Cần thanh tra việc Sở giao dịch chứng khoán TP. HCM không làm chủ công nghệ

Ngoài thanh tra phần mềm giao dịch hiện hành của Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE), đoàn thanh tra Bộ Tài chính cần 'soi' cả dự án làm phần mềm giao dịch được Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc cung cấp suốt 10 năm nay chưa hoàn thành.

Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam hôm 11-6 có văn bản góp ý cho Bộ Tài chính về việc thanh tra HoSE do để nghẽn lệnh giao dịch chứng khoán trong thời gian dài.

Đánh giá cao quyết định thanh tra HoSE, Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam cho rằng giải pháp này sẽ giúp Bộ Tài chính xác định được nguyên nhân của tình trạng nghẽn lệnh giao dịch. Cuộc thanh tra HoSE sẽ góp phần xử lý dứt điểm việc nhà đầu tư không thể đặt lệnh mua, lệnh bán như thời gian qua.

Về các công tác thanh tra HoSE, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Hoàng Hải, phó chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam, cho hay có hai vấn đề cần được tập trung làm rõ.

Một là với hệ thống giao dịch hiện hành do Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan cung cấp, đoàn thanh tra cần tìm nguyên nhân để lý giải tại sao đã qua 20 năm sử dụng nhưng HoSE vẫn không thể làm chủ công nghệ?

Thực tế, các sở giao dịch chứng khoán Thái Lan hay Hàn Quốc không thể tự làm ra phần mềm giao dịch ban đầu. Họ phải mua công nghệ từ các công ty chuyên về phần mềm. Sau đó, các sở giao dịch chứng khoán của nhiều nước đều nhanh chóng làm chủ công nghệ. Không những thế, họ còn bán phần mềm mà họ sở hữu cho các đối tác như đã bán cho HoSE.

Thứ hai là cần thanh tra dự án làm phần mềm giao dịch mới được cung cấp bởi Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc.

Ông Hải yêu cầu thanh tra việc chậm trễ đưa dự án vào hoạt động. Tại sao một dự án được khởi động từ năm 2012 nhưng tới nay đã 10 năm rồi mà vẫn chưa hoàn thành? Giá trị dự án có tăng lên so với ban đầu, nguyên nhân làm cho giá trị dự án tăng lên?

Đoàn Thanh tra của Bộ Tài chính cần làm rõ vai trò của nhà thầu phụ của phía Việt Nam trong dự án này, do ai lựa chọn, chất lượng nhà thầu có khả năng làm chủ công nghệ vận hành hệ thống mới hay không...

Tại sao HoSE không chọn những nhà thầu hàng đầu Việt Nam như tập đoàn FPT để không may hệ thống gặp sự cố thì nhanh chóng giải quyết, không lệ thuộc vào đối tác nước ngoài.

Theo Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam, Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, Thái Lan không phải là các doanh nghiệp chuyên về công nghệ thông tin. Nhưng họ có chuyên gia công nghệ thông tin giỏi với nhiệm vụ hàng đầu là đảm bảo cho hệ thống giao dịch chứng khoán hoạt động trơn tru và thông suốt, nhất là trong tình hình dịch COVID-19 như hiện nay.

"Do đó, bài học rút ra là khi mua công nghệ phần mềm giao dịch nước ngoài thì bộ phận công nghệ thông tin của sàn HoSE hay nhà thầu quản lý hệ thống phải làm chủ được công nghệ, phải biết sửa chữa các lỗi phát sinh" - ông Hải khuyến cáo.