Cẩn trọng đô thị lấn biển

Án binh bất động suốt 13 năm kể từ ngày khởi công, dự án lấn biển Cần Giờ - Saigon Sunbay một lần nữa được điều chỉnh quy mô lên gấp 5 lần.

Mới đây, Khu đô thị lấn biển Cần Giờ - Saigon Sunbay được phê duyệt điều chỉnh quy mô, nâng tổng diện tích dự án lên 2.870 ha, cao gấp 5 lần dự án ban đầu. Tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh là 217.054 tỷ đồng

“Hoang tàn” giấc mộng lấn biển

Tọa lạc tại xã Long Hà, huyện Cần Giờ, dự án Saigon Sunbay là một trong những dự án lấn biển "khủng" nhất Việt Nam, thuộc chủ đầu tư Đô thị Du lịch Cần Giờ. Dự án có tổng diện tích 600 ha, tổng mức đầu tư lên tới 1,5 tỷ USD. Với hy vọng góp phần giúp nền kinh tế huyện Cần Giờ chuyển mình, dự án được quy hoạch với 400 ha đất xây dựng công trình du lịch và khu dân cư cao cấp; 200 ha bãi biển nội bộ.

Khởi công hoành tráng từ cuối năm 2007, nơi đây cũng mang trong mình mong ước "đổi đời" của người dân khu vực này. Thế nhưng ngược lại với tất cả, sau màn khởi công rầm rộ dự án này "đắp chiếu" ngủ quên.

Đến năm 2012, Saigon Sunbay bất ngờ tái khởi động, chủ đầu tư tiến hành thi công san lấp một phần dự án. Đáng nói, trái với những kỳ vọng dự án sẽ được xây dựng, chủ đầu tư này chỉ san lấp và tiến hành xây tường bê tông, chắn hết tầm mắt hướng ra biển của khu dân cư gần đấy, mọi hoạt động du lịch của khu vực này cũng bị ảnh hưởng trầm trọng.

Chậm tiến độ suốt 5 năm, dự án nằm trong tầm ngắm đổi chủ đầu tư nếu không đẩy nhanh tiến độ. Thế nhưng, mặc cảnh báo của UBND TP HCM, chủ đầu tư CTCP Đô thị Du lịch Cần Giờ vẫn chơi bài "lầy". Để gỡ khó cho siêu dự án tỷ đô, TP HCM đã cho phép điều chỉnh quy hoạch 1/2.000, nâng tổng diện tích dự án từ 600 ha lên 1.080 ha.

Đến tháng 11/2016, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao Bộ Xây dựng thẩm tra việc chấp thuận chủ trương về phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 khu vực xã Long Hòa và thị trấn Cần Thanh, quy mô nghiên cứu 2.870 ha. Tháng 4/2017, Phó Thủ tướng đồng ý về nguyên tắc chủ trương nêu trên.

Được biết, khu vực dự án bổ sung bao gồm các khu chức năng nhà ở, công trình dịch vụ đô thị, cây xanh, giao thông, công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật, đất an ninh quốc phòng. Khu vực này cũng là các cơ sở kinh tế của gần 800 hộ dân với các hoạt động như nuôi nghêu, khai thác, đánh bắt hải sản ven bờ...

Mới đây, Khu đô thị lấn biển Cần Giờ - Saigon Sunbay được phê duyệt điều chỉnh quy mô, nâng tổng diện tích dự án lên 2.870 ha, cao gấp 5 lần dự án ban đầu. Tuy nhiên, người dân ở khu vực này cho biết, việc phê duyệt mở rộng quy hoạch không phải lần đầu và họ cho rằng khó để lấy lại niềm tin của cư dân tại đây như thuở mới lập dự án.

Doanh nghiệp cần tính đường dài

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, PGS.TS.KTS Nguyễn Hồng Thục – Viện Nghiên cứu Định cư và Năng lượng bền vững lo ngại, với đô thị lấn biển những nhà phát triển không tập trung được trí tuệ, tiêu chuẩn, tính "đường dài" thiết lập nên một khu đô thị, những công trình dài hạn để phát triển bền vững thì sẽ không bao giờ phát triển được đúng như kỳ vọng.

Ở những khu vực đấy nếu thiết lập được một trung tâm sầm uất, đảm bảo được tiêu chuẩn đề ra thì nó sẽ hấp dẫn dòng tiền, dòng sản phẩm, dòng người tới đầu tư, định cư tại đấy tương tự như hấp lực tại các khu phố cổ, các khu phố Pháp.

"Nhưng đáng buồn thay, nhiều doanh nghiệp hiện nay chỉ nhìn chăm chăm đến khu đất đấy và nghĩ đến chia lô bán nền, sau đó "phủi tay" rất nhanh. Tôi cho rằng, các doanh nghiệp bất động sản Việt Nam hiện nay đang bị đuổi theo dòng tiền ngắn hạn mà không nghĩ đến việc phát triển một cách lâu dài, bền vững" - PGS.TS.KTS Nguyễn Hồng Thục cho biết.

PGS.TS.KTS Nguyễn Hồng Thục cũng khẳng định: "Không thể phát triển hệ sinh thái đô thị biển theo hướng "cộp dấu" gắn mác nó là đô thị và từ đó phân lô bán nền sau đó chạy mất, người dân ở lại "nhem nhuốc" với nền kinh tế lạc hậu, dãi nắm dầm mưa. Hãy đưa cả sinh thái tự nhiên và sinh thái xã hội tạo thành nguồn lực đẩy vào trong nền kinh tế".

TS.KTS Nguyễn Tiến Thuận - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội dẫn chứng, Nhật Bản là một quốc gia phát triển, cũng có rất nhiều bờ biển. Song người Nhật cũng phải thừa nhận rằng, trên thực tế họ cũng đã có không ít sai lầm về quy hoạch kiến trúc các dự án ven biển; Sự mất cân đối giữa phát triển các dự án khu công nghiệp biển đã gây khó khăn và tổn hại không nhỏ đến sự phát triển của các dự án du lịch – do đã không tính trước được những ảnh hưởng giữa chúng. Trong giai đoạn vừa qua, người Nhật đã phải tốn khá nhiều công sức và tài chính để khắc phục những hậu quả đó.

"Kinh nghiệm về quy hoạch phát triển không gian kiến trúc ven biển của Nhật Bản là những bài học thực tế rất cần được các nhà quản lý và chuyên môn của chúng ta học hỏi" - TS.KTS Nguyễn Tiến Thuận nhấn mạnh.