhiều năm, nhiều thập kỷ, bởi vì chúng ta từng có những người – đứng ở vị trí tôi đang đứng, ngồi ở phòng Bầu Dục trước đây đã cho phép điều đó xảy ra. Tôi không quan tâm đến việc đàm phán lại. Hãy chờ xem Trung Quốc có tuân thủ thỏa thuận mà họ đã ký”, Tổng thống Donald Trump khẳng định.

Thậm chí, vì những bất đồng liên quan đến nguồn gốc Covid-19 và trách nhiệm của Trung Quốc trong việc để dịch bệnh lây lan, giới chức Mỹ còn đe dọa sẽ hủy bỏ luôn thỏa thuận này, chứ không phải là mất công để ngồi đàm phán lại.

Nhà lãnh đạo Mỹ từng khẳng định, ban đầu, ông rất háo hức về thỏa thuận thương mại với Trung Quốc được ký vào tháng 1, những đại dịch đã khiến ông “thay đổi quan điểm về nó”.

Vị Tổng thống Mỹ khẳng định, việc xử lý đại dịch không tốt của Trung Quốc đã khiến hàng nghìn người chết và hàng triệu người mất việc làm ở Mỹ và nếu Trung Quốc không thực hiện các cam kết mua bán với Mỹ, Mỹ sẽ chấm dứt thỏa thuận này.

Còn theo Cố vấn Nhà Trắng Peter Navarro, Mỹ nên trả đũa Trung Quốc và bắt Trung Quốc phải nhận “một hóa đơn đến hạn” để bù đắp thiệt hại kinh tế mà các nước phải chịu vì Covid-19.

Cũng theo ông Peter Navarro, nền kinh tế “đẹp và mạnh nhất thế giới” trong 3 năm– những thành tựu của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bị Trung Quốc phá hủy trong vòng 60 ngày.

Tuy nhiên, trong 1 động thái xoa dịu căng thẳng, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng khẳng định, thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 là có lợi cho nước này, Mỹ và cả thế giới; đồng thời kêu gọi hai bên thực thi các điều khoản đã ký dựa trên quy tắc bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.

Cùng với đó, Bộ Tài chính Trung Quốc cũng công bố danh sách mới gồm các loại hàng hóa của Mỹ được hưởng chính sách miễn thuế nhập khẩu. Cụ thể, danh sách mới gồm 79 sản phẩm khác nhau, trong đó có cả đất hiếm sẽ được áp dụng miễn thuế ít nhất trong vòng 1 năm, bắt đầu từ ngày 19/5 tới.

Một động thái nữa từ Bắc Kinh có thể khiến Mỹ tạm “hài lòng” là các nhà nhập khẩu Trung Quốc hôm qua đã thông báo sẽ mua ít nhất 4 lô hàng, tương đương khoảng 240.000 tấn đậu nành của Mỹ và các lô hàng này dự kiến sẽ được giao trong tháng 7 tới.

Dù thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 đang được 2 bên đẩy mạnh việc thực thi, song các cuộc đàm phán thương mại giữa 2 nước giai đoạn 2 có thể sẽ rất phức tạp vì đại dịch Covid-19.